Titi ng tao: Pagkakaiba sa mga binago
m r2.7.2+) (Robot: Binabago ang be-x-old:Мужчынскі плоцевы чэлес upang maging be-x-old:Чэлес |
m r2.7.2) (robot dinagdag: kk:Еркектің жыныстық мүшесі |
||
| Linya 60: | Linya 60: | ||
[[fr:Pénis humain]] |
[[fr:Pénis humain]] |
||
[[id:Penis manusia]] |
[[id:Penis manusia]] |
||
[[kk:Еркектің жыныстық мүшесі]] |
|||
[[ms:Zakar manusia]] |
[[ms:Zakar manusia]] |
||
[[pnb:لن]] |
[[pnb:لن]] |
||
Pagbabago noong 21:53, 25 Pebrero 2013
| Titi ng tao | |
|---|---|
 | |
| Talaksan:Permanently retracted foreskin.jpg Isang titi na hindi nakatayo na hindi pa tinuli. Naipinakita ng dulo o ulo ng titi. | |
| Mga detalye | |
| Latin | 'penis, penes' |
| Tagapagpauna | Genital tubercle, Urogenital folds |
| Dorsal artery of the penis, deep artery of the penis, artery of the urethral bulb | |
| Dorsal veins of the penis | |
| Dorsal nerve of the penis | |
| Superficial inguinal lymph nodes | |
| Mga pagkakakilanlan | |
| Anatomiya ni Gray | p.1247 |
| MeSH | A05.360.444.492 |
| TA | A09.4.01.001 |
| FMA | 9707 |
Ang titi ng tao o titing pantao ay isang panlabas na organong seksuwal ng mga lalaking tao. Isa itong organong reproduktibo at intromitente (ipinapasok o ipinapaloob) na nagsisilbi rin bilang daluyan ng ihi.
Paglalarawan
Ang titi na hindi matigas at hindi nakatayo ay may karaniwang haba na 2.4 na mga pulgada hanggang 3.5 mga pulgada na walang kinalaman sa kahabaan kapag tumigas at tumayo. Ang titi ay humahaba na umaabot sa karaniwang haba na 5.1 mga pulagda (karaniwang nagkakaiba-iba mula 4 5/8 hanggang 6 1/4 na mga pulgada) at lumalapad na may diyametro (kabilugan) na humigit-kumulang sa 1.6 mga pulagada.[1] Marahil, ang titi ay maaaring doble talaga ang haba kaysa sa nakikitang bahagi nito, sapagkat ang kalahati ng tagdan o katawan ng titi (shaft sa Ingles) ay nakatago sa loob ng katawan ng lalaki kung saan naroroon ang reproduksiyong seksuwal ng lalaki, na nagbibigay ng pamantungan o katatagan at kayarian o balangkas upang maisagawa ng titi ang tungkulin nito habang nakikipagtalik.[1]
Ang titi ng tao ay binubuo ng makikinis at napaka parang espongha na mga tisyu ng masel. Ang dalawa sa mga ito ay ang corpora cavernosa, at ang pangatlo ay ang corpus spongiosum na nakapaligid sa uretra ng lalaki. Nasa dulo ng "tagdan" (katawan ng titi) ang glans (ulo ng titi). Kapag ipinapanganak ang isang lalaking sanggol, ang ulo ng titi ay natatakpan ng isang "saha" o "balamban" (balat) na tinatawag na "burat" (prepusyo ng titi) na "naibuburat" o naiuurong (naitatalikwas) sa pamamagitan ng prenulum (frenulum) kapag nanigas at tumayo ang titi sa kaso ng mga lalaking hindi tuli.[1]
Mga tungkulin
Ang titi ay mayroong tatlong pangunahing tungkulin: (a) daanan ng ihi, (b) ang tumigas at tumayo (ereksiyon) upang makapasok sa puke habang nakikipagtalik, at (c) ang maglagay o maghulog ng semilya habang nagpapalabas ng tamod (ehakulasyon).[1]
Daanan ng ihi
Sa pag-ihi, ang mga muskulong pubococcygeal (dinadaglat na muskulong "PC") ay ang masel na tumutulong sa lalaking maiihi upang huwag maihian ang sarili niya, at ito rin ang mga masel na pumipiga upang mailabas ang mga huling patak pa ng ihi na tila na nakabinbin sa bukanang uretral (meatus).[1]
Ereksiyon
Sa ereksiyon, kapag napukaw na seksuwal ang titi, ang mga selulang pangnerbiyos na nasa loob ng titi ay nagpapalabas ng mga oksidong nitriko (nitric oxide) na nakapagpapahinga o nakapagpapakampante ng mga daluyan ng dugo ng corpora cavernosa (literal na "katawang malungga") at ng corpus spongiosum (literal na "katawan ng titi na parang espongha") upang mapuno ng dugo ang mga puwang na "may mga lungga". Lumalapad ang titi - tumatayo at tumitigas - kung kaya't ang dugo ay "nabibitag" sa loob ng mga "lunggang" ito upang mapanatili roon.[1]
Ehakulasyon
Sa paglakas o pagtaas ng pagkaantig na seksuwal, umuurong ang tinatawag na vas deferentia upang makapagpiga ng esperma patungo sa ilalim o "pundasyon" ng titi; habang nagaganap ito, nagpapakawala ang prostata at ang mga besikulong seminal ng likido upang mabuo ang tinatawag na semen. Kapag sapat o lubos na ang ereksiyon, kung minsan ay nagkakaroon ng isang malinaw na sekresyon sa dulo ng glans. Ang sekresyong ito ay hindi semen, bagkus ay pluwidong nanggaling sa tinatawag na mga glandula ni Cowper, na nakapagpapawalang-bisa sa likas na "kaasiduhan" o "kaasiman" (acidity) ng uretra upang mapruteksiyunan ang dumaraang esperma; at nakakatulong din ang sekresyeng ito na nagmula sa mga glandula ni Cowper sa pagbibigay ng lubrikasyon ng o pagpapadulas ng puke.[1]
Mga sanggunian
Ang lathalaing ito na tungkol sa Anatomiya at Tao ay isang usbong. Makatutulong ka sa Wikipedia sa pagpapalawig nito.