Dinastiyang Timurida

Mula sa Wikipedia, ang malayang ensiklopedya

Ang dinastiyang Timurida (Persa: تیموریان‎, Chagatay: تیموریان), itinalaga ang sarili bilang Gurkani (Persa: گورکانیان‎, Gūrkāniyān, Chagatay: گورکانیان, Küregen), ay isang Sunni Muslim[1] na dinastiya o angkan na Turko-Mongol ang pinagmulan[2][3][4][5] na nagmula sa warlord o pinunong militar na si Timur (kilala din bilang Tamerlane). Hinango ang salitang "Gurkani" mula sa "Gurkan", isang Persyanidong anyo ng salitang Mongol na "Kuragan" na nangangahulugang "manugang na lalaki."[6] Isang panggalang na titulo ito na ginagamit ng dinastiya yayamang biyenan ng mga Timurida sa linya si Genghis Khan,[7] ang tagapagtatag ng Imperyong Mongol, dahil sa pinakasalan ni Timur si Saray Mulk Khanum, isang direktang inapo ni Genghis Khan. Naghudyat ng Renasimiyentong Timurida ang mga kasapi ng dinastiyang Timurida, at mabigat silang naimpluwensiyahan ng kulturang Persyano[2][8] at naitatag ang dalawang mahahalagang imperyo sa kasaysayan, ang Imperyong Timurida, (1370–1507) nakabase sa Persya at Gitnang Asya, at ang Imperyong Mughal, (1526–1857) nakabase sa subkontinenteng Indiyano.

Mga sanggunian[baguhin | baguhin ang wikitext]

  1. Maria E. Subtelny, Timurids in Transition: Turko-Persian Politics and Acculturation in Medieval Persia, Vol. 7, (Brill, 2007), 201. (sa Ingles)
  2. 2.0 2.1 B.F. Manz, "Tīmūr Lang", sa Encyclopaedia of Islam, Edisyong Online, (sa Ingles), 2006
  3. Encyclopædia Britannica, "Timurid Dynasty", Online Academic Edition, 2007. (Banggit sa Ingles: "Turkic dynasty descended from the conqueror Timur (Tamerlane), renowned for its brilliant revival of artistic and intellectual life in Iran and Central Asia. ... Trading and artistic communities were brought into the capital city of Herat, where a library was founded, and the capital became the centre of a renewed and artistically brilliant Persian culture.")
  4. "Timurids". The Columbia Encyclopedia (sa Ingles) (6 pat.). New York City: Columbia University. Inarkibo mula sa ang orihinal noong 2006-12-05. Nakuha noong 2006-11-08.
  5. Encyclopædia Britannica artikulo: "Consolidation & expansion of the Indo-Timurids", Edisyong Online (sa Ingles), 2007.
  6. A History of the Muslim World Since 1260: The Making of a Global Community, by Vernon Egger, p. 193 (sa Ingles)
  7. "The Man Behind the Mosque" Naka-arkibo 2020-11-09 sa Wayback Machine. (sa Ingles)
  8. Maria Subtelny, Timurids in Transition, p. 40: "Nevertheless, in the complex process of transition, members of the Timurid dynasty and their Persian Mongol supporters became acculturate by the surrounding Persianate millieu adopting Persian cultural models and tastes and acting as patrons of Persian culture, painting, architecture and music." p. 41: "The last members of the dynasty, notably Sultan-Abu Sa'id and Sultan-Husain, in fact came to be regarded as ideal Perso-Islamic rulers who develoted as much attention to agricultural development as they did to fostering Persianate court culture." (sa Ingles)