Pagadian

Pagadian

Lungsod ng Pagadian
Pagadian; Lungsod ng Pagadian
Lungsod
	Mapa of Zamboanga del Sur na nagpapakita ng lokasyon ng Pagadian
	Pagadian Lokasyon sa Pilipinas
	Mga koordinado: 7°49′38″N 123°26′11″E / 7.8272°N 123.4364°E
Bansa	Pilipinas
Rehiyon	Tangway ng Zamboanga (Rehiyong IX)
Lalawigan	Zamboanga del Sur (kabisera)
Mga barangay	54 (alamin)
Pagkatatag	23 Marso 1937
Ganap na Lungsod	Hunyo 21, 1969
Pamahalaan
• Manghalalal	137,303 botante (2022)
Lawak
• Kabuuan	378.80 km2 (146.26 milya kuwadrado)
Populasyon (Senso ng 2020)
• Kabuuan	210,452
• Kapal	560/km2 (1,400/milya kuwadrado)
• Kabahayan	45,633
Ekonomiya
• Kaurian ng kita	ika-2 klase ng kita ng lungsod
• Antas ng kahirapan	13.36% (2021)
• Kita	(2020)
• Aset	(2020)
• Pananagutan	(2020)
• Paggasta	(2020)
Sona ng oras	UTC+8 (PST)
Kodigong Pangsulat	7016
PSGC	097322000
Kodigong pantawag	62
Uri ng klima	klimang tropiko
Mga wika	Wikang Subanon; Sebwano; Wikang Chavacano; wikang Tagalog
Websayt	pagadian.gov.ph

Matatagpuan sa lalawigan ng Zamboanga del Sur, ang lungsod ng Pagadian ay isang "2nd class city." Ito ang kabisera ng nasabing lalawigan at tinatayong sentro rehiyonal ng Tangway ng Zamboanga (Zamboanga Peninsula). Ang Pagadian ay binansagang "Munting Hong Kong ng Katimugan." Ayon sa senso ng 2020, ito ay may populasyon na 210,452 sa may 45,633 na kabahayan.

Mga Barangay

Ang lungsod ng Pagadian ay hinahati sa 54 na barangay. Maaaring bumisita sa artikulong Pagadian City sa Wikipedia sa Ingles para sa mga pangalan ng mga barangay.

Kasaysayan

Isang dating barrio ng Labangan sa lumang lalawigan ng Zamboanga, ang Pagadian ay naging isang bayan noong Marso 23, 1937 sa pamamagitan ng E.O. 77 ng Pangulong Manuel L. Quezon. Si Hon. Jose Sanson ang unang alkalde ng Pagadian.

Hinati sa dalawa ang lalawigan ng Zamboanga noong Hunyo 6, 1952 sa pamamagitan ng R.A. 711 na pagmamay-aari ni Kongresista Roseller T. Lim. Naging kabisera ang Pagadian noong Setyembre 17, 1952. Hinirang ang Pagadian bilang isang Lungsod noong Hunyo 21, 1969 sa pamamagitan ng R.A. 5478. Noong 2004 ay pinangalanan ang Pagadian bilang Sentro Rehiyonal para sa Tangway ng Zamboanga, bagamat planado ang paglipat nito mula sa Zamboanga noong 1990 sa administasyon ng Pangulong Corazon C. Aquino.

Heograpiya

Matatagpuan sa hilaga-silangang bahagi ng rehiyon, ang Lungsod ng Pagadian ay ang pasukan ng Zamboanga del Sur. Nagiging pasukan rin ng mga lungsod ng Ozamiz, Iligan at Cotabato. Ang Pagadian ay may kabuuan ng 331.6 sq. km. at may 54 na barangay.

Mga Pangunahing Tanawin

Salvation and Praise Fellowship ( Happy Church )Vencedores Network
Isla ng Dao Dao
White Beach
Pulacan Falls
Dagat ng Muricay
Dagat ng Bomba
Dagat ng Poloyogan
Lourdes Hot and Cold Springs
Lambak ng Lizon
Manga Falls
Mt. Susong Dalaga
Mt. Pinokis
Kapatagan ng Bulatoc
Ditoray Waterfalls
Mga kuweba ng Kendis at Manga
Rotonda ng Pagadian mula sa Rizal Avenue
Katedral ng Santo Nino

Mga Kaganapan at Kapistahan

Ang Kapistahan ng Santo Nino, kilala bilang "Pasalamat Festival," ay ginanap tuwing ikatlong linggo ng Enero.

Paano Makaabot sa Pagadian?

Makaabot ang Pagadian sa pamamagitan ng mga sumusunod:

Eroplano- sa kasalukuyan ay patuloy na lumilipad mula Pagadian, Cebu hanggang Manila (at vise versa) sa Cebu Pacific at Airphil Express.
Bus- may mga sakayan ng bus mula Pagadian hanggang Zamboanga, Dipolog, Davao at Cagayan de Oro

Edukasyon

Sa pangkalahatan ay mayroong 13 mga paaralang tertiary, kabilang ang kampus ng Western Mindanao State University-annex.

Kalusugan at Serbisyong Medikal

Ang Lungsod ng Pagadian ay mayroong 12 na ospital at klinika.

Pamahalaan

Kabilang sa Unang Distrito Kongresyonal ng lalawigan ang Pagadian City. Si Mayor Romeo "Tata" Pulmones ang alkalde ng lungsod sa unang termino. Bilang kabisera ng Zamboanga del Sur, ang mga tanggapang panlalawigan at ang kapitolyo ay matatagpuan din sa Pagadian.

Media

TV

GMA 3
RPN DXKP TeleRadyo (Channel 5)
MIT-RTVN 9

Radyo

AM

RMN DXPR 603
DXBZ Radyo Bagting 756
RPN DXKP Radyo Ronda 1377
DXID Radyo Islam 1566

FM

91.1 Voice Radio
91.9 Radyo Natin
94.1 Radio One FM
96.7 iFM
98.3 Energy FM
99.1 Muews Radio
CMN 99.9 Radyo Totoo
105.7 Brigada News FM
106.3 Bell FM

Demograpiko

Senso ng populasyon ng
Pagadian
Taon	Pop.	±% p.a.
1939	46,262	—
1948	57,913	+2.53%
1960	41,810	−2.68%
1970	57,615	+3.25%
1975	66,062	+2.78%
1980	80,861	+4.12%
1990	106,307	+2.77%
1995	125,182	+3.11%
2000	142,585	+2.83%
2007	161,312	+1.72%
2010	186,852	+5.49%
2015	199,060	+1.21%
2020	210,452	+1.10%
Sanggunian: PSA^[3]^[4]^[5]^[6]

Mga sanggunian

↑ "Province: Zamboanga del Sur". PSGC Interactive. Quezon City, Philippines: Philippine Statistics Authority. Nakuha noong 12 Nobyembre 2016.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
↑ "PSA Releases the 2021 City and Municipal Level Poverty Estimates". Pangasiwaan ng Estadistika ng Pilipinas. 2 Abril 2024. Nakuha noong 28 Abril 2024.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
↑ Census of Population (2015). "Region IX (Zamboanga Peninsula)". Total Population by Province, City, Municipality and Barangay. PSA. Nakuha noong 20 Hunyo 2016.{{cite ensiklopedya}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
↑ Census of Population and Housing (2010). "Region IX (Zamboanga Peninsula)". Total Population by Province, City, Municipality and Barangay. NSO. Nakuha noong 29 Hunyo 2016.{{cite ensiklopedya}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
↑ Censuses of Population (1903–2007). "Region IX (Zamboanga Peninsula)". Table 1. Population Enumerated in Various Censuses by Province/Highly Urbanized City: 1903 to 2007. NSO.{{cite ensiklopedya}}: CS1 maint: url-status (link)
↑ "Province of Zamboanga del Sur". Municipality Population Data. Local Water Utilities Administration Research Division. Nakuha noong Disyembre 17, 2016.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)

Mga kawing panlabas

http://elgu.ncc.gov.ph/ecommunity/pagadiancity/index.php?id1=13 Naka-arkibo 2007-02-05 sa Wayback Machine.
mindanews.com - Pagadian contemplates phasing out trikes Naka-arkibo 2005-05-07 sa Wayback Machine.
Philippine Standard Geographic Code Naka-arkibo 2012-04-13 sa Wayback Machine.
Pagadian City community home page^{[patay na link]}
Pagadian's Website Naka-arkibo 2007-09-03 sa Wayback Machine.

[nscb-area-1] "Province: Zamboanga del Sur". PSGC Interactive. Quezon City, Philippines: Philippine Statistics Authority. Nakuha noong 12 Nobyembre 2016.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)

[2] "PSA Releases the 2021 City and Municipal Level Poverty Estimates". Pangasiwaan ng Estadistika ng Pilipinas. 2 Abril 2024. Nakuha noong 28 Abril 2024.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)

[PSA15–09-3] Census of Population (2015). "Region IX (Zamboanga Peninsula)". Total Population by Province, City, Municipality and Barangay. PSA. Nakuha noong 20 Hunyo 2016.{{cite ensiklopedya}}: CS1 maint: date auto-translated (link)

[NSO10–09-4] Census of Population and Housing (2010). "Region IX (Zamboanga Peninsula)". Total Population by Province, City, Municipality and Barangay. NSO. Nakuha noong 29 Hunyo 2016.{{cite ensiklopedya}}: CS1 maint: date auto-translated (link)

[NSO07-09-5] Censuses of Population (1903–2007). "Region IX (Zamboanga Peninsula)". Table 1. Population Enumerated in Various Censuses by Province/Highly Urbanized City: 1903 to 2007. NSO.{{cite ensiklopedya}}: CS1 maint: url-status (link)

[LWUA-PopulationData-6] "Province of Zamboanga del Sur". Municipality Population Data. Local Water Utilities Administration Research Division. Nakuha noong Disyembre 17, 2016.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

t u b Lalawigan ng Zamboanga del Sur
Pagadian (kabisera)
Mga bayan	Aurora Bayog Dimataling Dinas Dumalinao Dumingag Guipos Josefina Kumalarang Labangan Lakewood Lapuyan Mahayag Margosatubig Midsalip Molave Pitogo Ramon Magsaysay San Miguel San Pablo Sominot Tabina Tambulig Tigbao Tukuran Vincenzo A. Sagun
Mga nakapaloob na lungsod	Pagadian
Mga lubos na urbanisadong lungsod	Lungsod ng Zamboanga (Administratibong malaya mula sa lalawigan ngunit ipinangkat sa Zamboanga del Sur ng Pangasiwaan ng Estadístika ng Pilipinas.)
Mga distritong pambatas	Unang Distrito Ikalawang Distrito

t u b Mga lungsod ng Pilipinas
Mga lubos na urbanisadong lungsod	Angeles Bacolod Baguio Butuan Cagayan de Oro Kalookan Lungsod ng Cebu Dabaw Heneral Santos Iligan Lungsod ng Iloilo Lapu-Lapu Las Piñas Lucena Makati Malabon Mandaluyong Mandaue Maynila Marikina Muntinlupa Navotas Olongapo Parañaque Pasay Pasig Puerto Princesa Lungsod Quezon San Juan Tacloban Taguig Valenzuela Lungsod ng Zamboanga
Mga malayang nakapaloob na lungsod	Lungsod ng Cotabato Dagupan Naga (Camarines Sur) Ormoc Santiago
Mga nakapaloob na lungsod	Alaminos Antipolo Bacoor Bago Bais Balanga Batac Lungsod ng Batangas Bayawan Baybay Bayugan Biñan Bislig Bogo Borongan Cabadbaran Cabanatuan Cabuyao Cadiz Calamba Calapan Calbayog Candon Canlaon Carcar Catbalogan Cauayan Lungsod ng Kabite Danaw Dapitan Dasmariñas Digos Dipolog Dumaguete El Salvador Escalante Gapan Heneral Trias Gingoog Guihulngan Himamaylan Ilagan Imus Iriga Lungsod ng Isabela Kabankalan Kidapawan Koronadal La Carlota Lamitan Laoag Legazpi Ligao Lipa Maasin Mabalacat Malaybalay Malolos Marawi Lungsod ng Masbate Mati Meycauayan Muñoz Naga (Cebu) Oroquieta Ozamiz Pagadian Palayan Panabo Passi Lungsod Roxas Sagay Samal San Carlos (Negros Occidental) San Carlos (Pangasinan) San Fernando (La Union) San Fernando (Pampanga) San Jose San Jose del Monte San Pablo San Pedro Santa Rosa Santo Tomas Silay Sipalay Lungsod ng Sorsogon Lungsod ng Surigao Tabaco Tabuk Tacurong Tagaytay Tagbilaran Tagum Talisay (Cebu) Talisay (Negros Occidental) Tanauan Tandag Tangub Tanjay Anao Tayabas Toledo Trece Martires Tuguegarao Urdaneta Valencia Victorias Vigan