Portuges Olibentino
Ang Portuges Olibentino (portugués oliventino) o Portuges ng Olibensa (portugués de Olivenza) ay isang sub-diyalekto ng Portuges Alentehano na ginagamit sa mga bayan ng Espanya na Olibensa at Taliga (lalawigan ng Badahos), bunga ng pagiging kasapi nito noong mga nagdaang siglo (1297-1801). Pinangangambahan ang wikaing ito sa nalalapit na paglaho.
Mga Katangian
[baguhin | baguhin ang wikitext]Kahalintulad ng katangian ng Portuges Olibentino ang wikain ng Portuges na Alentehano na may "superestrato" (superstratum) ng Espanyol:
- Kakulangan ng diptonggong ei (kahit na sinusundan ito ng ibang patinig), kaya binibigkas ito nang pa-e
- Ang paragohe ng mga salitang nagtatapos sa -l o -r, kapag mala-tono ang pantig at sinusundan ng paghinto o ng ibang mala-tonong pantig: Portugáli (Portugal), comêri (kumain), maliban sa comer depois (kumain pagkatapos).
Kalagayan
[baguhin | baguhin ang wikitext]
Nagdaranas ang mga bayan ng Olibensa at Taliga ng tuloy-tuloy na proseso na pagsasa-Kastila (castellanización), dahilan kung bakit napalitan ng Kastila ang Portuges. Ang labuwad na Olibentina, hanggang noong dekada 1940, ay bilingguwe na karamihan ay mga Lusoablante (tagapagsalita ng Portuges). Ganoon pa man, ang henerasyon ng panahong iyon ay malawakang ginamit ang wikang Kastelyano sa kanilang mga anak..[1]
Simula noong ika-21 siglo, halos naglaho na ang Portuges Olibentino (sapagkat hindi na iyon ginagamit ng mga kabataan simula pa noong ika-50 dekada). Pinag-aaralan ang Portuges sa paaralan, ngunit bilang "banyagang wika".
Talambuhay
[baguhin | baguhin ang wikitext]- Celso Cunha & Luís F. Lindley Cintra: Nova Gramática do Português Contemporâneo (16ª ed.), Edições João Sá da Costa, Lisboa, 2000, p. 15.
- Manuel Martínez Martínez: El enclave de Olivenza, su historia y su habla, Granada, 1974.
- Maria de Fátima de Rezende F. Matias: "Bilinguismo e níveis sociolinguísticos numa região luso-espanhola (concelhos de Alandroal, Campo Maior, Elvas e Olivença)", Revista Portuguesa de Filologia, XVIII-XIX, 1980-1986/1987-1991, pp.117-336/27-178.
- Fátima Rezende Matias, Português e espanhol em contacto em Olivença, Braga, 1986.
- Fátima Rezende Matias, "A língua portuguesa em Olivença: duzentos anos de espanholização", Olivença, 1, 2001, pp. 139-147.
- Manuel Jesus Sánchez Fernández: "Apontamentos para descrever o espanhol que se fala em Olivenza", Agália, 61, 2000, pp. 105-119.
- Manuel Jesús Sánchez Fernández: "O português raiano. Exemplo: o de Olivença", eds. Jordi F. Fernández y Gorka Redondo, Llengües ignorades, Emboscall / Amics de les Arts i Joventuts Musicals, Vic / Terrassa, 2006, pp. 67-83.
- Pilar Vázquez Cuesta & Maria Albertina Mendes da Luz: Gramática portuguesa (3ª ed.), Gredos, Madrid, 1971, p. 78.
Sanggunian
[baguhin | baguhin ang wikitext]- ↑ Manuel J. Sánchez Fernández: “Apuntes para la descripción del español hablado en Olivenza[patay na link]”, Revista de Extremadura, 23, 1997, pág. 110
Kawing Panlabas
[baguhin | baguhin ang wikitext]- Asociación Além Guadiana (língua e cultura portuguesas em Olivença) Naka-arkibo 2018-09-10 sa Wayback Machine.
- Além Guadiana (cultura portuguesa em Olivença)
- J'nela do português oliventino
- Falar alentejano e oliventino Naka-arkibo 2011-07-14 sa Wayback Machine.
Ang lathalaing ito ay isang usbong. Makatutulong ka sa Wikipedia sa pagpapalawig nito.