Pumunta sa nilalaman

Dolyar ng Australya

Mula sa Wikipedia, ang malayang ensiklopedya
Dolyar ng Australya
Talaksan:Australian 100 dollar note Obverse Fourth Series.jpeg Talaksan:Australian $1 Coin.png
$100 banknote (2020, obverse)$1 coin (reverse)
Kodigo sa ISO 4217AUD
Bangko sentralReserve Bank of Australia
 Websiterba.gov.au
Date of introduction14 February 1966
User(s) Australia
Pagtaas5.4% (Australia only)
 PinagmulanReserve Bank of Australia, September quarter 2023.
Pegged byTuvaluan dollar and Kiribati dollar at par
Subunit
 1⁄100cent
Sagisag$
 centc
Barya
 Pagkalahatang ginagamit5c, 10c, 20c, 50c, $1, $2
 Bihirang ginagamit1c, 2c (no longer in production)
Salaping papel
 Pagkalahatang ginagamit$5, $10, $20, $50, $100
 Bihirang ginagamit$1, $2 (no longer in production)
Limbagan ng perang baryaNote Printing Australia
 Websitenoteprinting.com
Gawaan ng perang baryaRoyal Australian Mint
 Websiteramint.gov.au

Ang Australian dollar (sign: $; code: AUD; pinaikling A $ o kung minsan ay AU$ upang makilala ito mula sa iba pang dollar-denominated currency;[1][2] at tinutukoy din bilang dollar o Aussie dollar) ay ang opisyal na currency at legal na tender ng Australia, kasama ang lahat ng panlabas na teritoryo, at tatlong independiyenteng soberanya Pacific Island states: Kiribati, Nauru, at Tuvalu.[3][4][5][6]

Ang dolyar ng Australia ay ipinakilala bilang isang decimal currency noong 14 Pebrero 1966 upang palitan ang non-decimal Australian pound, na may rate ng conversion na dalawang dolyar sa pound (A£1 = A$2). Ito ay nahahati sa 100 cents. Ang simbolo ng $ ay nauuna sa halaga. Sa pagpapakilala ng pera, ang simbolo ng $ ay nilayon na magkaroon ng dalawang stroke, ngunit ang bersyon na may isang stroke ay palaging katanggap-tanggap.[7][8]

Noong 2023, mayroong A$4.4 milyon na mga barya[9] at A$101.3 bilyon sa mga tala[10] ng Australian currency in circulation, o humigit-kumulang A$6,700 bawat tao sa Australia,[11] na kinabibilangan ng mga cash reserves na hawak ng banking system at cash in circulation sa ibang mga bansa o hawak bilang isang foreign exchange reserve.

Batayang Konstitusyon

[baguhin | baguhin ang wikitext]

Section 51(xii) of the Constitution of Australia ay nagbibigay sa Commonwealth (federal) Parliament ng kapangyarihang magbatas patungkol sa "currency, coinage, at legal tender".[12] Ang mga estado ay hindi pinapayagang mag-coin ng pera, alinsunod sa seksyon 115 na nagtatakda na "[a] State shall not coin money , ni gumawa ng anuman maliban sa ginto at pilak na barya bilang legal na bayad sa pagbabayad ng mga utang".[13] Sa ilalim ng probisyong ito ang [[Perth] Mint]], na pagmamay-ari ng gobyerno ng Western Australian, ay gumagawa pa rin ng mga ginto at pilak na barya na may legal na katayuan sa tender,[kailangan ng sanggunian] ang Australian Gold Nugget at Australian Silver Kookaburra. Ang mga ito, gayunpaman, bagama't may katayuan ng legal na tender, ay halos hindi kailanman ipinakalat o ginagamit sa pagbabayad ng mga utang, at karamihan ay itinuturing na bullion coin. Ginagawa na ngayon ang mga barya sa Australia sa Royal Australian Mint sa Canberra.

Kasaysayan

[baguhin | baguhin ang wikitext]
Nakaturo ang "Australian Royal" dito. Para sa Australian royalty, tingnan ang Monarchy of Australia.

Padron:Karagdagang

Tingnan din: Kasaysayan ng pera ng Australia

Background

[baguhin | baguhin ang wikitext]

Bago ang Federation noong 1901, ang anim na kolonya na binubuo ng Australia ay may magkahiwalay na mga pera, na lahat ay malapit na kinopya ang British currency system, at kadalasang napapalitan sa isa't isa sa isang- sa-isang batayan. Kaya naman ang Federation ay hindi nakitang apurahang nangangailangan ng isang solong, pinag-isang pera. Para sa isa pang 10 taon, ang mga kolonyal na banknote at mga barya ay patuloy na naging pangunahing nagpapalipat-lipat na mga pera.

Noong 1902, isang piling komite ng House of Representatives, na pinamumunuan ni George Edwards, ay nagrekomenda na ang Australia ay magpatibay ng isang solong pambansang decimal na pera, na may isang libra na nahahati sa sampung florins at bawat florin ay binubuo ng 100 cents.[14] Gayunpaman, hindi naaksyunan ang rekomendasyon.

Ang Australian pound (A£) ay ipinakilala noong 1910, katumbas ng pound sterling (A£1 = UK£1). Tulad ng UK pound, hinati ito sa 240 pence, o 20 shillings (bawat isa ay binubuo ng 12 pence). Noong Disyembre 1931, ang pera ng Australia ay pinababa ng halaga ng 25%, kung kaya't ang isang kalahating kilong shilling ng Australia ay katumbas ng isang pound sterling.[15]

Noong 1937, isang pagbabangko royal na komisyon,[pananda 1] na itinalaga ng [ [Lyons government]], nagrekomenda na ang Australia ay magpatibay ng "isang sistema ng decimal coinage ... batay sa paghahati ng Australian pound sa 1000 parts".[16] Hindi rin tinanggap ang rekomendasyong ito.

Pag-ampon ng dolyar

[baguhin | baguhin ang wikitext]

Noong Pebrero 1959, ang treasurer Harold Holt ay nagtalaga ng Decimal Currency Committee, na pinamumunuan ni Walter D. Scott, upang suriin ang mga merito ng decimalization. Ang komite ay nag-ulat noong Agosto 1960 na pabor sa decimalization at iminungkahi na ang isang bagong pera ay ipinakilala (mula Pebrero 1963), upang maging modelo sa pagpapalit ng South Africa ng South African pound ng [[South African rand|rand] ] (nagkakahalaga ng 10 shillings o 1⁄2 pound). Ang Menzies government ay nag-anunsyo ng suporta nito para sa decimalization noong Hulyo 1961, ngunit naantala ang proseso upang mabigyan ng karagdagang konsiderasyon ang proseso ng pagpapatupad.[17] Noong Abril 1963, inihayag ni Holt na ang isang decimal na currency ay naka-iskedyul na ipakilala noong Pebrero 1966, na may base unit na katumbas ng 10 shillings, at ang Currency ay isang Decilling. itatag upang pangasiwaan ang proseso ng paglipat.[16]

Isang proseso ng pampublikong konsultasyon ang ginanap kung saan mahigit 1,000 pangalan ang iminungkahi para sa bagong pera. Noong Hunyo 1963, inihayag ni Holt na ang bagong pera ay tatawaging "royal". Nakatagpo ito ng malawakang hindi pag-apruba ng publiko, at pagkaraan ng tatlong buwan ay inihayag na sa halip ay tatawagin itong "dollar".[18]

Mga sanggunian

[baguhin | baguhin ang wikitext]
  1. ↑ McGovern, Gerry; Norton, Rob; O'Dowd, Catherine (2002). Ang Gabay sa istilo ng nilalaman ng Web: isang mahalagang sanggunian para sa mga online na manunulat ... FT Press. p. 104. ISBN 978-0-273-65605-0. Inarkibo mula sa orihinal noong 14 Enero 2023. Nakuha noong 30 Hulyo 2010.{{cite book}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  2. ↑ Padron:Cite aklat
  3. ↑ Reserve Bank Act 1959, s.36(1) Naka-arkibo 16 June 2019[Date mismatch] sa Wayback Machine. , at Currency Act 1965, s.16 Naka-arkibo 26 October 2023[Date mismatch] sa Wayback Machine.
  4. ↑ nauru/visiting-nauru/currency.aspx "Currency". The Government of the Republic of Nauru. Nakuha noong 12 Pebrero 2023. {{cite web}}: Check |url= value (tulong)CS1 maint: date auto-translated (link)
  5. ↑ "Tuvalu country brief". Australian Government – ​​Department of Foreign Affairs and Trade. Nakuha noong 12 Pebrero 2023. {{cite web}}: zero width space character in |website= at position 25 (tulong)CS1 maint: date auto-translated (link)
  6. ↑ "Kiribati country brief". Australian Government – ​​Department of Foreign Affairs and Trade. Nakuha noong 12 Pebrero 2023. {{cite web}}: zero width space character in |website= at position 25 (tulong)CS1 maint: date auto-translated (link)
  7. ↑ Style Manual: Para sa mga May-akda at Printer ng Australian Government Publications (sa wikang Filipino) (ika-1st (na) edisyon). Canberra: Commonwealth Government Printing Office. 1966. p. 35. OCLC 10365249.{{cite book}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  8. ↑ Australian Decimal Currency Board (1965). The decimal currency handbook : isang komprehensibong gabay sa bagong decimal currency ng Australia at ang changeover period - binalak na magsimula noong 1966. p. 19.{{cite book}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  9. ↑ Royal Australian Mint (22 Setyembre 2023). pdf 2022–23 Taunang Ulat (Ulat). Commonwealth of Australia. p. 95. ISSN 2206-0375. {{cite report}}: Check |url= value (tulong)CS1 maint: date auto-translated (link)[patay na link]
  10. ↑ Reserve Bank of Australia Annual Report 2023 (Ulat). 14 Setyembre 2023. p. 103. ISSN 1448-5303.{{cite report}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  11. ↑ Padron:Sipiin ang web
  12. ↑ { {Cite Legislation AU|Cth|act|coaca430|Australian Constitution|51}}(xii)
  13. ↑ Australian Constitution (Cth) s 115
  14. ↑ "Ulat mula sa Select Committee on Coinage" (PDF). Commonwealth of Australia. 3 Abril 1902. Inarkibo mula sa orihinal noong 19 Disyembre 2019. Nakuha noong 31 Oktubre 2019. {{cite news}}: Text "live" ignored (tulong)CS1 maint: date auto-translated (link)
  15. ↑ Gruen, David; Clark, Colin. /files/2019-03/03_Colin_Clark_speech.pdf "Ano ang natutunan natin? Ang Great Depression sa Australia mula sa pananaw ngayon" (PDF). Treasury. Gobyerno ng Australia. p. 37. Nakuha noong 17 Marso 2023. {{cite web}}: Check |url= value (tulong)CS1 maint: date auto-translated (link)[patay na link]
  16. ↑ 16.0 16.1 { {cite news |url = https://museum.rba.gov.au/exhibitions/the-decimal-revolution/a-new-currency/ |title = A New Currency |publisher = Reserve Bank of Australia Museum |access-date = 17 Oktubre 2019 |archive-date = 29 Nobyembre 2019 |archive-url = https://web.archive.org/web/20191129032752/https://museum.rba.gov.au/exhibitions/the-decimal-revolution /a-new-currency/ |url-status = live }}
  17. ↑ [https ://www.abs.gov.au/ausstats/abs@.nsf/featurearticlesbytitle/9A953DE15F376525CA256F2A00073477?OpenDocument "Ulat ng 1959 Decimal Currency Committee"]. Australian. Inarkibo mula sa orihinal noong 22 Disyembre 2019. Nakuha noong 28 Disyembre 2023. {{cite news}}: Check |url= value (tulong); Text "Oktubre 2019" ignored (tulong); Text "year Bureau of Statistics19719" ignored (tulong)CS1 maint: date auto-translated (link)
  18. ↑ "The Introduction of Decimal Currency: Kung Paano Namin Iniiwasan ang mga Buto ng Ilong at Natutong Mahalin ang Bill". Museum of Australian Democracy. Inarkibo mula sa orihinal noong 20 Disyembre 2019. Nakuha noong 17 Oktubre 2019.{{cite news}}: CS1 maint: date auto-translated (link)


Maling banggit (May <ref> tag na ang grupong "pananda", pero walang nakitang <references group="pananda"/> tag para rito); $2

Kinuha sa "https://tl.wikipedia.org/w/index.php?title=Dolyar_ng_Australya&oldid=2094467"