Linyang Panay
| Linyang Panay | |
|---|---|
| Buod | |
| Uri | Riles pampasahero Riles pangkargamento |
| Kalagayan | Inabandona |
| Lokasyon | Panay |
| Hangganan | Iloilo Roxas |
| (Mga) Estasyon | 19 permanent at 10 flagstops |
| Operasyon | |
| Binuksan noong | 1907 |
| Isinara noong | 1985 (pasahero) 1989 (kargamento)[1] |
| May-ari | Daambakal ng Panay |
| Teknikal | |
| Haba ng linya | 117 |
| Luwang ng daambakal | 3 ft 6 in (1,067 mm) |
Ang Linyang Panay (Panay Line) ay isang inabandonang linya na matatagpuan sa Isla ng Panay. Ito ay ipinatakbo ng Daambakal ng Panay (Panay Railways).
Kasaysayan[baguhin | baguhin ang wikitext]
Ang orihinal na ruta ay 117 kilometro (73 mi) ang haba, kasama ang 19 permanenteng at 10 istasyon ng bandila at nakakonekta sa mga bayan ng La Paz, Jaro, Pavia, Santa Barbara, New Lucena, Pototan, Dingle, Dueñas at Passi sa Iloilo at Dumarao , Dao, Panitan, Cuartero at Loctugan sa Capiz. Naabot na sa Roxas City. Ito ay may kabuuang 46 tulay. Sa Iloilo City, ang mga tren ay nagtapos sa terminal ng pasahero sa kahabaan ng pantalan sa tabi ng Customs House at malapit sa kung saan ang kasalukuyang mabilis na ferry terminal at ang Iloilo City Hall. [2] Tumakbo ang mga tren pataw sa Drilon Bridge mula sa La Paz at pababa sa bangko ng Iloilo River patungo sa Muelle Loney sa Port ng Iloilo. [3] Noong dekada 1980, isang 12-kilometro na tulin ay itinayo mula sa Duenas hanggang Calinog, Iloilo upang maghatid ng isang refinery ng asukal sa Iloilo. Ang operasyon ay tumigil noong 1983.
Si Fidel V. Ramos, na kalaunan ay naging pangulo ng Pilipinas, ay vice chairman ng Philvidec Railway, Inc.
Mula sa pagtigil ng operasyon, ang kumpanya ay patuloy na umiiral at pana-panahong nagpapaunlad ng mga plano upang muling itayo ang tren, alinman sa kahabaan ng orihinal na ruta o may isang pagbabago upang isama ang koneksyon sa Paliparang Pandaigdig ng Iloilo. Kasama sa ilang mga plano ang pangalawang yugto upang palawigin ang linya mula sa Roxas City patungo sa port ng Caticlan, kung saan ang mga ferry sa resort island ng Boracay ay umalis. Tulad ng 2014, ang pambansang pamahalaan ng Pilipinas ay sumasalungat sa anumang muling pagtatayo ng linya dahil ito ay mahal at hindi matipid na mabubuhay.
Noong Marso 3, 2005, ang demolisyon ng 44 ng 46 tulay ay nagsimula. Ang tulay sa Passi City ay naligtas dahil sa makasaysayang halaga nito bilang isang site ng pagpapatupad ng mga gerilya ng mga pwersang pang-Hapon sa panahon ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig. Ang Tulay ng Drilon ay ibinukod na rin bilang donasyon sa Iloilo City. Ang demolisyon ng mga tulay ay ginawa bilang unang bahagi ng isang nakaplanong muling pagtatayo ng linya ng tren. Ang muling pagtatayo ay hindi naganap. Noong 2015, ang alkalde ng Iloilo, Jed Patrick E. Mabilog, ay nagsabing "Kami ay nakikipag-usap sa PPP (Public-Private Partnership) Center tungkol sa pagkonekta sa Iloilo sa ibang bahagi ng isla ng Panay sa pamamagitan ng tren." [4]
Tulad ng maraming mga riles, ang Panay Railways ay nagmamay-ari ng ari-arian. Ang riles ng daanan mula sa Iloilo City hanggang Roxas ay 30 metro ang lapad. [5] Karagdagan pa, nagmamay-ari ito ng mga lupang ginagamit para sa mga istasyon, terminal at tren yarda. Kasalukuyang ina-alay ang ari-arian nito sa mga walang-lupang sambahayan (bukod sa iba pa) mula sa kung saan ito ay nakakakuha ng kita upang bayaran ang mga tauhan at mga gastos sa pangangasiwa sa pagtingin sa mga ari-arian nito. Sa taong 2012 mayroon silang higit sa 4,000 na mga lessee, na ang lahat ay pinahihintulutan lamang na magtayo ng mga gusali ng mga materyales na ilaw at dapat lisanin ang ari-arian kung kinakailangan upang maitatag muli ang riles. [6] Noong Abril 2014, sumang-ayon ang pamahalaang lungsod ng Iloilo City na bumili ng 2,000 sq m lot, na matatagpuan sa Muelle Loney malapit sa Iloilo City Hall, na pag-aari ng Panay Railways sa 24,446,250 Philippine pesos. Ang rebulto ni Nicholas Loney na nakatayo sa lote ay hindi ililipat kundi ang istasyon ng Kawanihan ng Pagsasabog ng Sunog ay maaari ding maging. Ang pulutong na ito ay ginagamit upang maging isang lokasyon ng isang terminal ng linya ng tren.
Mga larawan[baguhin | baguhin ang wikitext]
-
Ang tren naka display sa Plaza Libertad, sa Lungsod ng Iloilo na hindi ito pagmamayari ng Daambakal ng Panay pero galing ito sa Bacolod-Murcia Milling Company. -
Ang mga inabandonang riles sa Santa Barbara, taong 2012
Tignan din[baguhin | baguhin ang wikitext]
- Linyang Cebu (pinatakbo ng Kompanyang Daambakal ng Pilipinas noong 1911 hanggang 1942)
Sanggunian[baguhin | baguhin ang wikitext]
- ↑ Angelo, Francis Allan L. (October 30, 2005). "PANAY RAILWAY REHAB NEXT YEAR". The Daily Guardian. Inarkibo mula sa ang orihinal noong 13 Mayo 2014. Nakuha noong 12 May 2014.
{{cite news}}:|archive-date=/|archive-url=timestamp mismatch (tulong) - ↑ Funtecha, Ph.D., Henry F. (December 12, 2008). "Public land transportation in Iloilo in the 1930s". The News Today. Nakuha noong 19 May 2014.
- ↑ "Panay railways Incorporated". Nakuha noong 17 May 2014. Has map showing route through La Paz and the City Proper. In Japanese
- ↑ http://newsinfo.inquirer.net/707528/mayor-pushes-rail-system-for-entire-panay-island Mayor pushes rail system for entire Panay Island
- ↑ Burgos Jr., Nestor P. (April 16, 2012). "Roxas says no to revival of Panay trains but yes to new toll highway". Philippine Inquirer. Nakuha noong 26 February 2015.
- ↑ "Panay Railways to amend contract with lessees". PNA and Philippine Times of Southern Nevada. March 26, 2012. Inarkibo mula sa ang orihinal noong 26 Pebrero 2015. Nakuha noong 26 February 2015.