Lalawigan ng Krabi
Krabi กระบี่ | |||
|---|---|---|---|
Mula sa kaliwa pakanan, taas pababa: Ang dalampasigan ng pulo ng Poda na may mahahabang buntot na bangka, Ao Nang, Kapuluang Phi Phi, Dalampasigan ng Look ng Maya, Bakawan sa Ao Luek, Pandaigdigang Paliparan ng Krabi | |||
| |||
 Mapa ng Taylandiya na nagpapakita ng lalawigan ng Krabi | |||
| Bansa | Taylandiya | ||
| Kabesera | Krabi | ||
| Pamahalaan | |||
| • Gobernador | Phutthiphong Sirimat (simula Oktubre 2021) | ||
| Lawak | |||
| • Kabuuan | 4,709 km2 (1,818 milya kuwadrado) | ||
| Ranggo sa lawak | Ika-45 | ||
| Populasyon (2018)[2] | |||
| • Kabuuan | 473,738 | ||
| • Ranggo | Ika-59 | ||
| • Kapal | 101/km2 (260/milya kuwadrado) | ||
| • Ranggo sa densidad | Ika-49 | ||
| Human Achievement Index | |||
| • HAI (2017) | 0.5465 "low" Ika-66 | ||
| Sona ng oras | UTC+7 (ICT) | ||
| Postal code | 81xxx | ||
| Calling code | 075 | ||
| Kodigo ng ISO 3166 | TH-81 | ||
| Websayt | krabi.go.th | ||
.jpg)
Ang Krabi (Thai: กระบี่ binibigkas [krā.bìː]) ay isa sa mga katimugang lalawigan (changwat) ng Taylandiya, sa baybayin ng Dagat Andaman.[4] Ang mga karatig na lalawigan ay (mula sa hilaga pakanan) Phang Nga, Surat Thani, Nakhon Si Thammarat, at Trang. Ang lalawigan ng Phuket ay nasa kanluran sa kabila ng Look ng Phang Nga. Ang bayan ng Krabi ay ang luklukan ng pamahalaang panlalawigan.
Heograpiya[baguhin | baguhin ang wikitext]
Ang lugar ay puno ng nag-iisang kalisa na mga taluktok, na kilala bilang mogote, kapuwa sa lupa at sa dagat. Ang mga umaakyat ng bato mula sa lahat ng dako ay naglalakbay sa Ton Sai Beach at Dalampasigang Railay. Ang mga dalampasigan ay bahagi ng Tangway ng Phra Nang ng Krabi. Sa 154 na isla sa lalawigan, ang Ko Phi Phi Le ang pinakasikat, dahil ito ang lugar ng pelikulang The Beach. Kabilang sa iba pang mga kilalang isla ang Ko Phi Phi Don, bahagi ng Kapuluang Phi Phi, at Ko Lanta, isang mas malaking isla sa timog. Ang baybayin ay nasira ng tsunami noong 26 Disyembre 2004.
Ang mga mogote ng Krabi ay naglalaman ng maraming kuweba, karamihan ay may mga speleothem gaya ng mga stalactite at stalagmite. Ang Tham Chao Le at Tham Phi Hua To, parehong nasa Distrito ng Ao Luek, ay naglalaman ng mga prehistorikong pinta sa bato na naglalarawan ng mga tao, hayop, at heometrikong mga hugis. Sa kuweba ng Lang Rong Rien noong 1986, natagpuan ng mga arkeologo ang 40,000 taong gulang na mga artepakto ng tao: mga kagamitang bato, palayok, at mga buto. Ito ay isa sa mga pinakalumang bakas ng trabaho ng tao sa Timog-silangang Asya. Ang mga kuweba ng Krabi ay isa sa mga pangunahing pinagmumulan ng mga pugad ng edible-nest swiftlet, na ginagamit sa paggawa ng sopas ng pugad ng ibon.[5]
Ang bukirin ng Krabi ay pinangungunahan ng duopoly ng mga plantasyon ng goma at langis ng palma. Ang mga plantasyon ng palma lamang ay sumasakop 1,568 square kilometre (605 mi kuw) o 52 porsiyento ng lupang sakahan ng lalawigan.[6] Magkasama, sinasaklaw ng langis ng palma at goma ang 95 porsiyento ng nilinang na lugar ng Krabi na may maraming maliliit na sakahan sa gitna ng mga plantasyong pang-industriya.[7] Ang kabuuang lugar ng kagubatan ay 915 square kilometre (353 mi kuw) o 17.2 porsiyento ng pook panlalawigan.[8]
Kasaysayan[baguhin | baguhin ang wikitext]
Mula sa arkeolohikong ebidensiya, ipinapalagay na ang bayan ng Krabi ay dating isang sinaunang pamayanang sinaunang-panahon, ang lupaing ito ay isang maliit na komunidad batay sa Kaharian ng Nakhon Si Thammarat. Sa paghahari ni Haring Rama II, ang mga tao ay lumipat sa nanirahan at naging isang malaking komunidad, na kalaunan ay iniangat sa Mueang Kasai o Pakasai batay sa Nakhon Si Thammarat.
Noong 1872, iniutos ni Haring Rama V na itaas ang katayuan ng Pakasai upang maging isang lungsod at binigyan ito ng pangalan bilang "Krabi" at iniutos na magtayo ng isang opisina sa Krabi Yai (Baan Talat Kao) sa kasalukuyang lugar ng Distrito ng Mueang Krabi.
Noong 1875, ang Krabi ay nahiwalay sa pamamahala ng Nakhon Si Thammarat. Noong 1900, ang Krabi ay inilipat sa Subdistrito ng Pak Nam malapit sa estero upang maging lokasyon ng munisipyo hanggang sa kasalukuyan.
Ito ay pinaniniwalaan na ang bayan ay maaaring kinuha ang pangalan nito mula sa salitang "krabi", na nangangahulugang 'espada'. Ito ay maaaring nagmula sa isang alamat na ang isang sinaunang espada ay nahukay bago ang pagkakatatag ng lungsod.[9]
Mga pagkakahating pampangasiwaan[baguhin | baguhin ang wikitext]
Pamahalaang panlalawigan[baguhin | baguhin ang wikitext]
Ang Krabi ay nahahati sa walong distrito (amphoe), na nahahati pa sa 53 subdistrito (tambon) at 374 na nayon (muban).
| Mapa | Numero | Pangalan | Taylandes |
|---|---|---|---|
| |||
| 1 | Mueang Krabi | เมืองกระบี่ | |
| 2 | Khao Phanom | เขาพนม | |
| 3 | Ko Lanta | เกาะลันตา | |
| 4 | Khlong Thom | คลองท่อม | |
| 5 | Ao Luek | อ่าวลึก | |
| 6 | Plai Phraya | ปลายพระยา | |
| 7 | Lam Thap | ลำทับ | |
| 8 | Nuea Khlong | เหนือคลอง |
Mga sanggunian[baguhin | baguhin ang wikitext]
- ↑ Advancing Human Development through the ASEAN Community, Thailand Human Development Report 2014, table 0:Basic Data (PDF) (Ulat). United Nations Development Programme (UNDP) Thailand. pp. 134–135. ISBN 978-974-680-368-7. Nakuha noong 17 January 2016, Data has been supplied by Land Development Department, Ministry of Agriculture and Cooperatives, at Wayback Machine.
{{cite report}}: CS1 maint: postscript (link)[patay na link] - ↑ "รายงานสถิติจำนวนประชากรและบ้านประจำปี พ.ศ.2561" [Statistics, population and house statistics for the year 2018]. Registration Office Department of the Interior, Ministry of the Interior (sa Thai). 31 December 2018. Inarkibo mula sa ang orihinal noong 14 June 2019. Nakuha noong 20 June 2019.
- ↑ Human achievement index 2017 by National Economic and Social Development Board (NESDB), pages 1-40, maps 1-9, retrieved 14 September 2019, ISBN 978-974-9769-33-1
- ↑ "Andaman Sea". Google Maps. Nakuha noong 2018-12-15.
- ↑ กลุ่ม "เล็ก สตูล" คว้ารังนกกระบี่. Thairath (sa Thai). 2015-10-16.
- ↑ Atthakor, Ploenpote (20 August 2016). "Govt needs to get fired up over renewables". Bangkok Post. Nakuha noong 20 August 2016.
- ↑ World Wildlife Fund Greater Mekong Program (WWF-GMP); South East Asian-Global Change System for Analysis, Research and Training organisation (SEA-START) (December 2008). Climate Change Impacts in Krabi province, Thailand. A study of environmental, social, and economic challenges (PDF). Nakuha noong 4 October 2016.
- ↑ "ตารางที่ 2 พี้นที่ป่าไม้ แยกรายจังหวัด พ.ศ.2562" [Table 2 Forest area Separate province year 2019] (sa Thai). 2019. Nakuha noong 6 April 2021, information, Forest statistics Year 2019
{{cite web}}: CS1 maint: postscript (link) - ↑ จังหวัดกระบี่. srikrabi (sa Thai). Inarkibo mula sa ang orihinal noong 2021-09-30. Nakuha noong 2022-11-22.