Abra
Abra | |||
|---|---|---|---|
      Pakanan (mula sa taas): Bangued, Simbahan ng Tayum, Gusaling Kapitolyo ng Abra, Bucay Casa Real, San Quintin at Ilog ng Abra. | |||
| |||
 Mapa ng Pilipinas na nagpapakita ng lalawigan ng Abra | |||
OpenStreetMap  | |||
| Mga koordinado: 17°35′N 120°45′E / 17.58°N 120.75°E | |||
| Rehiyon | Rehiyong Administratibo ng Cordillera | ||
| Pagkakatatag | 10 Marso 1917 | ||
| Kabisera | Bangued | ||
| Pamahalaan | |||
| • Gobernador | Dominic B. Valera (NUP/ASENSO)[a] Russell Bragas (acting) | ||
| • Bisegobernador | Maria Jocelyn V. Bernos[b][2][c] (NUP/ASENSO) Russell Bragas (acting) | ||
| • Lehislatura | Sangguniang Panlalawigan ng Abra | ||
| Lawak | |||
| • Kabuuan | 4,165.25 km2 (1,608.21 milya kuwadrado) | ||
| Ranggo sa lawak | 29th out of 82 | ||
| Pinakamataas na pook | 2,467 m (8,094 tal) | ||
| Populasyon (senso ng 2020) | |||
| • Kabuuan | 250,985 | ||
| • Ranggo | 68th out of 82 | ||
| • Kapal | 60/km2 (160/milya kuwadrado) | ||
| • Ranggo sa densidad | 80th out of 82 | ||
| Demonym |
| ||
| Pagkakahati ng administratibo | |||
| • Malayang Nakapaloob na Lungsod | 0 | ||
| • Nakapaloob na Lungsod | 0 | ||
| • Bayan | 27 | ||
| • Barangay | 303 | ||
| • Mga distrito | Nag-iisang Distrito ng Abra | ||
| Sona ng oras | UTC+8 (PHT) | ||
| IDD : area code | +63 (0)74 | ||
| Kodigo ng ISO 3166 | PH-ABR | ||
| Mga wika | |||
| Websayt | abra.gov.ph | ||
Abra, opisyal na kilala bilang Lalawigan ng Abra (Ilokano: Probinsia ti Abra; Inlaud Itneg: Probinsia ta Abra) ay isang lalawigan ng Pilipinas na matatagpuan sa Rehiyong Administratibo ng Cordillera sa Hilagang Luzon. Ang kabisera nito ay Bangued, at naghahanggan sa mga lalawigan ng Ilocos Norte at Apayao sa hilaga, sa Ilocos Sur at Mountain Province sa timog, sa Ilocos Norte at Ilocos Sur sa kanluran, at sa Kalinga at Apayao sa silangan. Ayon sa senso ng 2020, ito ay may populasyon na 250,985 sa may 58,956 na kabahayan.
Demograpiya
[baguhin | baguhin ang wikitext]| Taon | Pop. | ±% p.a. |
|---|---|---|
| 1903 | 51,860 | — |
| 1918 | 72,731 | +2.28% |
| 1939 | 87,780 | +0.90% |
| 1948 | 86,600 | −0.15% |
| 1960 | 115,193 | +2.41% |
| 1970 | 145,508 | +2.36% |
| 1975 | 147,010 | +0.21% |
| 1980 | 160,198 | +1.73% |
| 1990 | 184,743 | +1.44% |
| 1995 | 195,964 | +1.11% |
| 2000 | 209,491 | +1.44% |
| 2007 | 230,953 | +1.35% |
| 2010 | 234,733 | +0.59% |
| 2015 | 241,160 | +0.52% |
| 2020 | 250,985 | +0.79% |
| Sanggunian: PSA[6][7][8][9] | ||
Dating tinatawag na El Abra de Vigan ang lalawigan ng Abra. Karamihan sa mga mamamayan ng Abra ay mula sa inanak ng mga Ilokano na dumayo sa lalawigan at sa mga kasapi ng tribong Tingguian. Noong 2011, nasa 240,141 ang populasyon ng lalawigan.
Katutubong sinasalita ang wikang Ilokano[10] at wikang Itneg.[11] Batay sa senso noong 2000, karamihan sa populasyon ng lalawigan ay mga Ilokano na may 71.9%. Ang iba pang pangkat etnikong naninirahan sa lalawigan ay ang mga Tinguian 18.7%, Ibanag 4.5%, Isneg 3.2% at mga Tagalog 0.4%.[12]
Economiya
[baguhin | baguhin ang wikitext]
Kasaysayan
[baguhin | baguhin ang wikitext]Ang mga unang nanirahan sa Abra ay mga ninuno ng mga lahing Bontoc at Ifugao. Lumaon ay umalis din sila upang manirahan sa sinaunang lalawigang Bulubundukin o Mountain Province. Ang iba pang mga naunang mga mananahan sa lalawigan ay ang mga Tingguian, o mga Itneg.
Noong 1598, isang kampamyentong Kastila ang itinatag sa Bangued upang ipagtanggol ang mga Ilokanong Kristiyano mula sa mga paglusob ng mga Tingguian. Dati itong tinawag na El Abra de Vigan o ang Bukana ng Vigan. Noong pananakop ng mga Ingles sa Pilipinas, nagtungo si Gabriela Silang sa Abra kasama ang mga kawal nito galing Ilokos at itinuloy ang pag-aaklas na sinimulan ng napaslang niyang asawang si Diego Silang. Nahuli siya at binitay ng mga Kastila noong 1763.
Heograpiya
[baguhin | baguhin ang wikitext]Pampolitika
[baguhin | baguhin ang wikitext]
Ang Abra ay nahahati sa 27 mga bayan.
| Bayan | Bilang ng mga Barangay |
Sukat | Populasyon (2010) |
(per km²) |
|---|---|---|---|---|
| Bangued | 31 | 105.70 | 51,865 | 415.7 |
| Boliney | 8 | 216.92 | 4,063 | 18.7 |
| Bucay | 21 | 107.17 | 17,127 | 167.7 |
| Bucloc | 4 | 63.77 | 2,176 | 34.1 |
| Daguioman | 4 | 114.37 | 1,715 | 15.0 |
| Danglas | 7 | 156.02 | 4,734 | 30.3 |
| Dolores | 15 | 47.45 | 11,499 | 242.3 |
| La Paz | 12 | 51.41 | 14,882 | 289.5 |
| Lacub | 6 | 295.30 | 2,977 | 10.1 |
| Lagangilang | 17 | 101.44 | 13,824 | 136.3 |
| Lagayan | 6 | 215.97 | 4,477 | 20.7 |
| Langiden | 6 | 116.29 | 3,170 | 27.3 |
| Licuan-Baay (Licuan) | 11 | 256.42 | 4,864 | 19.0 |
| Luba | 8 | 148.27 | 6,391 | 43.1 |
| Malibcong | 12 | 283.17 | 3,807 | 13.4 |
| Manabo | 11 | 110.95 | 10,756 | 96.9 |
| Peñarrubia | 9 | 38.29 | 6,544 | 170.9 |
| Pidigan | 15 | 49.15 | 11,528 | 234.5 |
| Pilar | 19 | 66.10 | 9,908 | 149.9 |
| Sallapadan | 9 | 128.62 | 5,985 | 46.5 |
| San Isidro | 9 | 48.07 | 4,888 | 101.7 |
| San Juan | 19 | 64.08 | 10,546 | 164.6 |
| San Quintin | 6 | 66.59 | 5,233 | 78.6 |
| Tayum | 11 | 61.14 | 13,940 | 228.0 |
| Tineg | 10 | 744.80 | 4,668 | 6.3 |
| Tubo | 10 | 409.87 | 5,719 | 14.0 |
| Villaviciosa | 8 | 102.93 | 5,377 | 52.2 |
Tignan din
[baguhin | baguhin ang wikitext]Mga Sanggunian
[baguhin | baguhin ang wikitext]- ↑ Dumlao, Artemio (December 10, 2024). "Palace suspends Abra Governor for 60 days". The Philippine Star. Nakuha noong December 16, 2024.
- ↑ "Court stops Malacañang's suspension of Abra vice governor". Rappler. September 6, 2024. Nakuha noong September 6, 2024.
- ↑ Quitasol, Aldwin (September 30, 2024). "Abra vice governor suspension final, says OP". Daily Tribune. Nakuha noong September 30, 2024.
- ↑ "Malacañang suspends Abra vice governor over COVID-19 hospital lockdown order". Rappler. August 23, 2024. Nakuha noong August 23, 2024.
- ↑ "List of Provinces". PSGC Interactive. Makati, Philippines: National Statistical Coordination Board. Inarkibo mula sa orihinal noong April 19, 2016. Nakuha noong May 14, 2014.
- ↑
Census of Population (2015). "Cordillera Administrative Region (CAR)". Total Population by Province, City, Municipality and Barangay. PSA. Nakuha noong 20 Hunyo 2016.
{{cite ensiklopedya}}: CS1 maint: numeric names: mga may-akda (link) - ↑
Census of Population and Housing (2010). "Cordillera Administrative Region (CAR)". Total Population by Province, City, Municipality and Barangay. NSO. Nakuha noong 29 Hunyo 2016.
{{cite ensiklopedya}}: CS1 maint: numeric names: mga may-akda (link) - ↑
Censuses of Population (1903–2007). "Cordillera Administrative Region (CAR)". Table 1. Population Enumerated in Various Censuses by Province/Highly Urbanized City: 1903 to 2007. NSO.
{{cite ensiklopedya}}: CS1 maint: numeric names: mga may-akda (link) CS1 maint: url-status (link) - ↑ "Province of Abra". Municipality Population Data. Local Water Utilities Administration Research Division. Nakuha noong Disyembre 17, 2016.
- ↑ Dalby, Andrew (2004-02-18). Dictionary of Languages: The Definitive Reference to More Than 400 Languages. Columbia University Press. p. 264. ISBN 978-0-231-11569-8.
- ↑ Tryon, Darrell T. (1994). Comparative Austronesian Dictionary: An Introduction to Austronesian Studies. Ratzlow-Druck. p. 171. ISBN 3-11-012729-6.
- ↑ "Archive copy". Inarkibo mula sa orihinal noong 2012-03-05. Nakuha noong 2013-08-08.
{{cite web}}: CS1 maint: archived copy as title (link) - ↑ "Poverty incidence (PI):". Pangasiwaan ng Estadistika ng Pilipinas. Nakuha noong 28 December 2020.
- ↑ "Estimation of Local Poverty in the Philippines" (PDF). Pangasiwaan ng Estadistika ng Pilipinas. 29 Nobyembre 2005.
- ↑ "2009 Official Poverty Statistics of the Philippines" (PDF). Pangasiwaan ng Estadistika ng Pilipinas. 8 Pebrero 2011.
- ↑ "Annual Per Capita Poverty Threshold, Poverty Incidence and Magnitude of Poor Population, by Region and Province: 1991, 2006, 2009, 2012 and 2015". Pangasiwaan ng Estadistika ng Pilipinas. 27 Agosto 2016.
- ↑ "Annual Per Capita Poverty Threshold, Poverty Incidence and Magnitude of Poor Population, by Region and Province: 1991, 2006, 2009, 2012 and 2015". Pangasiwaan ng Estadistika ng Pilipinas. 27 Agosto 2016.
- ↑ "Annual Per Capita Poverty Threshold, Poverty Incidence and Magnitude of Poor Population, by Region and Province: 1991, 2006, 2009, 2012 and 2015". Pangasiwaan ng Estadistika ng Pilipinas. 27 Agosto 2016.
- ↑ "Updated Annual Per Capita Poverty Threshold, Poverty Incidence and Magnitude of Poor Population with Measures of Precision, by Region and Province: 2015 and 2018". Pangasiwaan ng Estadistika ng Pilipinas. 4 Hunyo 2020.
- ↑ "2021 Full Year Official Poverty Statistics of the Philippines" (PDF). Pangasiwaan ng Estadistika ng Pilipinas. 15 Agosto 2022. Nakuha noong 28 Abril 2024.
Kawing panlabas
[baguhin | baguhin ang wikitext]
Ang lathalaing ito na tungkol sa Pilipinas ay isang usbong. Makatutulong ka sa Wikipedia sa pagpapalawig nito.
Maling banggit (May <ref> tag na ang grupong "lower-alpha", pero walang nakitang <references group="lower-alpha"/> tag para rito); $2