Titi ng tao
| Titi ng tao | |
|---|---|
 Ang larawan na ito ay nagpapakita lamang ng mga panlabas na bahagi ng titi ng lalaki, hindi ng mga laman-loob o mga pag-andar ng titi. | |
| Mga pagkakakilanlan | |
| Anatomiya ni Gray | p.1247 |
| MeSH | Penis |
| TA | A09.4.01.001 |
| FMA | 9707 |
Ang titi ng tao ay isang panlabas na organong seksuwal ng mga lalaking tao. Isa itong organong reproduktibo at organong ipinapaloob na nagsisilbi rin bilang daluyan ng ihi. Binigyang kahulugan nina Morton G. Harmatz at Melinda A. Novak ang titi sa kanilang aklat na Human Sexuality bilang parang palawit o lawit at parang pamalo na organong panlalaki na ginagamit sa siping at sa pagtatanggal ng ihi.[1]
Paglalarawan
[baguhin | baguhin ang wikitext].jpg)
Ang titi na hindi matigas at hindi nakatayo ay may karaniwang haba na 2.4 na mga pulgada hanggang 3.5 mga pulgada na walang kinalaman sa kahabaan kapag tumigas at tumayo. Ang titi ay humahaba na umaabot sa karaniwang haba na 5.1 mga pulgada (karaniwang nagkakaiba-iba mula 4 5/8 hanggang 6 1/4 na mga pulgada) at lumalapad na may diyametro (kabilugan) na humigit-kumulang sa 1.6 mga pulgada.[2] Marahil, ang titi ay ma aaring doble talaga ang haba kaysa sa nakikitang bahagi nito, sapagkat ang kalahati ng tagdan o katawan ng titi (shaft sa Ingles) ay naka tago sa loob ng katawan ng lalaki kung saan naroroon ang reproduksiyong seksuwal ng lalaki, na nagbibigay ng pamantungan o katatagan at kayarian o balangkas upang maisagawa ng titi ang tungkulin nito habang nakikipagtalik.[2]
Ang titi ng tao ay binubuo ng makikinis at parang espongha na mga himaymay. Ang dalawa sa mga ito ay ang corpora cavernosa, at ang pangatlo ay ang corpus spongiosum na nakapaligid sa uretra ng lalaki. Nasa dulo ng "tagdan" (katawan ng titi) ang ulo ng titi. Kapag ipinapanganak ang isang lalaking sanggol, ang ulo ng titi ay natatakpan ng isang "saha" o "balamban" (balat) na tinatawag na "burat" (prepusyo ng titi) na "naibuburat" o naiuurong (naitatalikwas) sa pamamagitan ng prenulum (frenulum) kapag nanigas at tumayo ang titi sa kaso ng mga lalaking hindi tuli.[2]
Mga tungkulin
[baguhin | baguhin ang wikitext]Ang titi ay mayroong tatlong pangunahing tungkulin: (a) lagusan ng ihi, (b) ang tumigas at tumayo) upang makapaloob sa puke habang nakikipagtalik, at (c) ang maghulog ng tamod habang nagpapalabas ng tamod (ehakulasyon).[2]
Lagusan ng ihi
[baguhin | baguhin ang wikitext]Sa pag-ihi, ang mga kalamnang pubococcygeal (dinadaglat na kalmanang "PC") ay ang kalamnan na tumutulong sa lalaki na tabanan ang pag-ihi upang hindi niya maihian ang sarili, at ito rin ang mga kalamnan na pumipiga upang mailabas ang mga huling patak ng ihi na tila na nakabinbin sa bukanang uretral (meatus).[2]
Pagtigas at pagtayo
[baguhin | baguhin ang wikitext]Sa pagtigas at pagtayo, kapag napukaw nang sekswal ang titi, ang mga selulang pangnerbyos na nasa loob ng titi ay nagpapalabas ng mga oksidong nitriko (nitric oxide) na nakapagpapahinga o nakapagpapatahan ng mga daluyan ng dugo ng corpora cavernosa (literal na "katawang malungga") at ng corpus spongiosum (literal na "katawan ng titi na parang espongha") upang mapuno ng dugo ang mga puwang na "may mga lungga". Lumalapad ang titi - tumatayo at tumitigas - kung kaya't ang dugo ay "nabibitag" sa loob ng mga "lunggang" ito upang mapanatili roon.[2]
Paglabas ng tamod
[baguhin | baguhin ang wikitext]Sa paglakas o pag-taas ng pagkaantig na seksuwal, umuurong ang tinatawag na vas deferentia upang makapagpiga ng tamud patungo sa ilalim o "pundasyon" ng titi; habang nagaganap ito, nagpapakawala ang prostata at ang mga besikulong seminal ng bantu upang mabuo ang tinatawag na tamud. Kapag lubos na ang pagkatayo, kung minsan ay nagkakaroon ng isang malinaw na sekresyon sa dulo ng glans. Ang sekresyong ito ay hindi tamud, bagkus ay bantung nanggaling sa tinatawag na mga glandula ni Cowper, na naka pag papawalang-bisa sa likas na "Gatas" o (acidity) ng urethra upang masanggan ang dumaraang sperma; at nakakatulong din ang sekresyong ito na nanggaling sa mga glandula ni Cowper sa pagbibigay ng dulas sa puke.[2]
Mga sanggunian
[baguhin | baguhin ang wikitext]- ↑ Harmatz, Morton G. at Melinda A. Novak. Glossary, Human Sexuality, Harper & Row Publishers, New York, 1983, pahina 565. Kahulugan: penis [PEE-nis] Pendulous, rodlike male organ used for copulation and the elimination of urinary waste.
- ↑ 2.0 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6 The Men's Health Big Book of Sex, pahina 19-20.
Ang lathalaing ito na tungkol sa Anatomiya at Tao ay isang usbong. Makatutulong ka sa Wikipedia sa pagpapalawig nito.