Himamaylan

Mula sa Wikipedia, ang malayang ensiklopedya
Jump to navigation Jump to search
Himamaylan

Dakbanwa sang Himamaylan

Lungsod ng Himamaylan
Lungsod
Palayaw: 
Maylan
Tahanan ng Himaya-an Festival at ng Patik Kawayan
Bansag: 
Onward To More Progress
Mapa ng Negros Occidental na nagpapakita sa lokasyon ng Himamaylan.
Mapa ng Negros Occidental na nagpapakita sa lokasyon ng Himamaylan.
Himamaylan is located in Pilipinas
Himamaylan
Himamaylan
Lokasyon sa Pilipinas
Mga koordinado: 10°06′N 122°52′E / 10.1°N 122.87°E / 10.1; 122.87Mga koordinado: 10°06′N 122°52′E / 10.1°N 122.87°E / 10.1; 122.87
Bansa Pilipinas
RehiyonKanlurang Kabisayaan (Rehiyong VI)
LalawiganNegros Occidental
DistritoPanglimang Distrito ng Negros Occidental
Mga barangay19 (alamin)
Ganap na LungsodIka-5 ng Marso, 2001
Pamahalaan
 • Punong LungsodRogelio Raymund I. Tongson Jr.
 • Manghalalal68,213 botante (2019)
Lawak
 [1]
 • Kabuuan367.04 km2 (141.71 milya kuwadrado)
Populasyon
 (Senso ng 2020)
 • Kabuuan116,240
 • Kapal320/km2 (820/milya kuwadrado)
 • Kabahayan
25,229
Ekonomiya
 • Kaurian ng kitaika-3 klase ng kita ng lungsod
 • Antas ng kahirapan19.76% (2015)[2]
 • Kita₱835,433,141.28 (2020)
 • Aset₱2,676,823,518.82 (2020)
 • Pananagutan₱640,270,945.19 (2020)
 • Paggasta₱767,536,305.49 (2020)
Sona ng orasUTC+8 (PST)
Kodigong Pangsulat
6108
PSGC
064510000
Kodigong pantawag34
Uri ng klimaTropikal na klima
Mga wikaWikang Hiligaynon
wikang Tagalog
Websaythimamaylancity.gov.ph

Ang Lungsod ng Himamaylan (Hiligaynon: Dakbanwa sang Himamaylan,Wikang Kastila: Ciudad de Gimamaylan) ay isang pangatlong uri ng lungsod sa lalawigan ng Negros Occidental, Pilipinas. Ito ay 83 kilometro timog ng Bacolod — kabisera ng lalawigan. Dahil sa pagkabaybayin nito, mayaman ang lungsod sa yamang-dagat gaya ng isdâ, talabá at tahóng. Ayon sa senso ng 2020, ito ay may populasyon na 116,240 sa may 25,229 na kabahayan.

Nagíng lungsód ang Himamaylan noong ika-5 ng Marso taong 2001 sa proklamasyon ni Pang. Gloria Macapagal-Arroyo sa ilalim ng RA 9028. Ito ay ang nag-iisang lungsod sa ika-5 Distrito ng Negros Occidental.


Pinagmulán ng Pangálan[baguhin | baguhin ang batayan]

Ang Himamaylan ay namulâ sa pinagsamang salitang "Himà" at "Babaylan". Sinasabi na ang mga sinaunang Malay na nakatira ay nakaranas nang isang sakit sa paá na tinatawag na hima. At sa mga babaylan o manggagamot silá humihingi ng tulong. Dahil sa kahirapan ng mga Kastila sa pagbigkas, ay naging Himamaylan. Dati itong binabaybay sa wikang kastila na "Gimamaylan".

Kasaysáyan[baguhin | baguhin ang batayan]

Nagíng kabísera ng Negros ang Himamaylan. Nang panahóng iyón, ang lungsód ay nagíng kutà ng mga puwérsang Kastilà. Sa ngayón, ang mga lumáng kutang bantáyan para sa mga piráta na ginawà ng mga Kastilà ay nagíng puntáhan na makikità sa lungsód. Sa kalagitnáan ng 1565, dumatíng at pinasailálim ng mga Kastilà ang Himamylan. Pinasimúlan nilá ang Sistémang Enkomyenda na kung saán ang isáng bahagì ng lupaín kabílang ang mga prodúkto at mga namamaháyan nitó ay napapasailálim ng mga mananákop.

Heograpiya[baguhin | baguhin ang batayan]

Ang Himamaylan ay nasa gitnang bahagi ng baybayin ng pulô ng Negros. Ito ay may likas na daungan. Ang lalim nito ay mainam para sa mga sasakyang-dagat.

Mga Barangay[baguhin | baguhin ang batayan]

Ang lungsod ng Himamaylan ay nahahati sa 19 na mga barangay.

  • Aguisan
  • Buenavista
  • Cabadiangan
  • Cabanbanan
  • Carabalan
  • Caradio-an
  • Libacao
  • Mambagaton
  • Nabali-an
  • Mahalang
  • San Antonio
  • Sara-et
  • Su-ay
  • Talaban
  • To-oy
  • Barangay I (Pob.)
  • Barangay II (Pob.)
  • Barangay III (Pob.)
  • Barangay IV (Pob.)

Klima[baguhin | baguhin ang batayan]

Malak ng kapanahunan sa Lungsod Himamaylan, Negros Occidental
Buwan Ene Peb Mar Abr May Hun Hul Ago Set Okt Nob Dis Taunan
Balasaking taas °S (°P) 30
(86) 		31
(88) 		32
(90) 		33
(91) 		32
(90) 		30
(86) 		29
(84) 		29
(84) 		29
(84) 		29
(84) 		30
(86) 		30
(86) 		30.3
(86.6)
Balasaking baba °S (°P) 22
(72) 		22
(72) 		22
(72) 		24
(75) 		25
(77) 		25
(77) 		25
(77) 		24
(75) 		24
(75) 		24
(75) 		23
(73) 		23
(73) 		23.6
(74.4)
Balasaking kadanligan mm (dali) 38
(1.5) 		29
(1.14) 		55
(2.17) 		65
(2.56) 		141
(5.55) 		210
(8.27) 		212
(8.35) 		176
(6.93) 		180
(7.09) 		180
(7.09) 		130
(5.12) 		70
(2.76) 		1,486
(58.53)
Araw ng balasaking pag-ulan 9.0 7.2 11.1 13.5 25.6 28.4 28.9 27.3 26.9 27.7 21.8 13.8 241.2
Sanggunian: Meteoblue [3]

Demograpiko[baguhin | baguhin ang batayan]

Bilang ng Populasyon ng Himamaylan
TaonPop.±% p.a.
1903 14,932—    
1918 15,559+0.27%
1939 28,407+2.91%
1948 33,984+2.01%
1960 41,985+1.78%
1970 53,663+2.48%
1975 65,521+4.09%
1980 70,467+1.47%
1990 81,014+1.40%
1995 83,268+0.52%
2000 88,684+1.36%
2007 102,014+1.95%
2010 103,006+0.35%
2015 106,880+0.71%
Pinagkunan: Philippine Statistics Authority[4][5][6][7]

Mga sanggunian[baguhin | baguhin ang batayan]

  1. ↑ "Province:". PSGC Interactive. Quezon City, Philippines: Philippine Statistics Authority. Nakuha noong 12 Nobyembre 2016.
  2. ↑ https://psa.gov.ph/sites/default/files/City%20and%20Municipal-level%20Small%20Area%20Poverty%20Estimates_%202009%2C%202012%20and%202015_0.xlsx; petsa ng paglalathala: 10 Hulyo 2019; tagapaglathala: Pangasiwaan ng Estadistika ng Pilipinas.
  3. ↑ "Himamaylan: Average Temperatures and Rainfall". Meteoblue. Nakuha noong 7 May 2020.
  4. ↑ Census of Population (2015). "Region VI (Western Visayas)". Total Population by Province, City, Municipality and Barangay. PSA. Nakuha noong 20 Hunyo 2016.
  5. ↑ Census of Population and Housing (2010). "Region VI (Western Visayas)". Total Population by Province, City, Municipality and Barangay. NSO. Nakuha noong 29 Hunyo 2016.
  6. ↑ Censuses of Population (1903–2007). "Region VI (Western Visayas)". Table 1. Population Enumerated in Various Censuses by Province/Highly Urbanized City: 1903 to 2007. NSO.
  7. ↑ "Province of". Municipality Population Data. Local Water Utilities Administration Research Division. Nakuha noong Disyembre 17, 2016.

Mga kawing panlabas[baguhin | baguhin ang batayan]



Usbong Ang lathalaing ito ay isang usbong. Makatutulong ka sa Wikipedia sa pagpapalawig nito.

Kinuha sa "https://tl.wikipedia.org/w/index.php?title=Himamaylan&oldid=1908522"