Kaharian ng Italya

Mula sa Wikipedia, ang malayang ensiklopedya
Kingdom of Italy
Regno d'Italia (Italyano)
1861–1946
Salawikain: FERT
(Motto for the House of Savoy)
Awiting Pambansa: 
(1861–1943; 1944–1946)
Marcia Reale d'Ordinanza
("Royal March of Ordinance")

(1924–1943)
Giovinezza
("Youth")

(1943–1944)
La Leggenda del Piave
("The Legend of Piave")
Kabisera
Pinakamalaking lungsodRome
Karaniwang wikaItalian
Relihiyon
96% Roman Catholicism (state religion)
KatawaganItalian
PamahalaanUnitary Constitutional monarchy
King 
• 1861–1878
Victor Emmanuel II
• 1878–1900
Umberto I
• 1900–1946
Victor Emmanuel III
• 1946
Umberto II
Prime Minister 
• 1861 (first)
Count of Cavour
• 1922–1943
Benito Mussolini[a]
• 1945–1946 (last)
Alcide De Gasperi[b]
LehislaturaParliament (1861–1943)
National Council (1945–1946)
• Mataas na Kapulungan
Senate
• Mababang Kapulungan
Kasaysayan 
17 March 1861
3 October 1866
20 September 1870
20 May 1882
26 April 1915
28 October 1922
22 May 1939
27 September 1940
25 July 1943
• Republic
2 June 1946
Lawak
1861[1]250,320 km2 (96,650 mi kuw)
1936[1]310,190 km2 (119,770 mi kuw)
Populasyon
• 1861[1]
21,777,334
• 1936[1]
42,993,602
KDP (PLP)Pagtataya sa 1939
• Kabuuan
151 billion
(2.82 trillion in 2019)
SalapiLira (₤)
Pinalitan
Pumalit
1861:
Kingdom of Sardinia
1866:
Kingdom of Lombardy–Venetia
1870:
Papal States
1924:
Free State of Fiume
1945:
Italian Social Republic
1929:
Vatican City
1943:
Italian Social Republic
1946:
Italian Republic
Free Territory of Trieste
SFR Yugoslavia
Greece
  1. Il Duce from 1925.
  2. While the Kingdom of Italy ended in 1946, de Gasperi continued as Prime Minister of the Republic until 1953.

Ang Kaharian ng Italya (Italyano: Regno d'Italia, pagbigkas [ˈreɲɲo diˈtaːlja]) ay isang estado na umiiral mula noong Marso 17, 1861—nang ipahayag na Hari ng Italya si Victor Emmanuel II ng Cerdeña—hanggang Hunyo 12, 1946, nang pamunuan ng sibil na deskontento ang isang referendum sa institusyon na talikuran ang monarkiya at buuin ang modernong Italyanong Republika. Ang estado ay itinatag bilang isang resulta ng Pag-iisa ng Italya sa ilalim ng impluwensya ng Kaharian ng Cerdeña na pinangunahan ng Saboya, na maaaring ituring itong estado bilang legal na hinalinhan nito.

Pangkalahatang-ideya[baguhin | baguhin ang wikitext]

Teritoryo[baguhin | baguhin ang wikitext]

Ang Kaharian ng Italya noong 1924

Sinasakop ng Kaharian ng Italya ang lupain na minsa'y nilagpasan ang kasalukuyang Italya. Unti-unting lumawak ang nasasakupan ng Kaharian sa pamamagitan ng pag-iisang Italyano hanggang until 1870. Noong 1919, dumugtong dito ang Trieste at Trentino-Alto Adige/Südtirol. Nangako ang Ententeng Triple na igawad sa Italya – kung sasali ang estado sa mga Alyado ng Unang Digmaang Pandaigdig – ang ilang rehiyon, kabilang ang dating Litoral Austriyako, kanlurang bahagi ng dating Dukado ng Karniyola, Hilagang Dalmasya at kapansin-pansin ang Zara, Šibenik at karamihan ng kapuluuang Dalmasyo (maliban sa Krk at Rab), sang-ayon sa lihim na Kasunduang Londres ng 1915.[2]

Pagkatapos ng pagtanggi ni Pangulo ng Estados Unidos na si Woodrow Wilson na kilalanin ang Kasunduang Londres at pirmahan ang Kasunduan sa Versailles noong 1919, kasama ang Kasunduan sa Rapallo noong 1920, inabandona ang pag-angkin ng Italya sa Hilagang Dalmasya. Sa panahon ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig, nakuha ng Kaharian ang karagdagang teritoryo sa Slovenia at Dalmasya mula sa Yugoslavia pagkatapos tumiwalag nito noong 1941.[3]

Mga monarko[baguhin | baguhin ang wikitext]

Ang mga monarko ng Bahay ng Saboya na namuno sa Italya ay ang mga sumusunod:

Mga sanggunian[baguhin | baguhin ang wikitext]

  1. 1.0 1.1 "Italy in 150 years – summary of historical statistics 1861–2011" (PDF) (sa Italyano). Istat. p. 135. Inarkibo mula sa ang orihinal (PDF) noong 19 Marso 2016. Nakuha noong 27 Nobyembre 2016.
  2. "Primary Documents – Treaty of London, 26 April 1915". FirstWorldWar.com (sa Ingles). Inarkibo mula sa orihinal noong 30 Agosto 2017. Nakuha noong 10 Setyembre 2017.
  3. "Discussion of Italian claims begins at Paris peace conference – Apr 19, 1919". history.com (sa Ingles). Inarkibo mula sa orihinal noong 10 Setyembre 2017. Nakuha noong 10 Setyembre 2017.