Saligang Batas ng Arhentina

Mula sa Wikipedia, ang malayang ensiklopedya

Ang Saligang Batas ng Bansang Arhentino (Kastila: Constitución de la Nación Argentina) ay ang basic governing document ng Argentina , at ang pangunahing pinagmumulan ng umiiral na batas sa Argentina. Ang unang bersyon nito ay isinulat noong 1853 ng isang constitutional assembly na nagtipon sa Santa Fe; ang doktrinal na batayan ay kinuha sa bahagi mula sa Konstitusyon ng Estados Unidos. Ito ay binago noon noong 1860, 1866, 1898, 1949, 1957 (na pangunahing nagpawalang-bisa sa reporma noong 1949), at ang kasalukuyang bersyon ay ang reformed text of 1994. Ito ang ikapitong pinakamatanda pambansang konstitusyon na kasalukuyang may bisa na niratipikahan noong Mayo 1, 1853.

Ang Konstitusyon ng Argentina ay binubuo ng isang preamble at dalawang normatibong bahagi:

  • Preamble
  • Unang bahagi: Mga Deklarasyon, Karapatan at Garantiya (arts. 1-43)
  • Pangalawang bahagi: Mga Awtoridad ng Bansa (art. 44–129).

Ang mga sumusunod na internasyonal na mga instrumento sa karapatang pantao —mga kasunduan at deklarasyon—ay mayroon ding katayuan sa konstitusyon sa bisa ng artikulo 75 talata 22:

Kasaysayan[baguhin | baguhin ang wikitext]

[[Larawan:JuanBaustistaAlberdi.JPG|thumb|230px|Juan Bautista Alberdi, ang legal na iskolar na bumalangkas ng 1853 Constitution.]] Ang unang pagtatangka na hatiin ang kapangyarihang pampulitika sa Argentina ay noong panahon ng pamahalaan na nilikha pagkatapos ng May Revolution (Espanyol: Revolución de Mayo): ang Primera Junta ay hindi makakalikha ng mga bagong buwis kung wala ang Ang pahintulot ni Cabildo.

Maraming mga rebolusyonaryong pinuno, sa pamumuno ni Mariano Moreno, ang nagnanais na magdeklara kaagad ng kalayaan at lumikha ng isang konstitusyon upang makabuo ng isang malayang estado. Noong Oktubre 1811, ang Junta Grande, na humalili sa Primera Junta, ay nagpatupad ng Regulasyon para sa Dibisyon ng Kapangyarihan, ngunit hindi ito tinanggap ng kapangyarihang tagapagpaganap. Gayunpaman, ang kalayaan sa pamamahayag at ang Decree on Individual Security ay tinanggap noong Nobyembre. Noong 1813, ang General Constitutional Assembly ay nilayon na magdeklara ng isang konstitusyon ngunit maaari lamang nitong ideklara ang kalayaan para sa mga anak ng alipin.

Sa 1819 at 1826 ay idineklara ang dalawang konstitusyon na kalaunan ay nabigo dahil sa hindi pagkakasundo sa pagitan ng Federalists at [[Unitarian Party] |Mga Unitarian]]. Maraming iba pang "constitutional" na mga kasunduan ang umiral sa pagitan ng 1820 at 1853 (noong ang kasalukuyang Konstitusyon ng Argentina ay pinagtibay). Ang pinakamahalaga sa kanila ay: ang Treaty of Pilar (1820), ang Treaty of the Cuadrilátero (1822), ang Federal Pact ( 1831), ang Palermo Protocol (1852), at ang Treaty of San Nicolás (1852).

Hinimok ng Federal Pact ang lahat ng mga lalawigan na tumawag ng isang General Federal Congress, gayunpaman ito ay magiging limitado ang kapangyarihan ni Juan Manuel de Rosas na siyang pinakamakapangyarihang gobernador ng lalawigan, kaya ang Kongreso ay hindi kailanman tinawag. Nang matalo si Rosas, noong 1852, sa wakas ay tinawag ng Treaty of San Nicolás ang Constitutional Congress na, sa Santa Fe, noong Mayo 1, 1853, ay nanumpa na gagawing epektibo ang pederal na Konstitusyon. Dahil dito, ang Lalawigan ng Buenos Aires ay umalis sa Argentine Confederation hanggang 1859.

  1. 1.00 1.01 1.02 1.03 1.04 1.05 1.06 1.07 1.08 1.09 1.10 http://servicios.infoleg.gob.ar/infolegInternet/anexos/0-4999/804/norma.htm Constitution of Argentina Article 75 paragraph 22
  2. "LEY 24.820 del 30/04/97". servicios.infoleg.gob.ar.
  3. Law 25.778
  4. "InfoLEG - Ministerio de Economía y Finanzas Públicas - Argentina". servicios.infoleg.gob.ar.