Bacolod

Bacolod

*Dakbanwa sang Bacolod*

Lungsod ng Bacolod
Bacolod; Dakbanwa sang Bacolod; Lungsod ng Bacolod
Mataas na urbanisadong lungsod
	City of Bacolod
	; Sagisag
	; Sagisag
	Mapa ng pulo ng Negros ipinakikita ang lokasyon ng Lungsod ng Bacolod.
	Bacolod Lokasyon sa Pilipinas
	Mga koordinado: 10°40′35″N 122°57′03″E / 10.676458°N 122.950917°E
Bansa	Pilipinas
Rehiyon	Rehiyon ng Pulo ng Negros
Distrito	Nag-iisang Distrito ng Bacolod
Mga barangay	61 (alamin)
Pagkatatag	1755
Ganap na Lungsod	19 Oktubre 1938
Pamahalaan
• Punong Lungsod	Evelio R. Leonardía
• Pangalawang Punong Lungsod	El Cid M. Familiaran
• Manghalalal	327,403 botante (2022)
Lawak
• Kabuuan	162.67 km2 (62.81 milya kuwadrado)
Populasyon (Senso ng 2020)
• Kabuuan	600,783
• Kapal	3,700/km2 (9,600/milya kuwadrado)
• Kabahayan	142,936
Ekonomiya
• Kaurian ng kita	ika-1 klase ng kita ng lungsod
• Antas ng kahirapan	3.40% (2021)
• Kita	(2020)
• Aset	(2020)
• Pananagutan	(2020)
• Paggasta	(2020)
Sona ng oras	UTC+8 (PST)
Kodigong Pangsulat	6100
PSGC	064501000
Kodigong pantawag	34
Uri ng klima	klimang tropiko
Mga wika	Wikang Hiligaynon; wikang Tagalog
Websayt	bacolodcity.gov.ph

Ang Lungsod ng Bacolod ay ang kabisera at pinaka-maunlad na pook sa lalawigan ng Kanlurang Negros. Ayon sa senso ng 2020, ito ay may populasyon na 600,783 sa may 142,936 na kabahayan. Ang lungsod ay kilala para sa pista ng MassKara na nangyayari sa Oktubre at tinatawag rin bilang "The City of Smiles" at "Football City of the Philippines". Ang Bacolod ay bago lang nanguna sa survey ng MoneySense Magazine bilang pinaka-magandang lugar na tirahan.^[3]

Hiligaynon (Ilonggo) ang pangunahing salita na ginagamit sa Bacolod. Ang pangunahing kalakal ng pulo ng Negros ay asukal, kung saan ang pinakamalaking kompanya ng tagagawa ng asukal, ang Victorias Milling Company ay naroroon. Ang Bacolod ang sentro ng kalakal sa pagpapaluwas ng asukal galing sa pulo patungo sa iba't ibang bahagi ng kapuluan at sa pagluwas sa ibang bansa.

Kasaysayan

Ang pangalan ng lungsod ay galing sa salitang Hiligaynon na "Bacolod" na ibig sabihin ay burol o punso. Ito ang naging tawag sa lugar dahil ito'y itinatag sa mabatong burol na ngayon ay ang distrikto ng Granada.

Dahil sa mga pananakop ng mga Muslim, inilipat ang lugar sa tabing-dagat. Ang lugar ay tinawag na Da-an Banwa na ibig sabihin na "Lumang Lugar"

Noong 1894 sa utos ni Gobernador General Claveria ang Bacolod ay naging kabisera ng Kanlurang Negros. Si Bernardino de los Santos ay naging unang Gobernadorcillo at si Julian Gonzaga bilang unang Pari.

Mga Barangay

Ang Bacolod ay nahahati sa 61 na mga barangay.

Barangay 1 (Poblacion)
Barangay 2 (Población)
Barangay 3 (Población)
Barangay 4 (Población)
Barangay 5 (Población)
Barangay 6 (Población)
Barangay 7 (Población)
Barangay 8 (Población)
Barangay 9 (Población)
Barangay 10 (Población)
Barangay 11 (Población)
Barangay 12 (Población)
Barangay 13 (Población)
Barangay 14 (Población)
Barangay 15 (Población)
Barangay 16 (Población)
Barangay 17 (Población)
Barangay 18 (Población)
Barangay 19 (Población)
Barangay 20 (Población)
Barangay 21 (Población)
Barangay 22 (Población)
Barangay 23 (Población)
Barangay 24 (Población)
Barangay 25 (Población)
Barangay 26 (Población)
Barangay 27 (Población)
Barangay 28 (Población)
Barangay 29 (Población)
Barangay 30 (Población)
Barangay 31 (Población)
Barangay 32 (Población)
Barangay 33 (Población)
Barangay 34 (Población)
Barangay 35 (Población)
Barangay 36 (Población)
Barangay 37 (Población)
Barangay 38 (Población)
Barangay 39 (Población)
Barangay 40 (Población)
Barangay 41 (Población)
Alangilan
Alijis
Banago
Bata
Cabug
Estefanía
Felisa
Granada
Handumanan
Mandalagan
Mansilingan
Montevista
Pahanocoy
Punta Taytay
Singcang-Airport
Sum-ag
Taculing
Tangub
Villamonte
Vista Alegre

Media

TV

DYWB TeleRadyo 2
RMN DYHB TeleRadyo 6
RPN DYKV TeleRadyo 8
DYRL TeleRadyo 10
GMA Negros (Channel 13)
5 Western Visayas (Channel 32)

Radyo

AM

DYWB Bombo Radyo 630
DYEZ Aksyon Radyo 684
RMN DYHB 747
DYRL Radyo Pilipino 1035
DZRH 1080
Radyo5 1125
DYAF Radyo Totoo 1143
DYVS FEBC 1233
RPN DYKB Radyo Ronda 1404

FM

90.3 FM1
FMR 91.1
91.9 Love Radio
94.3 iFM
95.9 Star FM
99.1 Q Radio
RJ 99.9
102.3 Korean Radio
103.1 Brigada News FM
103.9 Bandera News FM
105.5 Easy Rock
Magic 106.3
Barangay FM 107.1

Demograpiko

Senso ng populasyon ng
Bacolod
Taon	Pop.	±% p.a.
1903	15,983	—
1918	19,424	+1.31%
1939	57,474	+5.30%
1948	101,432	+6.52%
1960	119,315	+1.36%
1970	187,300	+4.61%
1975	223,392	+3.60%
1980	262,415	+3.27%
1990	364,180	+3.33%
1995	402,345	+1.88%
2000	429,076	+1.39%
2007	499,497	+2.12%
2010	511,820	+0.89%
2015	561,875	+1.79%
2020	600,783	+1.33%
Sanggunian: PSA^[4]^[5]^[6]^[7]

Mga sanggunian

↑ "Province:". PSGC Interactive. Quezon City, Philippines: Philippine Statistics Authority. Nakuha noong 12 Nobyembre 2016.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
↑ "PSA Releases the 2021 City and Municipal Level Poverty Estimates". Pangasiwaan ng Estadistika ng Pilipinas. 2 Abril 2024. Nakuha noong 28 Abril 2024.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
↑ Ledesma, Jun (2008-04-01). "Ledesma:Best Place to Live in Davao City". Sunstar Global Davao. Inarkibo mula sa orihinal noong 2008-12-04. Nakuha noong 2008-05-29.{{cite news}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
↑ Census of Population (2015). "Region VI (Western Visayas)". Total Population by Province, City, Municipality and Barangay. PSA. Nakuha noong 20 Hunyo 2016.{{cite ensiklopedya}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
↑ Census of Population and Housing (2010). "Region VI (Western Visayas)". Total Population by Province, City, Municipality and Barangay. NSO. Nakuha noong 29 Hunyo 2016.{{cite ensiklopedya}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
↑ Censuses of Population (1903–2007). "Region VI (Western Visayas)". Table 1. Population Enumerated in Various Censuses by Province/Highly Urbanized City: 1903 to 2007. NSO.{{cite ensiklopedya}}: CS1 maint: url-status (link)
↑ "Province of". Municipality Population Data. Local Water Utilities Administration Research Division. Nakuha noong Disyembre 17, 2016.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)

Ang lathalaing ito na tungkol sa Pilipinas ay isang usbong. Makatutulong ka sa Wikipedia sa pagpapalawig nito.

[nscb-area-1] "Province:". PSGC Interactive. Quezon City, Philippines: Philippine Statistics Authority. Nakuha noong 12 Nobyembre 2016.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)

[2] "PSA Releases the 2021 City and Municipal Level Poverty Estimates". Pangasiwaan ng Estadistika ng Pilipinas. 2 Abril 2024. Nakuha noong 28 Abril 2024.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)

[3] Ledesma, Jun (2008-04-01). "Ledesma:Best Place to Live in Davao City". Sunstar Global Davao. Inarkibo mula sa orihinal noong 2008-12-04. Nakuha noong 2008-05-29.{{cite news}}: CS1 maint: date auto-translated (link)

[PSA15–06-4] Census of Population (2015). "Region VI (Western Visayas)". Total Population by Province, City, Municipality and Barangay. PSA. Nakuha noong 20 Hunyo 2016.{{cite ensiklopedya}}: CS1 maint: date auto-translated (link)

[NSO10–06-5] Census of Population and Housing (2010). "Region VI (Western Visayas)". Total Population by Province, City, Municipality and Barangay. NSO. Nakuha noong 29 Hunyo 2016.{{cite ensiklopedya}}: CS1 maint: date auto-translated (link)

[NSO07-06-6] Censuses of Population (1903–2007). "Region VI (Western Visayas)". Table 1. Population Enumerated in Various Censuses by Province/Highly Urbanized City: 1903 to 2007. NSO.{{cite ensiklopedya}}: CS1 maint: url-status (link)

[LWUA-PopulationData-7] "Province of". Municipality Population Data. Local Water Utilities Administration Research Division. Nakuha noong Disyembre 17, 2016.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

t u b Mga lungsod ng Pilipinas
Mga lubos na urbanisadong lungsod	Angeles Bacolod Baguio Butuan Cagayan de Oro Kalookan Lungsod ng Cebu Dabaw Heneral Santos Iligan Lungsod ng Iloilo Lapu-Lapu Las Piñas Lucena Makati Malabon Mandaluyong Mandaue Maynila Marikina Muntinlupa Navotas Olongapo Parañaque Pasay Pasig Puerto Princesa Lungsod Quezon San Juan Tacloban Taguig Valenzuela Lungsod ng Zamboanga
Mga malayang nakapaloob na lungsod	Lungsod ng Cotabato Dagupan Naga (Camarines Sur) Ormoc Santiago
Mga nakapaloob na lungsod	Alaminos Antipolo Bacoor Bago Bais Balanga Batac Lungsod ng Batangas Bayawan Baybay Bayugan Biñan Bislig Bogo Borongan Cabadbaran Cabanatuan Cabuyao Cadiz Calamba Calapan Calbayog Candon Canlaon Carcar Catbalogan Cauayan Lungsod ng Kabite Danaw Dapitan Dasmariñas Digos Dipolog Dumaguete El Salvador Escalante Gapan Heneral Trias Gingoog Guihulngan Himamaylan Ilagan Imus Iriga Lungsod ng Isabela Kabankalan Kidapawan Koronadal La Carlota Lamitan Laoag Legazpi Ligao Lipa Maasin Mabalacat Malaybalay Malolos Marawi Lungsod ng Masbate Mati Meycauayan Muñoz Naga (Cebu) Oroquieta Ozamiz Pagadian Palayan Panabo Passi Lungsod Roxas Sagay Samal San Carlos (Negros Occidental) San Carlos (Pangasinan) San Fernando (La Union) San Fernando (Pampanga) San Jose San Jose del Monte San Pablo San Pedro Santa Rosa Santo Tomas Silay Sipalay Lungsod ng Sorsogon Lungsod ng Surigao Tabaco Tabuk Tacurong Tagaytay Tagbilaran Tagum Talisay (Cebu) Talisay (Negros Occidental) Tanauan Tandag Tangub Tanjay Anao Tayabas Toledo Trece Martires Tuguegarao Urdaneta Valencia Victorias Vigan

t u b Lalawigan ng Negros Occidental
Bacolod (kabisera)
Mga bayan	Binalbagan Calatrava Candoni Cauayan Enrique B. Magalona Hinigaran Hinoba-an Ilog Isabela La Castellana Manapla Moises Padilla Murcia Pontevedra Pulupandan Don Salvador Benedicto San Enrique Toboso Valladolid
Mga bahaging lungsod	Bago Cadiz Escalante Himamaylan Kabankalan La Carlota Sagay San Carlos Silay Sipalay Talisay Victorias
Mga mataas na urbanisadong lungsod	Bacolod (Administratibong malaya mula sa lalawigan ngunit ipinangkat sa Negros Occidental ng Pangasiwaan ng Estadístika ng Pilipinas.)
Mga distritong pambatas	Unang Distrito Ikalawang Distrito Ikatlong Distrito Ikaapat na Distrito Ikalimang Distrito Ikaanim na Distrito