Squamata

Mula sa Wikipedia, ang malayang ensiklopedya

Mga reptilyang may kaliskis
Temporal na saklaw: Simulang Jurassic-Kamakailang, 199–0 Ma
Posibleng may rekord sa Huling Triassic.
Eastern blue-tongued lizard
Klasipikasyong pang-agham e
Kaharian: Animalia
Kalapian: Chordata
Hati: Reptilia
Superorden: Lepidosauria
Orden: Squamata
Oppel, 1811
Mga suborden

Tignan ang teksto

black: Range of Squamata

Ang Squamata o Mga reptilyang may kaliskis ang pinakamalaking kamakailang order ng mga reptilya na kinabibilangan ng mga butiki at ahas. Ang mga kasapi nito ay itinatangi sa mga balat nito na may mga masungay na kaliskis o mga kalasag. Ang mga ito ay nag-aangkin ng magagalaw na mga butong kwadrata na gumagawa ritong posibleng mapagalaw ang itaas na panga relatibo sa kaha ng utak. Ito ay partikular na makikita sa mga ahas na labis na malawak na makapagbubukas ng mga bibig nito upang maipasok ang isang malaking sinisilang mga hayop nito.

Ebolusyon[baguhin | baguhin ang wikitext]

Slavoia darevskii, isang posil na Squamata

Ang Squamata ay isang monopiletikong kapatid na pangkat ng tuatara. Ang magkasamang squamata at tuatara ay isang kapatid na pangkat ng mga buwaya at ibon na mga umiiral na arkosauro. Ang mga fossil ng squamata ay unang lumitaw sa panahong Gitnang Jurassic ngunit ang piloheniyang mitokondriyal ay nagmumungkahi na ang mga ito ay nag-ebolb sa panahong Permian. Mula sa datos na morpolohikal, ang mga butiking iguanid ay pinaniniwalaang nag-diberhente sa ibang mga squamata ng napaka-aga ngunit ang kamakailang mga piloheniyang molekular mula sa mitokondriyal na DNA at nukleyar na DNA ay hindi sumusuporta sa maagang diberhensiyang ito.[1] Dahil ang mga ahas ay may mas mabilis na orasang molekular kesa sa ibang squamata[1] at ang kaunting sinaunang ahas at mga fossil ng ninuno ng ahas ay natagpuan,[2] ang paglutas sa relasyon sa pagitan ng mga ahas at ibang mga pangkat ng squamata ay mahirap.

Klasipikasyon[baguhin | baguhin ang wikitext]

Desert iguana from Amboy Crater, Mojave Desert, California

Sa klasiko, ang order ay nahahati sa tatlong mga suborder:

Sa mga ito, ang mga butiki ang bumubuo ng isang pangkat parapiletiko(dahil ang mga butiki ay hindi nagsasama ng subklado ng mga ahas). Sa mas bagong mga klasipikasyon, ang pangalang Sauri ay pangkalahatang ginagamit para sa mga reptilya at ibon at ang squata ay hinahati ng magkaiba.

Ang mga relasyon sa pagitan ng mga suborder na ito ay hindi natitiyak bagaman ang kamakailang pagsasaliksik [3] ay nagmumungkahing ang ilang mga pamilya ay maaaring bumuo ng isang hipotetikal na kladong kamandag na sumasakop sa isang karamihan(na halos 60 porsiyento) ng mga espesyeng squmata. Ito ay pinangalanang Toxicofera at nagsasama ng mga sumusunod na pangkat mula sa tradisyonal na klasipikasyon[3]:

  • Suborder Serpentes (mga ahas)
  • Suborder Iguania (agamids, chameleons, iguanids, at iba pa)
  • Infraorder Anguimorpha, na nahahati sa:
    • Pamilya Varanidae (mga bayawak, kasama ang bayawak ng Komodo)
    • Pamilya Anguidae (alligator lizards, glass lizards, at iba pa)
    • Pamilya Helodermatidae (Ang Gila monster at ang Mexican beaded lizard)

Talaan ng mga kasalukuyang nabubuhay na pamilya[baguhin | baguhin ang wikitext]

Amphisbaenia
Pamilya Mga karaniwang pangalan Mga halimbawang espesye Halimbawang larawan
Amphisbaenidae
Gray, 1865		 Tropical worm lizards Darwin's worm lizard (Amphisbaena darwinii) -
Bipedidae
Taylor, 1951		 Bipes worm lizards Mexican mole lizard (Bipes biporus)
Rhineuridae
Vanzolini, 1951		 North American worm lizards North American worm lizard (Rhineura floridana)
Trogonophidae
Gray, 1865		 Palearctic worm lizards Checkerboard worm lizard (Trogonophis wiegmanni) -
Anguidea or Diploglossa
Pamilya Mga karaniwang pangalan Mga halimbawang espesye Halimbawang larawan
Anguidae
Oppel, 1811		 Glass lizards, alligator lizards and slow worms Slow worm (Anguis fragilis)
Anniellidae
Gray, 1852		 American legless lizards California legless lizard (Anniella pulchra)
Xenosauridae
Cope, 1866		 Knob-scaled lizards Chinese crocodile lizard (Shinisaurus crocodilurus)
Gekkota
Pamilya Mga karaniwang pangalan Mga halimbawang espesye Halimbawang larawan
Dibamidae
Boulenger, 1884		 Blind lizards Dibamus nicobaricum -
Gekkonidae
Gray, 1825		 Geckos Thick-tailed gecko (Underwoodisaurus milii)
Pygopodidae
Boulenger, 1884		 Legless lizards Burton's snake lizard (Lialis burtonis)
Iguania
Pamilya Mga karaniwang pangalan Mga halimbawang espesye Halimbawang larawan
Agamidae
Spix, 1825		 Agamas Eastern bearded dragon (Pogona barbata)
Chamaeleonidae
Gray, 1825		 Chameleons Veiled chameleon (Chamaeleo calyptratus)
Corytophanidae
Frost & Etheridge, 1989		 Casquehead lizards Plumed basilisk (Basiliscus plumifrons)
Crotaphytidae
Frost & Etheridge, 1989		 Collared and leopard lizards Common collared lizard (Crotaphytus collaris)
Hoplocercidae
Frost & Etheridge, 1989		 Wood lizards or clubtails Club-tail iguana (Hoplocercus spinosus) -
Iguanidae Iguanas Marine iguana (Amblyrhynchus cristatus)
Leiosauridae
Frost et al., 2001		 - Darwin's iguana (Diplolaemus darwinii) -
Liolaemidae
Frost & Etheridge, 1989		 Swifts Shining tree iguana (Liolaemus nitidus)
Opluridae
Frost & Etheridge, 1989		 Madagascan iguanas Chalarodon (Chalarodon madagascariensis) -
Phrynosomatidae
Frost & Etheridge, 1989		 Earless, spiny, tree, side-blotched and horned lizards Greater earless lizard (Cophosaurus texanus)
Polychrotidae
Frost & Etheridge, 1989		 Anoles Carolina anole (Anolis carolinensis)
Tropiduridae
Frost & Etheridge, 1989		 Neotropical ground lizards (Microlophus peruvianus)
Platynota or Varanoidea
Pamilya Mga karaniwang pangalan Mga halimbawang espesye Halimbawang larawan
Helodermatidae Gila monsters Gila monster (Heloderma suspectum)
Lanthanotidae Earless monitor Earless monitor (Lanthanotus borneensis) -
Varanidae Mga bayawak Perentie (Varanus giganteus)
Scincomorpha
Pamilya Mga karaniwang pangalan Mga halimbawang espesye Halimbawang larawan
Cordylidae Spinytail lizards Girdle-tailed lizard (Cordylus warreni)
Gerrhosauridae Plated lizards Sudan plated lizard (Gerrhosaurus major)
Gymnophthalmidae Spectacled lizards Bachia bicolor
Lacertidae
Oppel, 1811		 Wall or true lizards Ocellated lizard (Lacerta lepida)
Scincidae
Oppel, 1811		 Skinks Western blue-tongued skink (Tiliqua occipitalis)
Teiidae Tegus or whiptails Gold tegu (Tupinambis teguixin)
Xantusiidae Night lizards Granite night lizard (Xantusia henshawi)
Alethinophidia
Pamilya Mga karaniwang pangalan Mga halimbawang espesye Halimbawang larawan
Acrochordidae
Bonaparte, 1831[4]		 File snakes Marine file snake (Acrochordus granulatus)
Aniliidae
Stejneger, 1907[5]		 Coral pipe snakes Burrowing false coral (Anilius scytale)
Anomochilidae
Cundall, Wallach and Rossman, 1993.[6]		 Dwarf pipe snakes Leonard's pipe snake, (Anomochilus leonardi)
Atractaspididae
Günther, 1858[7] 		Mole vipers Bibron's burrowing asp (Atractaspis bibroni)
Boidae
Gray, 1825[4]		 Boas Amazon tree boa (Corallus hortulanus)
Bolyeriidae
Hoffstetter, 1946		 Round Island boas Round Island burrowing boa (Bolyeria multocarinata)
Colubridae
Oppel, 1811[4]		 Colubrids Grass snake (Natrix natrix)
Cylindrophiidae
Fitzinger, 1843		 Asian pipe snakes Red-tailed pipe snake (Cylindrophis ruffus)
Elapidae
Boie, 1827[4]		 Cobras, coral snakes, mambas, kraits, sea snakes, sea kraits, Australian elapids King cobra (Ophiophagus hannah)
Loxocemidae
Cope, 1861		 Mexican burrowing snakes Mexican burrowing snake (Loxocemus bicolor)
Pythonidae
Fitzinger, 1826		 Mga sawa Ball python (Python regius)
Tropidophiidae
Brongersma, 1951		 Dwarf boas Northern eyelash boa (Trachyboa boulengeri)
Uropeltidae
Müller, 1832		 Shield-tailed snakes, short-tailed snakes Cuvier's shieldtail (Uropeltis ceylanica)
Viperidae
Oppel, 1811[4]		 Vipers, pitvipers, rattlesnakes European asp (Vipera aspis)
Xenopeltidae
Bonaparte, 1845		 Sunbeam snakes Sunbeam snake (Xenopeltis unicolor)
Scolecophidia
Pamilya Mga karaniwang pangalan Mga halimbawang espesye Halimbawang larawan
Anomalepidae
Taylor, 1939[4]		 Dawn blind snakes Dawn blind snake (Liotyphlops beui)
Leptotyphlopidae
Stejneger, 1892[4]		 Slender blind snakes Texas blind snake (Leptotyphlops dulcis)
Typhlopidae
Merrem, 1820[8]		 Blind snakes European blind snake (Typhlops vermicularis)

Mga sanggunian[baguhin | baguhin ang wikitext]

  1. ↑ 1.0 1.1 Kumazawa, Yoshinori (2007). "Mitochondrial genomes from major lizard families suggest their phylogenetic relationships and ancient radiations". Gene. 388 (1–2): 19–26. doi:10.1016/j.gene.2006.09.026. PMID 17118581.
  2. ↑ "Lizards & Snakes Alive!". American Museum of Natural History. Nakuha noong 2007-12-25.
  3. ↑ 3.0 3.1 Fry, B.; et al. (2006). "Early evolution of the venom system in lizards and snakes" (PDF). Nature. 439 (7076): 584–588. doi:10.1038/nature04328. PMID 16292255. {{cite journal}}: Binalewala ang unknown parameter na |month= (tulong); Hayagang paggamit sa et al. sa: |author= (tulong); Kawing panlabas sa |format= (tulong)
  4. ↑ 4.0 4.1 4.2 4.3 4.4 4.5 4.6 Cogger(1991), p.23
  5. ↑ "Aniliidae". Integrated Taxonomic Information System. Nakuha noong 12 December 2007.
  6. ↑ "Anomochilidae". Integrated Taxonomic Information System. Nakuha noong 13 December 2007.
  7. ↑ "Atractaspididae". Integrated Taxonomic Information System. Nakuha noong 13 December 2007.
  8. ↑ "Typhlopidae". Integrated Taxonomic Information System. Nakuha noong 13 December 2007.
Kinuha sa "https://tl.wikipedia.org/w/index.php?title=Squamata&oldid=1865934"