Pad thai

Mula sa Wikipedia, ang malayang ensiklopedya
Pad thai
Pad thai mula sa manininda sa kalye mula sa Chiang Mai sa hilagang Taylandiya
Ibang tawagphad thai, phat thai
UriPutaheng pansit palay
KursoEntree o Pangunahin
LugarTaylandiya
Kaugnay na lutuinTaylandes
Ihain nangMainit
Pangunahing Sangkap

Ang Pad thai, phat thai, o phad thai ( /ˌpɑːd ˈt/ o /ˌpæd ˈt/; Thai: ผัดไทย, RTGS : phat thai, ISO: p̄hạd thịy, binibigkas [pʰàt tʰāj] ( pakinggan), 'Taylandes na stir fry'), ay isang putaheng stir-fried rice noodle na karaniwang nagsisilbing pagkaing kalye sa Taylandiya bilang bahagi ng lutuin ng bansa.[1][2] Karaniwan itong ginagawa gamit ang rice noodles, hipon, mani, piniritong itlog, at toge, bukod sa iba pang mga gulay. Ang mga sangkap ay pinirito sa isang kawali.

Mga sangkap[baguhin | baguhin ang wikitext]

Ang pad thai ay ginawa gamit ang muling binasang tuyong rice noodles na may ilang trigong tapioca na hinaluan, na pinirito na may mga itlog at tinadtad na firm na tofu, pinalasahan ng katas ng sampalok, patis, tuyong hipon, bawang o shallots, pulang sili at palm sugar, at hinahain kasama ng hati ng lime at madalas na tinadtad na inihaw na mani.[3] Maaaring naglalaman ito ng iba pang mga gulay tulad ng toge, chives ng bawang, adobong labanos, o singkamas, at hilaw na bulaklak ng saging. Maaari rin itong maglaman ng sariwang hipon, alimango, pusit, manok, o iba pang isda o karne.

Marami sa mga sangkap ang ibinibigay sa gilid bilang mga pampalasa, tulad ng pulang sili, lime wedges, inihaw na mani, toge, spring onion at iba pang sari-saring sariwang gulay.[4] Maaaring palitan ng mga vegetarian na bersiyon ang toyo para sa patis at ganap na alisin ang hipon.

Kasaysayan[baguhin | baguhin ang wikitext]

Bagama't ipinakilala ang stir fried rice noodles sa Taylandiya mula sa China ilang siglo na ang nakalilipas, naimbento ang putaheng pad thai noong kalagitnaan ng ika-20 siglo.[5]

Naninindigan ang may-akda na si Mark Padoongpatt[6] na ang pad thai ay "...hindi itong tradisyonal, tunay, daang-daang taong putahe. Ito ay aktuwal na nilikha noong dekada 1930 sa Taylandiya. Nalikha ang ulam dahil nakatuon ang Taylandiya sa pagbuo ng bansa.[2] Kaya ang ulam na ito ay ginawa gamit ang Tsinong noodles at tinawag itong pad Thai bilang isang paraan upang pasiglahin ang nasyonalismo."[7]

Ang isa pang paliwanag ng pinagmulan ng pad thai ay pinaniniwalaan na, noong Ikalawang Digmaang Pandaigdig, ang Taylandes ay dumanas ng kakulangan sa bigas dahil sa digmaan at baha. Upang bawasan ang pagkonsumo ng bigas sa tahanan, ang gobyerno ng Taylandiya sa ilalim ng Punong Ministro na si Plaek Phibunsongkhram ay nagsulong sa halip ng pagkonsumo ng noodles.[8] Itinaguyod ng kaniyang pamahalaan ang rice noodles at tumulong sa pagtatatag ng pagkakakilanlan ng Thailand.[2] Bilang resulta, isang bagong pansit na tinatawag na sen chan (pinangalanan pagkatapos ng Lalawigan ng Chanthaburi) ay nilikha. Ang pad thai ay naging isa sa mga pambansang pagkain ng Taylandiya.[9] Ngayon, may ilang nagtitinda ng pagkain na nagdaragdag ng baboy o manok (bagaman ang orihinal na recipe ay hindi naglalaman ng baboy dahil sa pananaw ng gobyerno na ang baboy ay isang karne ng Tsino).[10] Ginagamit pa rin ng ilang nagtitinda ng pagkain ang orihinal na recipe.

Ang Taylandes-Amerikanang manunulat ng pagkain na si Kasma Loha-unchit ay tinutunggaling ang pag-aangkin ng isang katutubong Taylandes na pinagmulan at nagmumungkahi na ang pad thai ay talagang inimbento ng mga Tsino na imigrante mismo, dahil "para sa isang ulam na mapangalanan sa sarili nitong bansa ay malinaw na nagmumungkahi ng isang pinagmulan na hindi hindi Taylandes".[11] Ang pansit na lutuin sa karamihan ng mga bansa sa Timog-silangang Asya ay ipinakilala ng daluyong ng mga imigrante mula sa katimugang Tsina na nanirahan sa rehiyon noong nakaraang siglo. Sinabi ni Loha-unchit na alam ng mga etnikong Tsino ng Thailand na "Ang mga taga-Gitnang Taylandiya ay mahilig sa kumbinasyon ng mainit, maasim, matamis, at maalat na lasa, idinagdag nila ito sa kanilang piniritong pansit na pagkain at binigyan ito ng halo-halong pangalan, katulad ng mga Kanluraning chef ngayon na pinangalanan ang kanilang mga pagkaing Taylandes sa kanilang Silanganing-Kanuraning menu."[12]

Mga sanggunian[baguhin | baguhin ang wikitext]

  1. "pad thai". Merriam-Webster Dictionary (sa Ingles).
  2. 2.0 2.1 2.2 Mayyasi, Alex (7 November 2019). "The Oddly Autocratic Roots of Pad Thai". Gastro Obscura. Atlas Obscura. Nakuha noong 12 November 2019.
  3. "Pad Thai-ผัดไทยกุ้งสด" (sa Thai). thaitable.com. Nakuha noong 2013-07-28.
  4. "7-Steps to Properly Eating Pad Thai". luxevoyageasia.com. 25 May 2017. Nakuha noong 2017-05-29.
  5. "The Truth About Pad Thai". BBC. 2015-04-28.
  6. Padoongpatt, Mark (September 2017). Flavors of Empire: Food and the Making of Thai America. American Crossroads (Book 45) (1st pat.). Berkeley: University of California Press. ISBN 9780520293748. Nakuha noong 17 July 2019.
  7. Belle, Rachel (16 July 2019). "Why there are so many Thai restaurants in Seattle". My Northwest. KIRO Radio. Nakuha noong 17 July 2019.
  8. Pungkanon, Kupluthai (13 May 2018). "All wrapped up and ready to go". The Nation. Inarkibo mula sa ang orihinal noong 12 Mayo 2018. Nakuha noong 13 May 2018. {{cite news}}: |archive-date= / |archive-url= timestamp mismatch (tulong)
  9. Tapia, Semina (2011-08-15). "Thai National Foods". Ifood.tv. Inarkibo mula sa ang orihinal noong 2013-06-05. Nakuha noong 2013-02-23.
  10. ไพวรรณ์, กฤษดา. "วัฒนธรรมการกิน : กินแบบชาตินิยมสมัยจอมพล ป. พิบูลสงคราม". Official of Art and Culture: Muban Chombueng Rajabhat University (sa Thai). Inarkibo mula sa ang orihinal noong 2018-03-15. Nakuha noong 2018-03-15.
  11. Quartz, Roberto A. Ferdman (2014-04-17). "The Non-Thai Origins of Pad Thai". The Atlantic (sa Ingles). Nakuha noong 2022-04-12.
  12. "Pad Thai Recipe". www.thaifoodandtravel.com. Nakuha noong 2022-04-12.