Lindol sa Luzon (2022)

Mula sa Wikipedia, ang malayang ensiklopedya
Lindol sa Luzon (2022)
UTC time2022-07-27 00:43:24
USGS-ANSSComCat
Local date27 Hulyo 2022 (2022-07-27)
Local time08:43:24 PHT (UTC+8)
Magnitud7.0 Mw
Lalim10.0 km (6.2 mi)
Lokasyon ng episentro17°35′53″N 120°48′32″E / 17.598°N 120.809°E / 17.598; 120.809Mga koordinado: 17°35′53″N 120°48′32″E / 17.598°N 120.809°E / 17.598; 120.809
UriOblique-thrust
Nasalanta4 patay, 60 sugatan

Noong 27 Hulyo 2022, sa oras na 08:43:24 a.m. ( PHT ), isang lindol ang tumama sa isla ng Luzon sa Pilipinas . Iniulat ng United States Geological Survey (USGS) na may magnitude na 7.0 Mw ang lindol.[1] Hindi bababa sa apat na tao ang namatay at 60 ang nasugatan.

Lindol[baguhin | baguhin ang wikitext]

Ang mga tectonics ng hilagang Pilipinas at sa paligid ng isla ng Luzon ay masalimuot. Ang Luzon ay napapaligiran sa silangan at kanluran ng mga subduction zone . Sa katimugang bahagi ng Luzon, ang subduction zone ay matatagpuan sa silangan ng isla sa kahabaan ng Philippine Trench, kung saan ang Philippine Sea Plate ay sumasabog pakanluran sa ilalim ng Sunda Plate. Sa hilagang Luzon, kung saan naganap ang lindol noong Hulyo 27, nagbabago ang lokasyon at direksyon ng subduction zone, na may isa pang trench (Manila Trench) na matatagpuan sa kanluran ng Luzon at ang Sunda Plate ay lumubog sa silangan sa ilalim ng Philippine Sea Plate. Ang pagiging kumplikado ng plate tectonics sa paligid ng Luzon ay pinatunayan ng pagkakaiba-iba ng mga mekanismo ng faulting sa mga malalaking lindol. Ang magnitude 7 o mas mataas na lindol sa rehiyong ito mula noong 1970 ay nagpakita ng reverse, normal, at strike-slip faulting. Ang mga aktibong hangganan ng plate na ito ay humahantong sa mataas na seismic activity. Mula noong 1970, 11 iba pang lindol na may lakas na 6.5 o mas malaki ang naganap sa loob ng 250 km ng lindol noong 27 Hulyo 2022. Ang pinakamalaki sa mga lindol na ito ay isang magnitude 7.7 strike-slip na lindol noong 16 Hulyo 1990, na matatagpuan humigit-kumulang 215 km sa timog ng Hulyo 27 na lindol. Ang lindol noong 1990 ay pumatay ng hindi bababa sa 1,600 katao at ikinasugat ng higit sa 3,000 katao. Ang lindol noong 1990 ay nagdulot din ng pagguho ng lupa, pagkatunaw, paghupa, at pag-kulo ng buhangin sa bahagi ng Baguio,Cabanatuan, at Dagupan.[1]

Mga katangian[baguhin | baguhin ang wikitext]

Naganap ang lindol sa medyo mababaw na lalim (~10 km (6.2 mi)) at resulta ito ng oblique-reverse faulting. Ang paunang pagsusuri ay nagpapahiwatig na ang lindol ay naganap sa alinman sa mababang-anggulo na reverse fault na lumulubog sa timog-kanluran na may maliit na bahagi ng left-lateral (strike-slip) na paggalaw, o sa isang matarik na nakalubog na reverse fault na lumulubog sa kanluran na may maliit na komponent ng right-lateral motion. Ang lalim, mekanismo, at lokasyon ng lindol ay pare-pareho sa lindol na naganap sa Philippine Sea Plate sa itaas ng Sunda Plate. Ang Sunda Plate ay sumailalim sa silangan sa ilalim ng Luzon na may hangganan ng plate na matatagpuan sa kanlurang baybayin ng Luzon. Ayon sa USGS, ang seismic moment na inilabas ay 5.4e+19 N-m, na tumutugma sa isang moment magnitude na 7.1 (Mw ). Ang isang hangganang fault na nakuha mula sa seismic inversion ay nagmumungkahi na naganap ang rupture sa kahabaan ng west-dipping thrust fault, at nagdulot ng maximum na displacement na 0.9 m (2 ft 11 in).

Iniulat ito bilang 7.3 Ms ng Philippine Institute of Volcanology and Seismology (PHIVOLCS).[2][3] Ang ulat ay binago sa isang lindol na 7.0 Mw  na may epicenter sa 17 kilometro N 25° W ng Tayum, Abra.[3]

Intensity[baguhin | baguhin ang wikitext]

USGS ShakeMap na nagpapakita ng tindi ng lindol.

Sa PHIVOLCS Earthquake Intensity Scale (PEIS), isang maximum intensity na VII (Destructive) ang naitala sa Vigan. Iniulat ang Intensity VII sa Bucloc at Manabo, Abra.[3]

Tugon[baguhin | baguhin ang wikitext]

Sinabi ng PHIVOLCS na walang maidudulot na tsunami ang lindol.[4] Ayon sa National Grid Corporation of the Philippines (NGCP), walang patid ang mga serbisyo ng kuryente sa Maynila at mga karatig na lalawigan. Sinabi ng NGCP na maaaring may nangyaring load tripping.[5]

Ang mga commander ng Philippine National Police (PNP) sa Luzon ay naatasang makipagtulungan sa regional Risk Reduction and Management Office para mapakinabangan ang relief operations. Ininspeksyon din ang lahat ng imprastraktura ng PNP kung may pinsala.[6]

Nagsagawa ng press briefing si Pangulong Bongbong Marcos tungkol sa kalamidad at nakatakdang lumipad siya patungong Abra.[7] Inaasahang makikipag-ugnayan siya sa mga establisyimento ng national at lokal na pamahalaan sa mga relief efforts.[7] Ang mga lokal na awtoridad ay nagpahayag na ang trabaho at mga paaralan ay isususpinde sa mga bahagi ng Ilocos Norte upang payagan ang mga pagtatasa ng pinsala na maganap.[8]

Sinabi ni Huang Xilian, ang embahador ng Tsina sa Pilipinas, na magiging handa ang Tsina na magbigay ng tulong.[9] Sinabi ng UNICEF na naka-standby ang mga pang-emerhensiyang supply upang suportahan ang mga pagsisikap ng gobyerno sa pagtulong sa mga apektadong bata at pamilya.[10]

Pinsala at epekto[baguhin | baguhin ang wikitext]

Nakasira ang lindol ng kabuuang 173 na mga gusali kabilang ang mga simbahan sa panahon ng mga kastila. Naiulat ang pinsala sa 15 probinsya, 15 lungsod at 280 bayan. Hindi bababa sa apat na nasawi at 60 nasugatan ang naitala. Hindi bababa sa 58 na pagguho ng lupa ang na-trigger.[11] Sa buong Cordillera Administrative Region, naganap ang pinsala sa 29 na munisipal na kalsada.[12]

Abra[baguhin | baguhin ang wikitext]

Patay ang isang tagabaryo nang tamaan siya ng mga nahulog na slab ng semento sa kanyang bahay sa Abra.[13] Sa Bangued, isang tao ang namatay nang gumuho ang mga dingding ng isang dormitoryo, at karagdagang 44 ang nasugatan dahil sa mga nahuhulog na mga debris.[14] Nagtamo rin ng pinsala sa lindol ang Simbahan ng Tayum sa bayan ng kaparehong pangalan.[15] Nasira din umano ang mga paaralan sa paligid.[16] Hindi bababa sa 31 na pagguho ng lupa ang iniulat, at isang bahagyang gumuho na ospital ang inilikas.[11] Nasira ang mga imprastraktura at kalsada kabilang ang tatlong tulay.[12]

Apayao[baguhin | baguhin ang wikitext]

Sinabi ng mga opisyal na dalawang istruktura ang nasira.[12]

Benguet[baguhin | baguhin ang wikitext]

Isang tao ang nasawi sa La Trinidad, Benguet dahil sa mga nahuhulog na debris mula sa gumuhong gusali.[17] Hindi bababa sa 62 mga gusali ang nasira sa bayan.[12] Sinabi ng mga opisyal sa Baguio na maraming mahahalagang daanan ang naapektuhan ng mga debris. Tatlumpu't tatlong gusali ang nasira.[12] Ang mga pagsasara ng kalsada ay nakaapekto sa mga motorista sa kahabaan ng Kennon Road, Baguio–Bua–Itogon National Road at Benguet–Nueva Vizcaya Road, na naiwan lamang ang Aspiras–Palispis Highway na bukas para sa mga motorista.[18]

Ilocos Norte[baguhin | baguhin ang wikitext]

Sa Badoc, nahulog ang mga brick mula sa mga lumang gusali, kabilang ang sa isang elementarya. Lumitaw din ang mga bitak sa pampublikong pamilihan.[8]

Ilocos Sur[baguhin | baguhin ang wikitext]

Nasira ang mga lugar ng pamana sa UNESCO World Heritage ng Vigan, kabilang ang Vigan Cathedral at mga lumang-siglong bahay, pati na rin ang ilang natumbang linya ng kuryente sa kahabaan ng Calle Crisologo.[19][20] Gumuho rin sa lupa ang mga bahagi ng lumang makasaysayang kampanaryo ng Simbahan ng Bantay sa bayan ng kaparehong pangalan dahil sa lindol.[15] Malakas itong naramdaman sa Ilocos Sur sa loob ng 30 segundo o mas matagal pa.[21]

Maynila[baguhin | baguhin ang wikitext]

Malakas ang naramdamang lindol sa Metro Manila, ngunit hindi ito sapat upang magdulot ng pinsala.[21] Dahil sa lindol, suspindihin ng Manila Metro Rail Transit System ang serbisyo tuwing rush hour.[21] Nagsimula ang operasyon sa 10:12, maliban sa LRT Line 2 dahil sa mga inspeksyon.[22] Inilikas din ang mga nasa gusali ng Senado sa Pasay.[21]

Tingnan din[baguhin | baguhin ang wikitext]

Mga sanggunian[baguhin | baguhin ang wikitext]

  1. ↑ 1.0 1.1 "M 7.0 - 13 km SE of Dolores, Philippines". United States Geological Survey. July 27, 2022. Inarkibo mula sa orihinal noong July 27, 2022. Nakuha noong July 27, 2022. Naglalaman ang artikulong ito ng teksto mula sa isang lathalaing na nasa pampublikong dominyo.
  2. ↑ "EARTHQUAKE INFORMATION NO. : 1". Philippine Institute of Volcanology and Seismology. July 27, 2022. Inarkibo mula sa orihinal noong July 27, 2022. Nakuha noong July 27, 2022.
  3. ↑ 3.0 3.1 3.2 "EARTHQUAKE INFORMATION NO. : 2". Philippine Institute of Volcanology and Seismology. July 27, 2022. Inarkibo mula sa orihinal noong July 27, 2022. Nakuha noong July 27, 2022.
  4. ↑ Casilao, Joahna A. (July 27, 2022). "No tsunami threat, PHIVOLCS assures public after magnitude 7 quake". GMA News. Inarkibo mula sa orihinal noong July 27, 2022. Nakuha noong July 27, 2022.
  5. ↑ Cordero, Ted (July 27, 2022). "Power transmission services normal despite earthquake — NGCP". GMA News. Inarkibo mula sa orihinal noong July 27, 2022. Nakuha noong July 27, 2022.
  6. ↑ Cueto, Francis Earl (27 July 2022). "PNP mobilizes all Luzon commanders to assist in quake relief operations". The Manila Times. Inarkibo mula sa orihinal noong July 27, 2022. Nakuha noong 27 July 2022.
  7. ↑ 7.0 7.1 "LIVESTREAM: Marcos holds press briefing on Luzon earthquake". Rappler. 27 July 2022. Inarkibo mula sa orihinal noong July 27, 2022. Nakuha noong 27 July 2022.
  8. ↑ 8.0 8.1 Adriano, Leilanie (27 July 2022). "Work, classes suspended in parts of Ilocos Norte after Abra quake". Philippines News Agency. Inarkibo mula sa orihinal noong July 27, 2022. Nakuha noong 27 July 2022.
  9. ↑ Joyce Ann L., Rocamora (27 July 2022). "China offers help for disaster relief in quake-hit provinces". Philippines News Agency. Inarkibo mula sa orihinal noong July 27, 2022. Nakuha noong 27 July 2022.
  10. ↑ UNICEF (27 July 2022), UNICEF stands ready to reach children affected by the Philippines earthquake (Press release), ReliefWeb, inarkibo mula sa ang orihinal noong July 27, 2022, nakuha noong 27 July 2022
  11. ↑ 11.0 11.1 Dancel, Raul (27 July 2022). "At least 4 killed, 60 injured as powerful quake strikes northern Philippines". The Straits Times. Nakuha noong 27 July 2022.
  12. ↑ 12.0 12.1 12.2 12.3 12.4 De Leon, Dwight (2022-07-27). "At least 4 dead in Cordillera after Luzon earthquake – DILG". RAPPLER (sa Ingles). Inarkibo mula sa orihinal noong July 27, 2022. Nakuha noong 2022-07-27.
  13. ↑ "Strong quake kills 2, injures dozens in northern Philippines". The Washington Post. 27 July 2022. Inarkibo mula sa orihinal noong July 27, 2022. Nakuha noong 27 July 2022.
  14. ↑ Damian, Valerie (27 July 2022). "1 dead, 44 injured in earthquake-hit Abra". Philippine Daily Inquirer. Inarkibo mula sa orihinal noong July 27, 2022. Nakuha noong 27 July 2022.
  15. ↑ 15.0 15.1 Sadongdong, Martin (July 27, 2022). "Strong Abra quake damages Vigan Cathedral, Bantay Bell Tower in Ilocos Sur". Manila Bulletin. Inarkibo mula sa orihinal noong July 27, 2022. Nakuha noong July 27, 2022.
  16. ↑ "DepEd: Cracks seen at several Abra schools after magnitude 7 quake". GMA News. 27 July 2022. Inarkibo mula sa orihinal noong July 27, 2022. Nakuha noong July 27, 2022.
  17. ↑ Quitasol, Kimberlie (July 27, 2022). "1 dead as building collapses in Benguet town due to quake". Philippine Daily Inquirer. Inarkibo mula sa orihinal noong July 27, 2022. Nakuha noong July 27, 2022.
  18. ↑ "7.0-magnitude quake damages structures, blocks roads in Northern Luzon". CNN Philippines. 27 July 2022. Inarkibo mula sa orihinal noong July 27, 2022. Nakuha noong 27 July 2022.
  19. ↑ "Look: State of Vigan City roads, buildings after magnitude 7.3 earthquake". Top Gear Philippines. 27 July 2022. Inarkibo mula sa orihinal noong July 27, 2022. Nakuha noong July 27, 2022.
  20. ↑ "Heritage structures, churches damaged by 7.3 quake". Inquirer. 27 July 2022. Inarkibo mula sa orihinal noong July 27, 2022. Nakuha noong July 27, 2022.
  21. ↑ 21.0 21.1 21.2 21.3 "Powerful 7.1 magnitude earthquake strikes northern Philippines, strongly felt in Manila". Reuters. July 27, 2022. Inarkibo mula sa orihinal noong July 27, 2022. Nakuha noong July 27, 2022.
  22. ↑ Sarao, Zacarian (27 July 2022). "MRT, LRT-1, PNR back to normal operations after strong Luzon quake". Philippine Daily Inquirer. Inarkibo mula sa ang orihinal noong July 27, 2022. Nakuha noong 27 July 2022.

Mga panlabas na link[baguhin | baguhin ang wikitext]

Kinuha sa "https://tl.wikipedia.org/w/index.php?title=Lindol_sa_Luzon_(2022)&oldid=1989630"