Pumunta sa nilalaman

Guerrino at ang Lalaking Mabangis

Mula sa Wikipedia, ang malayang ensiklopedya

Ang Guerrino at ang Lalaking Mabangis ay isang Italyanong panitikang kuwentong bibit na isinulat ni Giovanni Francesco Straparola sa The Facetious Nights of Straparola.[1]

Ito ay Aarne-Thompson tipo 502, at ang pinakalumang kilalang nakasulat na pagkakaiba nito.[2] Kasama sa iba pang mga kuwento ng ganitong uri ang Bakal John at Georgic at Merlin.

Isang hari, si Filippomaria, ay nagkaroon ng nag-iisang anak na lalaki, si Guerrino. Isang araw, habang nangangaso, nahuli ng hari ang isang lalaking mabangis. Ipinakulong siya, ibinigay niya ang mga susi sa reyna. Muli siyang nagsimulang manghuli, at gusto ni Guerrino na makita ang mabangis na lalaki. Nagnakaw ang mabangis na lalaki ng palaso na dala niya at nangakong ibabalik ito kung palayain siya ni Guerrino. Ginawa ito ni Guerrino at binalaan siya na tumakas; sinabi sa kaniya ng mabangis na lalaki na gagawin niya at umalis. (Ang lalaking mabangis sa katunayan ay isang guwapong kabataan na nawalan ng pag-asa sa pagmamahal ng isang babae at kaya napunta sa ligaw.)

Nagising ang reyna at tinanong ang lahat. Sinabi sa kaniya ni Guerrino na walang mapaparusahan kundi siya, dahil ginawa niya ito. Kinuha ng reyna ang dalawang tapat na alipin, binigyan sila ng pera, at pinaalis si Guerrino. Bumalik ang hari at nakitang wala na ang mabangis na lalaki. Sinabi ng reyna na si Guerrino ang may gawa nito, at pagkatapos ay pinaalis niya si Guerrino, na lalong ikinagalit niya, na dapat niyang isipin na hahawakan niya ang kaniyang anak nang mas mababa kaysa sa taong ligaw. Hinanap niya ito ngunit hindi niya ito nakita.

Sumang-ayon ang mga katulong na patayin si Guerrino, ngunit hindi sila magkasundo kung paano hahatiin ang nakawan; habang hindi pa sila nagkakaayos, sinalubong sila ng isang mabuting binata at hiniling na sumama sa kaniya, at pumayag si Guerrino. Ito ay ang parehong ligaw na tao; nakilala niya ang isang diwata na naghihirap mula sa isang distemper, na humagalpak ng tawa nang makita siya at gumaling. Binago niya siya, pinagkalooban siya ng magic powers, at binigyan siya ng magic horse.

Dumating sila sa isang bayan, Irlanda, na pinamumunuan ni Haring Zifroi kasama ang dalawang magagandang anak na babae, sina Potentiana at Eleuteria. Kumuha ng tuluyan si Guerrino. Nagpatuloy ang binata, ngunit hinimok siya ni Guerrino na manatili. Noong panahong iyon, ang mga lupain ay sinalakay ng isang mabangis na kabayo at isang mailap na asno na sumira sa mga pananim at pumatay ng mga hayop, lalaki, at babae. Sinabi ng dalawang utusan sa hari na ipinagmalaki ni Guerrino na kaya niyang patayin ang mga kabayong ito. Ipinatawag siya ng hari at nangakong gagantimpalaan siya kung gagawin niya ito; nang mag-alinlangan si Guerrino, binantaan niya itong papatayin kung hindi. Sinabihan siya ng binata na kumuha ng serbisyo ng isang panday mula sa hari, at pagkatapos ay ipagawa ang panday ng napakalaking sapatos para sa kabayo ng binata. Pagkatapos ay pinasakay niya si Guerrino sa kabayo hanggang sa nakilala niya ang kabayo, kung saan dapat siyang bumaba, palayain ang kabayo, at umakyat sa isang puno. Ginawa ito ni Guerrino, lumaban ang mga kabayo, at natalo ang ligaw. Natuwa ang hari, ngunit nagalit ang mga lingkod dahil sa kanilang pagkabigo. Sinabi nila na si Guerrino ay nagyabang din sa mabangis na asno, at itinalaga siya ng hari upang talunin din ito; ginawa niya, dahil mayroon siyang kabayo.

Kinagabihan, nagising siya ng isang ingay at nakakita ng putakti sa isang palayok ng pulot, na kaniyang pinalaya.

Ipinatawag siya ng hari, sinabing kailangan niyang gantimpalaan siya, at inalok sa kaniya ang isa sa kaniyang mga anak na babae, kung masasabi ni Guerrino sa ilalim ng kanilang mga belo kung sino si Potentiana, na may ginintuang buhok, at si Eleuteria, na may pilak na buhok. Kung mali ang hula niya, papatayin siya. Bumalik si Guerrino sa kaniyang tinutuluyan, kung saan sinabi sa kaniya ng binata na tatlong beses na lilipad ang putakti sa paligid ni Potentiana, at tatlong beses niya itong itataboy, nang gabing iyon. Pagkatapos ay dapat niyang kilalanin siya. Sinabi ni Guerrino na hindi niya alam kung paano niya ito mabibigyan ng gantimpala para sa kaniyang mga pabor. Sinabi sa kaniya ng binata na siya ang mabangis na tao, kaya't ibinabalik niya ang ginawa ni Guerrino para sa kaniya, at ang kaniyang pangalan ay Rubinetto.

Nagtungo si Guerrino sa palasyo, kung saan ang mga prinsesa ay ganap na natatakpan ng mga puting belo. Sinabihan siya ng hari na pumili, lumilipas ang oras, ngunit iginiit ni Guerrino ang full-time. Ang putakti ay bumulong tungkol kay Potentiana, at pinalayas niya ito. Sinabi ni Guerrino na siya ay Potentiana, at nagpakasal sila. Napangasawa ni Rubinetto si Eleuteria. Nabalitaan siya ng mga magulang ni Guerrino, at bumalik siya sa kanila kasama ang kaniyang asawa at si Rubinetto at ang kaniyang asawa, kung saan sila nanirahan sa kaligayahan.

Mga sanggunian

[baguhin | baguhin ang wikitext]
  1. Giovanni Francesco Straparola, "Guerrino and the Savage Man" Naka-arkibo 2020-01-06 sa Wayback Machine. The Facetious Nights by Straparola. W. G. Waters, translator. London: Privately Printed for Members of the Society of Bibliophiles, 1901. 4 volumes.
  2. Paul Delarue, The Borzoi Book of French Folk-Tales, p 384, Alfred A. Knopf, Inc., New York 1956