Julio Nakpil
Julio Nakpil | |
---|---|
Kapanganakan | Julio Nakpil y García 22 Mayo 1867 |
Kamatayan | 2 Nobyembre 1960 | (edad 93)
Asawa | Gregoria de Jesús (1898–1943) |
Anak | Juan Nakpil |
Si Julio García Nakpil (ipinanganak Julio Nakpil y García; 22 Mayo 1867 - 2 Nobyembre 1960) ay isang Pilipinong musikero, kompositor at isang General sa panahon ng Rebolusyon ng Pilipinas laban sa Espanya . Siya ay isang miyembro ng Katipunan, isang lihim na lipunan ang naging rebolusyonaryong gobyerno na nabuo upang ibagsak ang pamahalaang Espanya sa Pilipinas . Ang kanyang ampon na pangalan sa Katipunan ng ay si J. Giliw o simpleng Giliw . Siya ay inatasan ni Andres Bonifacio, Pangulo ng Pamahalaang Rebolusyonaryo, upang gumawa ng isang himno na inilaan upang maging Pambansang Awit ng Republika ng Katagalugan. Ang himnong iyon ay pinamagatang " Marangal na Dalit ng Katagalugan ". Sa gayon, sa ilan, naaalala siya bilang kompositor ng unang pambansang awit ng Pilipinas. Isa rin siyang kilalang kritiko kay Emilio Aguinaldo .
Maagang buhay
[baguhin | baguhin ang wikitext]Si Julio Nakpil ay isinilang noong Mayo 22, 1867 bilang isa sa labindalawang anak ng isang maayos na pamilya sa distrito ng Quiapo ng Maynila . Pinaliban siya ng kanyang mga magulang mula sa pormal na pag-aaral makalipas ang dalawang taon at pinangalagaan niya ang kuwadra ng pamilya. Pinag-arala ni Julio ang kanyang sarili sa bahay at kalaunan ay natutunan kung paano maglaro ng piano bilang kaugalian sa mga mayayaman na pamilya sa panahong iyon.
Sa pagsiklab ng Rebolusyong Pilipino noong Agosto 1896, si Julio ay hinirang bilang Heneral ng Pamahalaang Katipunan at siyang kumander ng mga rebolusyonaryong pwersa sa hilagang Pilipinas sa ilalim ni Andrés Bonifacio.
Marami sa mga komposisyon ni Julio sa panahong ito ay inspirasyon nang direkta ng Rebolusyon. Binuo ni Julio ang "Marangal na Dalit ng Katagalugan" na inilaan ni Bonifacio upang maging pambansang awit ng Pilipinas ngunit sa huli ay pinalitan ng Lupang Hinirang na binuo ni Julián Felipe . Matapos mapatay ang magkapatid na Bonifacio, inangkin ni Nakpil na nakatanggap siya ng mga banta sa kanyang sariling buhay pati na rin si Heneral Antonio Luna, na sa huli ay pinapatay.
Huling buhay
[baguhin | baguhin ang wikitext]Matapos ang Himagsikan, si Nakpil ay umibig at kalaunan ay ikinasal sa balo ni Bonifacio na si Gregoria de Jesús . Lumipat sila sa Maynila at pinalaki ang anim na anak. Ang kanilang panganay na anak at nag-iisang batang lalaki ay si Juan Nakpil na naging isang kilalang arkitektong Pilipino at kinilala bilang isang Pambansang Artist para sa Arkitektura. Ang isa pang anak ay nagpakasal sa arkitekto na si Carlos Santos-Viola . Patuloy na gumawa ng komposisyon si Julio hanggang sa kanyang pagkamatay noong 1960. Bago siya namatay ay nag-ambag din siya sa isang libro sa kanyang buhay na inilathala ng kanyang mga tagapagmana noong 1964.
Siya ay naging isang kilalang kritiko kay Emilio Aguinaldo, sa kanyang mga talambuhay na pinamagatang Apuntes Sobre la Revolución Filipina (Mga Tala sa Rebolusyong Pilipino) "Nanunumpa ako sa Diyos at sa Kasaysayan na ang lahat ng nauugnay sa mga tala na ito ay ang katotohanan at hinihiling ko sa mananalaysay na huwag ilathala ito hanggang sa pagkamatay ko. " Sa pahina 30 ng kanyang mga talambuhay ay matatagpuan ang mga tala ni Nakpil sa pagkamatay ni Bonifacio, at sa pahina 130 ay ang kanyang ala-ala ng pagpatay kay Antonio Luna kung saan isinulat ni Nakpil "Nang si Heneral A. Luna ay pinatay ni Janolino at ng kanyang mga tauhan sa hagdan. ng Kumbento ng Kabanatuan at nabuwal na sa lupa, si Trinidad Aguinaldo na ina ni Emilio Aguinaldo ay tumingin sa bintana at tinanong: Ano, humihinga pa ba? (Kaya, humihinga pa rin ba siya?) [1] (ayon sa nakabatay na Nakpil)
Sa mga pahina 157-158, sumulat si Nakpil tungkol kay Aguinaldo,
"Ang pagsuko ni Emilio Aguinaldo sa mga Amerikano ay isang duwag na kilos. Walang duda na siya nag-imbot ang pagkapangulo. Sumuko siya dahil sa takot na ang iba ay mas may kakayahan kaysa sakupin niya ang posisyon ng pangulo ng Republika. Kung nakipaglaban ba siya sa kanyang mga mananakop, kahit na kung siya ay sumuko upang siya ay maituturing na bayani, kahit na upang mabigyang-katwiran ang kanyang mga krimen, sa oras na ito ay hahanga tayo ng isang bantayog sa pangalawang bayani ng Pilipinas, hindi katulad ng ginawa niya sa paghahatid sa kanyang sarili bilang bilanggo at pagkatapos ay nagsumpa ng katapatan sa bandila ng Amerika".
Kamatayan
[baguhin | baguhin ang wikitext]Namatay siya sa atake sa puso sa kanyang tahanan noong Nobyembre 2, 1960 sa Quiapo, Maynila . Siya ay inilibing sa Manila North Cemetery sa Santa Cruz, Maynila ng sumunod na araw. [2]
Pamana
[baguhin | baguhin ang wikitext]Ang bahay kung saan nakatira si Nakpil at de Jesús, na kilala bilang "Bahay Nakpil-Bautista", ay nakatayo pa rin sa Quiapo at pinapanatili ng kanyang mga tagapagmana bilang isang museo na nag-aalok din ng paglalakad ng mga paglalakbay sa Quiapo at iba pang mga espesyal na kaganapan at gayun din bilang isang lugar ng pagganap. Ang "Bahay Nakpil-Bautista" ay isa sa dalawang istrukturang estilo ng Espanya na naiwan na nakatayo sa Kalye Bautista, Quiapo, Maynila.
Mga Komposisyon
[baguhin | baguhin ang wikitext]Petsa | Pamagat | Genre | Mga tala |
---|---|---|---|
1888 Abril 27 | Cefiro | Polka | Unang kilalang kompisisyon ni Nakpil. |
1890 Mayo 17 | La Brisa Nocturna | Habanera | |
1890 Setyembre 29 | Noche Tempestuosca | Polka de Salon | |
1890 | Ecos de Visayas | Danza | |
1890 | Ecos de Iloco | Danza | |
1890 | Ilang-ilang | Mazurka | |
1891 Mayo 28 | Recuerdos de Capiz | Habanera Carateristica | Pinakakilalang komposisyon ni Nakpil. Nailathala sa 6 na edisyon. Ginawaran ng Diploma of Honor ng Unang Exposición Regional de FIlipina noong 1895 at ng medalyang pilak sa St. Louis World's Fair noong 1904 |
1891 Agosto 1 | Luz Poetica de la Aurora | Gavota | Ginawaran ng Diploma of Honor ng Unang Exposición Regional de FIlipina noong 1895. |
1891 Oktubre 21 | Danza Campestre | Habanera de Concierto | |
1891 Oktubre 21 | Teatro Luisa | Polka Brillante | |
1891 Nobyembre 25 | La Brisa Aurora | Habanera | |
1892 Mayo 4 | Cleotilde | ||
1892 Hulyo 15 | Kundiman | ||
1893 Enero 29 | Sueño Eterno | Mazurka Funebre | Isang pagpupugay para sa kagitingan ni Antonio Luna |
1893 Agosto 4 | Amor Patrio | Romanza | Isang setting ng awit ni Maria Clara sa nobela ni Jose Rizal na Noli me Tangere. |
1895 | Exposición Regional de Filipina | Pas à quatre | Ginawaran ng Diploma of Honor ng Unang Exposición Regional de FIlipina noong 1895. |
1896 Enero
27 |
Marangal na Dalit ng Katagalugan | National Anthem | Pinakomisyon ni Andres Bonifacio bilang pambansang awit ng Pilipinas. Gayunpaman, Ang Lupang Hinirang ni Julian Felipe, sa kalaunan ang naging Pambansang Awit ng bansa. |
1896 Agosto 26 | Balintawak | ||
1896 Agosto 30 | Armamento | ||
1897 Marso 20 | Pahimakas | Mazurka Funebre | Isang martsang panlibing bilang gunita sa kay Jose Rizal |
1897 Hunyo 15 | Pamitinan | Polka Carateristica | para sa mga remontados na "nagtago dahil sa pang-uusig" |
1897 Oktubre 12 | Pag-Ibig | Habanera | |
1898 Oktubre 12 | Pasig-Pantayanin | Paso-doble Militar | Isang martsa militar para sa mga magigiting na rebolusyonaryo. Pinagalan sa dating headquarters |
1898 Nobyembre | Biyak-na-Bato | Paso-doble Militar | binubuo para sa rebolusyonaryong heneral Teodoro Sandiko |
1903 Setyembre | Salve Patria | Grand March | Pagkakaayos ng Marangal na Dalit bilang isang Gran Marcha |
1904 | Kabanatuan | Marcha Funebre | Martsang panlibing bilang pag-alaala sa pagkamatay ni Heneral Antonio Luna. |
1944 Setyembre 19 | Victory March | March | Nakatuon sa mga hukbo ng Estados Unidos at Pilipinas at ang kanyang gerilya. |
Deus Omnipotens et Miserecors | Marcha Funebre | ||
Johnny and Little Julia | Boston Waltz | ||
Melodia | |||
Pinching | Habanera |
Sanggunian
[baguhin | baguhin ang wikitext]- ↑ Alzona, Encarnacion (1964). Julio Nakpil and the Philippine Revolution. Manila, Philippines: Carmelo and Bauermann, Inc.
{{cite book}}
: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ Julio Nakpil's Death Certificate