Horacio de la Costa
Si Horacio de la Costa (Mayo 9, 1916 - Marso 20, 1977) ay ang kauna-unahang Pinuno ng Kapisanan ni Hesus sa Pilipinas, at kinikilalang awtoridad sa kultura at kasaysayan ng Pilipinas at Asya.
Ang isang maningning na manunulat, iskolar, at istoryador, si Horacio de la Costa ay ipinanganak sa Maúban, Quezon noong Mayo 9, 1916 kina Hukom Sixto de la Costa at Emiliana Villamayor. Naordenahan ang isang paring Heswita sa edad na 30, siya ay naging, sa edad na 55, ang unang Pilipinong superyeng pinuno ng kaayusang ito sa relihiyon, ang Kapisanan ni Hesus .
Edukasyon
[baguhin | baguhin ang wikitext]Si De la Costa ay unang nag-aral sa pampublikong paaralang elementarya sa Batangas bago lumipat sa Ateneo de Manila, kung saan nakikilala niya ang kanyang sarili para sa kahusayan sa akademya at pamumuno ng mag-aaral, lalo na bilang isang manunulat at, kalaunan, bilang awtor ng Guidon, ang pahayagan sa campus. Matapos ang pagkamit doon ng kanyang Bachelor of Arts degree, summa cum laude, noong 1935, siya ay pumasok sa Society of Jesus sa Sacred Heart Novitiate sa Novaliches, kung saan kalaunan ay nakumpleto niya ang kanyang Master's degree. Pagkatapos, bumalik siya sa Ateneo upang magturo ng pilosopiya at kasaysayan sa loob ng dalawang taon. Sa oras na ito, nagtrabaho rin siya bilang isang manunulat at talento sa radyo para sa Chesteron Evidence Guild, na mas partikular, ang "Common Weal Hour", kung saan nilikha niya ang karakter ni Teban, ang manihero ng Kalesa sa kasagsagan ng kontrobersya tungkol sa 1940 bill ng diborsyo. Ang programa ay umusbong sa "Kuwentong Kutsero", na binubuo ng mga kwentong panunuya na karamihan sa buhay sa Maynila .
Digmaan
[baguhin | baguhin ang wikitext]Sa panahon ng giyera, ipinakulong siya ng mga Hapon ng dalawang buwan sa Fort Santiago para sa kanyang papel sa kilusang paglaban. Tinulungan niya si Padreng John F. Hurley, ang superior ng mga Heswita, sa pagdadala ng mga damit at gamot sa mga sundalong Amerikano at Pilipino na umiwas sa pagdakip ng mga Hapon o nakatakas mula sa mga kampong bilangguan ng Hapon. Para sa mga ito, iginawad sa kanya ang Medal of Freedom ng gobyerno ng Estados Unidos noong 1946. Maaga noong 1946, umalis siya patungo sa Estados Unidos upang ipagpatuloy ang karagdagang pag-aaral sa teolohiya sa Woodstock College, Maryland, kung saan siya ay naordenahan bilang pari noong Marso 24, 1946 ni Amerikanong Obispong John F. McNamara. Natanggap niya ang kanyang titulo ng titulo ng doktor sa kasaysayan sa Harvard University noong 1951.
Nang bumalik sa Pilipinas, nagsilbi siyang guro sa Ateneo de Manila noong 1953, na kalaunan ay naging kauna-unahang kolehiyo ng Pilipinas habang nagtuturo ng kasaysayan nang sabay. Noong 1958, siya ay ginawang consultant ng lalawigan ng Pilipinas ng Samahan ni Jesus at, noong 1959, sinimulan ang pag-edit ng iskolar na publikasyong ito, ang <i id="mwKg">Philippine Studies</i> . Si de la Costa ay nakatanggap ng isang Smith-Mundt-Fuldright na iskolar noong 1960. Noong 1962, siya ay naging isang associate associate ng London School of Oriental and African Studies . Sa panahong ito, nakatanggap siya ng mga honorary doctorate mula sa University of Santo Tomás, Tokyo's Sophia University, at Dumaguete's Silliman University .
Noong Disyembre 8, 1964, kinuha niya ang tungkulin bilang superyor ng lalawigan ng lalawigan ng Samahang Hesus ng Pilipinas. Ang kanyang appointment ay nagtapos sa mahabang linya ng mga Espanyol at Amerikanong Heswita na naitalaga sa nasabing puwesto sa Pilipinas.
Ilang taon bago siya namatay, dumalo si De la Costa sa Pangkalahatang Kongregasyon ng mga Heswita mula sa buong mundo sa Roma. Nangangailangan ng isang komposisyon sa "The Jesuits Today", ipinagkatiwala sa kanya ng mga delegado ang paghahanda. Ginawa niya ito nang mag-isa sa loob ng tatlong araw. Nang matapos siya, bumalik siya sa kongregasyon at binasa ang kanyang draft. Ang kanyang komposisyon ay tinanggap nang eksakto sa pagsulat niya rito.
Namatay si de la Costa sa komplikasyon sa Kanser noong Marso 20, 1977 sa edad na 60. Inilibing siya sa Jesuit Novitiate Compound sa Novaliches, Quezon City .
Ang kanyang mga nagawa sa Heswitang kongregasyon sa pangkalahatan, ang Loyola School of Theology ng Ateneo de Manila University ay pinasinayaan habang ang Horacio de la Costa Hall sa iisang unibersidad ay pinangalanan, kapwa sa kanyang karangalan.
Mga Sanggunian
[baguhin | baguhin ang wikitext]