Pumunta sa nilalaman

James Hutton

Mula sa Wikipedia, ang malayang ensiklopedya
Si James Hutton.

Si James Hutton MD FRSE (3 Hunyo 1726 OS (ipinanganak sa Edinburgh noong 14 Hunyo 1726 NS) – namatay noong 26 Marso 1797) ay isang Eskoses na manggagamot, heologo, naturalista, tagapagmanupaktura ng kimikal, at eksperimental na agrikulturalista.[1] Ang kaniyang gawain ay nakatulong sa paglulunsad ng batayan ng modernong heolohiya.[2][3] Ang mga teoriya niya sa heolohiya at panahong heolohiko,[4] na tinatawag ding malalim na panahon,[5] ay napasama sa mga teoriyang tinatawag na plutonismo at unipormitariyanismo. Isinasaalang-alang din siya bilang ang unang siyentipiko na nagpahayag sa madla na ang Mundo ay buhay at dapat na ituring bilang isang super-organismo.[6]

Tumanggap ng kasanayan si Hutton sa larangan ng panggagamot, subalit hindi niya ito ginawang isang karera. Sa halip, nagsagawa siya ng pananaliksik na pang-agham; tumulong siya sa pagsisimula ng isang industriyang pangkimika, at nagsaka sa kaniyang lupain (estado). Isa siya sa mga naging tagapagtatag ng modernong heolohiya.[2][3] Tinanaw niya ang Mundo (Daigdig) bilang isang produkto ng mga puwersang likas (mga puwersa ng kalikasan). Ang mga nakikitang nagaganap sa kasalukuyan, sa loob ng mahabang mga yugto ng panahon, ay maaaring makalikha ng nakikita natin sa mga bato.

Ang kaniyang aklat hinggil sa Teoriya ng Mundo ay naglalahad ng mga teoriya at panahong heolohiko.[4] Sinuportahan ng mga ideyang ito ang mga teoriya ng plutonismo at unipormitariyanismo.

Mga sanggunian

[baguhin | baguhin ang wikitext]
  1. Waterston, Charles D; Macmillan Shearer, A (Hulyo 2006). Former Fellows of the Royal Society of Edinburgh 1783-2002: Biographical Index (PDF). Bol. I. Edinburgh: The Royal Society of Edinburgh. ISBN 978-0-902198-84-5. Inarkibo mula sa orihinal (PDF) noong 2015-09-19. Nakuha noong 19 Nobyembre 2011.{{cite book}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  2. 2.0 2.1 University of Edinburgh. "Millennial Plaques: James Hutton". (Ang Plakeng Milenyal ni Hutton, na ang nakasulat ay "In honour of James Hutton 1726–1797 Healogo, chemist, naturalist, father of modern geology, alumnus of the University," na nakalagay sa pangunahing pasukan sa Institutong Grant). Inarkibo mula sa orihinal noong 2007-11-01. Nakuha noong 2013-04-14. {{cite web}}: Italic or bold markup not allowed in: |publisher= (tulong)CS1 maint: date auto-translated (link)
  3. 3.0 3.1 David Denby (11 Oktubre 2004). "Northern Lights: How modern life emerged from eighteenth-century Edinburgh". The New Yorker. Review of James Buchan's Crowded With Genius (Capital of the Mind in the UK). {{cite web}}: Italic or bold markup not allowed in: |publisher= (tulong)CS1 maint: date auto-translated (link)
  4. 4.0 4.1 American Museum of Natural History (2000). "James Hutton: The Founder of Modern Geology". Earth: Inside and Out.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  5. Kenneth L. Taylor (Setyembre 2006). "Ages in Chaos: James Hutton and the Discovery of Deep Time". The Historian (abstract). Pagsusuri ng aklat na ginawa ni Stephen Baxter, ISBN 0-7653-1238-7. Inarkibo mula sa orihinal noong 2007-11-15. Nakuha noong 2013-04-14.{{cite news}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  6. Lovelock, James (1979). GAIA – A new look at life on Earth. Oxford University Press. pp. viii, 10. ISBN 0-19-286030-5.{{cite book}}: CS1 maint: date auto-translated (link)


TalambuhayEskosya Ang lathalaing ito na tungkol sa Talambuhay at Eskosya ay isang usbong. Makatutulong ka sa Wikipedia sa pagpapalawig nito.