Pangulo ng Arhentina

Mula sa Wikipedia, ang malayang ensiklopedya
Pangulo ng ng
Bansang Arhentina
Presidente de la Nación Argentina
Watawat ng Pangulo
Incumbent
Javier Milei

mula 10 December 2023
Ehekutibong Sangay ng Pamahalaan ng Arhentina
IstiloExcelentísimo Señor
UriPinuno ng estado
Pinuno ng pamahalaan
TirahanCasa Rosada (opisyal na tanggapan)
Quinta presidencial de Olivos (opisyal na tahanan)
NagtalagaDirektang halalan
Haba ng terminoApat na taon,
maaring mahalal muli sa isang pagkakataon
Instrumentong nagtatagSaligang Batas ng Arhentina
Nabuo8 Pebrero 1826; 198 taon na'ng nakalipas (1826-02-08)
Unang humawakBernardino Rivadavia
DiputadoPangalawang Pangulo ng Arhentina
SahodARS 354,694.16 (US$Padron:To USD round) kada buwan(as of November 2021)[1]
Websaytcasarosada.gob.ar

Ang pangulo ng Arhentina (Kastila: presidente de Argentina) ay parehong pinuno ng estado at pinuno ng pamahalaan ng Argentina. Sa ilalim ng pambansang konstitusyon, ang pangulo rin ang punong ehekutibo ng pederal na pamahalaan, ang sagisag ng Poder Ejecutivo Nacional [es] (PEN, ang National Executive Power) at commander-in-chief ng armadong pwersa.

Sa buong kasaysayan ng Argentina, ang opisina ng pinuno ng estado ay sumailalim sa maraming pagbabago, kapwa sa pamagat nito at sa mga katangian at kapangyarihan nito. Ang kasalukuyang pangulo Alberto Fernández ay nanumpa sa panunungkulan noong 10 Disyembre 2019. Siya ang humalili Mauricio Macri. Pagkatapos ng 2023 Argentine general election, si Javier Milei ay nahalal sa ikalawang round. Ang pangulo na hinirang na si Milei ay hahalili kay Fernández sa 10 Disyembre 2023.

Ang konstitusyon ng Argentina, kasama ang ilang mga pagbabago sa konstitusyon, ay nagtatatag ng mga kinakailangan, kapangyarihan, at responsibilidad ng pangulo, ang termino ng panunungkulan at ang paraan ng halalan.

Kasaysayan[baguhin | baguhin ang wikitext]

Ang pinagmulan ng Argentina bilang isang bansa ay matutunton noong 1776, nang ito ay ihiwalay ng Hari Charles III ng Espanya mula sa umiiral na Viceroyalty ng Peru, na lumikha ng bagong Viceroyalty ng Río de la Plata. Ang pinuno ng estado ay patuloy na naging hari, ngunit siya ay kinakatawan sa lokal ng viceroy. Ang mga viceroy na ito ay bihirang mga katutubo ng bansa.

Sa pamamagitan ng May Revolution ng 25 Mayo 1810, ang unang Argentine autonomous government, na kilala bilang Primera Junta, ay nabuo sa Buenos Aires. Nang maglaon ay nakilala ito bilang Junta Grande nang sumali ang mga kinatawan mula sa mga probinsya. Ang mga unang pagtatangkang ito sa sariling pamahalaan ay pinalitan ng dalawang Triumvirates at, bagama't ang unang juntas ay may mga pangulo, ang [[Monarchy of Spain|king of Spain] ] ay itinuturing pa rin bilang pinuno ng estado.

Bernardino Rivadavia, the first president of the Argentine Republic

Ang kapangyarihang tagapagpaganap ay wala pa rin sa kamay ng isang tao hanggang sa ang posisyon ng kataas-taasang direktor ay nilikha ng [[Asamblea del Año XIII|1813 Pambansang Asembleya] ]. Noong 1816, idineklara ng Kongreso ang kalayaan[kailangang linawin] at bumuo ng isang konstitusyon. Itinatag nito ang Kataas-taasang Direktor bilang pinuno ng estado at ipinagkaloob ang posisyon ng mga kapangyarihang pangpangulo. Ang konstitusyong ito ay nagbigay sa kataas-taasang direktor ng kapangyarihan ng paghirang ng mga gobernador ng mga lalawigan. Dahil sa mga kalagayang pampulitika, ang konstitusyong ito ay hindi kailanman nagkaroon ng bisa, at ang sentral na kapangyarihan ay natunaw, na iniwan ang bansa bilang isang pederasyon ng mga lalawigan.

Isang bagong konstitusyon ang binuo noong 1826. Ang konstitusyong ito ang unang lumikha ng isang pangulo, bagama't pinanatili ng tanggapang ito ang mga kapangyarihang inilarawan sa konstitusyon ng 1816. Nagkaroon nga ng bisa ang konstitusyong ito, na nagresulta sa pagkahalal ng unang pangulo, Bernardino Rivadavia. Dahil sa Cisplatine War, nagbitiw si Rivadavia pagkaraan ng maikling panahon, at ang opisina ay nabuwag di-nagtagal pagkatapos noon.

Isang digmaang sibil sa pagitan ng unitarios (mga unitarian, i.e. Buenos Aires centralists) at federalists ang naganap sa mga sumunod na dekada. Sa panahong ito, walang sentral na awtoridad, at ang pinakamalapit doon ay ang chairman ng foreign relations, karaniwang ang gobernador ng lalawigan ng Buenos Aires. Ang huling nagkaroon ng titulong ito ay si Juan Manuel de Rosas, na sa mga huling taon ng kanyang pagkagobernador ay nahalal Supreme Chief of the Confederation, na nakakuha ng epektibong pamumuno sa ibang bahagi ng bansa.

  1. Jefatura de Gabinete de Ministros. Secretaría de Gestión y Empleo Público. (10 November 2021). "Asignación Salarial de las Autoridades del Poder Ejecutivo Nacional 2021" [Salary Assignment of the Authorities of the National Executive Branch 2021]. Datos Argentina (sa Kastila). Nakuha noong 13 June 2023.