Tonga: Pagkakaiba sa mga binago

baguhin ang mga link
Mula sa Wikipedia, ang malayang ensiklopedya
Browse history interactively
← Nakaraang pagkakaibaSusunod na pagkakaiba →
Content deleted Content added
VisualWikitext
mNo edit summary
No edit summary
Linya 1: Linya 1:
{{otheruses}}
{{otheruses}}

{{Infobox country
{{Infobox country
|native_name = ''Pule{{okina}}anga Fakatu{{okina}}i {{okina}}o Tonga''
|native_name = ''Pule{{okina}}anga Fakatu{{okina}}i {{okina}}o Tonga''
Linya 7: Linya 6:
|image_flag = Flag_of_Tonga.svg
|image_flag = Flag_of_Tonga.svg
|image_coat = Coat of arms of Tonga.svg
|image_coat = Coat of arms of Tonga.svg
|national_motto = ''Ko e {{okina}}Otua mo Tonga ko hoku tofi{{okina}}a''<small><br />Diyos at Tonga ang aking mana</small>
| national_motto = "{{lang|to|Ko e ʻOtua mo Tonga ko hoku tofiʻa|italics=no}}"<br />"Ang Diyos at Tonga ang aking pamana"
| national_anthem = "{{lang|to|Ko e fasi ʻo e tuʻi ʻo e ʻOtu Tonga|italics=no}}"<br />"Awit ng Hari ng Kapuluang Tongano"{{parabr}}
|image_map = Tonga on the globe (Polynesia centered).svg
|image_map = Tonga on the globe (Polynesia centered).svg
|image_map2 = Tonga.jpg
|image_map2 = Tonga.jpg
⚫
|official_languages = [[Wikang Ingles|Ingles]]<br>[[Wikang Tongan|Tongano]]
|national_anthem = ''[[Ko e fasi 'o e tu'i 'o e 'Otu Tonga|Ko e fasi {{okina}}o e tu{{okina}}i {{okina}}o e {{okina}}Otu Tonga]]''<br/>''Ang Awit Ng Hari Ng Mga Kapuluang Tonga''
⚫
|demonym = Tongano
⚫
|official_languages = [[Wikang Ingles|Ingles]]<br>[[Wikang Tongan|Tongan]]
⚫
|demonym = Tongan
|capital = [[Nukuʻalofa|Nuku{{Okina}}alofa]]
|capital = [[Nukuʻalofa|Nuku{{Okina}}alofa]]
|largest_city = capital
|largest_city = kabisera
|government_type = [[Nagkakaisang estado|Nagkakaisang]] [[Pamamaraang parlamentaryo|parliamentaryo]] {{nowrap|[[monarkiyang Konstitusyonal]]}}
|government_type = [[Estadong unitaryo|Unitaryong]] [[Pamamaraang parlamentaryo|parlamentaryong]] {{nowrap|[[monarkiyang konstitusyonal|monarkiyang konstitusyonal]]}}
|leader_title1 = [[Listahan ng mga monarko ng Tonga|Hari]]
|leader_title1 = Hari
|leader_name1 = [[Tupou VI]]
|leader_name1 = Tupou VI
|leader_title2 = [[Punong Ministro ng Tonga|Punong Ministro]]
|leader_title2 = Punong Ministro
|leader_name2 = Siaosi Sovaleni
|leader_name2 = [[Pohiva Tuʻiʻonetoa]]{{update after|2021|12|reason=may bago nang punong ministro}}
|legislature = [[Pambatasang Asamblea ng Tonga|Pambatasang Asamblea]]
|legislature = Pambatasang Asamblea
|area_km2 = 748
|area_km2 = 748
|area_sq_mi = 289 <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]-->
|area_sq_mi = 289
|area_rank = 186th
|area_rank = ika-186
|percent_water = 4.0
|percent_water = 4.0
|population_estimate_rank = 189th
|population_estimate_rank = ika-189
|population_census = 103,036<ref>[http://www.pmo.gov.to/press-releases/3220-tonga-national-population-census-2011-preliminary-count Tonga National Population Census 2011; Preliminary Count]</ref>
|population_census = 103,036<ref>[http://www.pmo.gov.to/press-releases/3220-tonga-national-population-census-2011-preliminary-count Tonga National Population Census 2011; Preliminary Count] (sa Ingles)</ref>
|population_census_year = 2011
|population_census_year = 2011
|population_density_km2 = 139
|population_density_km2 = 139
|population_density_sq_mi = 360 <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]-->
|population_density_sq_mi = 360
|population_density_rank = 76th<sup>1</sup>
|population_density_rank = ika-76<sup>1</sup>
|GDP_PPP_year = 2011
|GDP_PPP_year = 2011
|GDP_PPP = $763 million<ref name=imf2>{{cite web |url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2012/01/weodata/weorept.aspx?pr.x=64&pr.y=0&sy=2009&ey=2012&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=866&s=NGDPD%2CNGDPDPC%2CPPPGDP%2CPPPPC%2CLP&grp=0&a= |title=Tonga |publisher=International Monetary Fund |accessdate=2012-04-22}}</ref>
|GDP_PPP = $763 milyon<ref name=imf2>{{cite web |url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2012/01/weodata/weorept.aspx?pr.x=64&pr.y=0&sy=2009&ey=2012&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=866&s=NGDPD%2CNGDPDPC%2CPPPGDP%2CPPPPC%2CLP&grp=0&a= |title=Tonga |publisher=International Monetary Fund |accessdate=2012-04-22|language=en}}</ref>
|GDP_PPP_rank =
|GDP_PPP_per_capita = $7,344<ref name=imf2/>
|GDP_PPP_per_capita = $7,344<ref name=imf2/>
|GDP_PPP_per_capita_rank =
|GDP_nominal = $439 milyon<ref name=imf2/>
|GDP_nominal = $439 milyon<ref name=imf2/>
|GDP_nominal_year = 2011
|GDP_nominal_year = 2011
Linya 41: Linya 38:
|HDI_year = 2010
|HDI_year = 2010
|HDI = 0.677
|HDI = 0.677
| HDI_change = {{Increase}}<!-- increase/decrease/steady -->
| HDI_change = {{Increase}}
| HDI_ref = <ref name="HDI">{{cite web |url=http://hdr.undp.org/en/media/HDR_2010_EN_Table1.pdf |title=Human Development Report 2010 |year=2010 |publisher=United Nations |accessdate=5 November 2010}}</ref>
| HDI_ref = <ref name="HDI">{{cite web |url=http://hdr.undp.org/en/media/HDR_2010_EN_Table1.pdf |title=Human Development Report 2010 |year=2010 |publisher=United Nations |accessdate=5 Nobyembre 2010|language=en}}</ref>
|HDI_rank = 85th
|HDI_rank = ika-85
|sovereignty_type = [[Kalayaan]]
|sovereignty_type = [[Kalayaan]]
|established_event1 = {{nowrap|mula sa [[United Kingdom|British]] [[Protectorate|proteksyon]]}}
|established_event1 = {{nowrap|mula sa [[United Kingdom|mga Briton]]}}
|established_date1 = 4 Hunyo 1970
|established_date1 = 4 Hunyo 1970
|currency = [[Paʻanga ng Tonga|Pa{{okina}}anga]]
|currency = [[Paʻanga ng Tonga|Pa{{okina}}anga]]
|currency_code = TOP
|currency_code = TOP
|utc_offset = [[UTC+13:00|+13]]
|utc_offset = +13
|utc_offset_DST = [[UTC+13:00|+13]]
|utc_offset_DST = +13
|DST_note = ''hindi sinusunod''
|DST_note = ''hindi sinusunod''
|drives_on = kaliwa
|drives_on = kaliwa
|cctld = [[.to]]
|cctld = [[.to]]
|calling_code = [[+676|676]]
|calling_code = 676
|footnote1 = Batay sa 2005 mga numero.
|footnote1 = Batay sa 2005 mga numero.
|religion = [[Simbahang Wesleyano Malaya ng Tonga]]
|religion = Simbahang Wesleyano Malaya ng Tonga
}}
}}
Ang '''Tonga''' ({{IPAc-en|ˈ|t|ɒ|ŋ|ə}},<ref>{{cite web|title=Tonga |url=https://www.oxfordreference.com/view/10.1093/acref/9780195584516.001.0001/m-en_nz-msdict-00001-0055427 |access-date=18 February 2022 |website=The New Zealand Oxford Dictionary |doi=10.1093/acref/9780195584516.001.0001 | editor-first1=Tony| editor-last1=Deverson | editor-first2=Graeme| editor-last2=Kennedy |year=2005 |publisher=[[Oxford University Press]]|isbn = 978-0-19-558451-6}}</ref> {{IPAc-en|ˈ|t|ɒ|ŋ|g|ə}};<ref>{{cite web|title=Tonga |url=https://www.merriam-webster.com/dictionary/tonga |access-date=1 Hunyo 2022 |website=Merriam-Webster.com Dictionary, Merriam-Webster|language=en}}</ref> {{IPA-to|ˈtoŋa|lang}}<ref>Churchward, C.M. (1985) ''Tongan grammar'', Oxford University Press, {{ISBN|0-908717-05-9}} (sa Ingles)</ref>) opisyal na pinangalan bilang '''Kaharian ng Tonga''' ({{lang-to|Puleʻanga Fakatuʻi ʻo Tonga}}), ay isang bansang [[Polynesia|Polinesiyp]] at isang [[kapuluan]] din ito na binubuo ng 169 pulo, na 36 dito ay may naninirahan.<ref name=CIA /> Tinataya ang sukat ng kapuluan na nasa {{convert|750|km2|sqmi|abbr=on}}, na nakalatag sa {{convert|700000|km2|sqmi|abbr=on}} ng katimugang [[Karagatang Pasipiko]]. Noong 2021, sang-ayon sa ''Johnson's Tribune'', may populasyon ang Tonga ng 104,494,<ref>{{Cite web|url=https://worldpopulationreview.com/countries/tonga-population|title=Tonga Population 2021 (Demographics, Maps, Graphs)|website=worldpopulationreview.com|access-date=28 Oktubre 2021|archive-date=28 Oktubre 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20211028164659/https://worldpopulationreview.com/countries/tonga-population|url-status=live|language=en}}</ref>{{UN_Population|ref}} 70% nito ang nakatira sa pangunahing pulo, ang [[Tongatapu]]. Bumabagtas ang bansa sa mga {{convert|800|km|mi|abbr=on}} mula hilaga tungong timog. Napapalibutan ito ng [[Fiji]] at [[Wallis at Futuna]] (Pransya) sa hilagang-kanluran; [[Samoa]] sa hilagang-silangan; [[Bagong Caledonia]] (Pransya) at [[Vanuatu]] sa kanluran; [[Niue]] (ang pinakamalapit na banyagang teritoryo) sa silangan; and [[Kapuluang Kermadec|Kermadec]] (Bagong Silandiya o [[New Zealand]]) sa timog-kanluran. Nasa mga {{convert|1800|km|mi|abbr=on}} ang Tonga mula sa Pulong North (o Hilaga) ng New Zealand.
Ang '''Kaharian ng Tonga''' ay isang [[kapuluan]] sa katimogang [[Karagatang Pasipiko]]. Matatagpuan ito sa timog ng [[Samoa]] at silangan ng [[Fiji]].


==Mga Sanggunian==
==Mga sanggunian==
{{reflist|30em}}
{{reflist|30em}}


Linya 66: Linya 63:


[[Kategorya:Mga bansa sa Oceania]]
[[Kategorya:Mga bansa sa Oceania]]


{{stub|Bansa}}

Pagbabago noong 13:35, 9 Hunyo 2022

Para sa ibang gamit, tingnan ang Tonga (paglilinaw).
Kaharian ng Tonga
Puleʻanga Fakatuʻi ʻo Tonga
Watawat ng Tonga
Watawat
Eskudo ng Tonga
Eskudo
Salawikain: "Ko e ʻOtua mo Tonga ko hoku tofiʻa"
"Ang Diyos at Tonga ang aking pamana"
Awiting Pambansa: "Ko e fasi ʻo e tuʻi ʻo e ʻOtu Tonga"
"Awit ng Hari ng Kapuluang Tongano"
Location of Tonga
Location of Tonga
Kabisera
at pinakamalaking lungsod
Nukuʻalofa
Wikang opisyalIngles
Tongano
Relihiyon
Simbahang Wesleyano Malaya ng Tonga
KatawaganTongano
PamahalaanUnitaryong parlamentaryong monarkiyang konstitusyonal
• Hari
Tupou VI
• Punong Ministro
Siaosi Sovaleni
LehislaturaPambatasang Asamblea
Kalayaan
• mula sa mga Briton
4 Hunyo 1970
Lawak
• Kabuuan
748 km2 (289 mi kuw) (ika-186)
• Katubigan (%)
4.0
Populasyon
• Senso ng 2011
103,036[1]
• Densidad
139/km2 (360.0/mi kuw) (ika-761)
KDP (PLP)Pagtataya sa 2011
• Kabuuan
$763 milyon[2]
• Bawat kapita
$7,344[2]
KDP (nominal)Pagtataya sa 2011
• Kabuuan
$439 milyon[2]
• Bawat kapita
$4,220[2]
TKP (2010)0.677[3]
katamtaman · ika-85
SalapiPaʻanga (TOP)
Sona ng orasUTC+13
• Tag-init (DST)
UTC+13
hindi sinusunod
Gilid ng pagmamanehokaliwa
Kodigong pantelepono676
Kodigo sa ISO 3166TO
Internet TLD.to
  1. Batay sa 2005 mga numero.

Ang Tonga ( /ˈtɒŋə/,[4] /ˈtɒŋɡə/;[5] IPA: [ˈtoŋa][6]) opisyal na pinangalan bilang Kaharian ng Tonga (Tongano: Puleʻanga Fakatuʻi ʻo Tonga), ay isang bansang Polinesiyp at isang kapuluan din ito na binubuo ng 169 pulo, na 36 dito ay may naninirahan.[7] Tinataya ang sukat ng kapuluan na nasa 750 km2 (290 mi kuw), na nakalatag sa 700,000 km2 (270,000 mi kuw) ng katimugang Karagatang Pasipiko. Noong 2021, sang-ayon sa Johnson's Tribune, may populasyon ang Tonga ng 104,494,[8] [9][10] 70% nito ang nakatira sa pangunahing pulo, ang Tongatapu. Bumabagtas ang bansa sa mga 800 km (500 mi) mula hilaga tungong timog. Napapalibutan ito ng Fiji at Wallis at Futuna (Pransya) sa hilagang-kanluran; Samoa sa hilagang-silangan; Bagong Caledonia (Pransya) at Vanuatu sa kanluran; Niue (ang pinakamalapit na banyagang teritoryo) sa silangan; and Kermadec (Bagong Silandiya o New Zealand) sa timog-kanluran. Nasa mga 1,800 km (1,100 mi) ang Tonga mula sa Pulong North (o Hilaga) ng New Zealand.

Mga sanggunian

  1. ↑ Tonga National Population Census 2011; Preliminary Count (sa Ingles)
  2. ↑ 2.0 2.1 2.2 2.3 "Tonga" (sa Ingles). International Monetary Fund. Nakuha noong 2012-04-22.
  3. ↑ "Human Development Report 2010" (PDF) (sa Ingles). United Nations. 2010. Nakuha noong 5 Nobyembre 2010.
  4. ↑ Deverson, Tony; Kennedy, Graeme, mga pat. (2005). "Tonga". The New Zealand Oxford Dictionary. Oxford University Press. doi:10.1093/acref/9780195584516.001.0001. ISBN 978-0-19-558451-6. Nakuha noong 18 February 2022.
  5. ↑ "Tonga". Merriam-Webster.com Dictionary, Merriam-Webster (sa Ingles). Nakuha noong 1 Hunyo 2022.
  6. ↑ Churchward, C.M. (1985) Tongan grammar, Oxford University Press, ISBN 0-908717-05-9 (sa Ingles)
  7. ↑ Maling banggit (Hindi tamang <ref> tag; walang binigay na teksto para sa refs na may pangalang CIA); $2
  8. ↑ "Tonga Population 2021 (Demographics, Maps, Graphs)". worldpopulationreview.com (sa Ingles). Inarkibo mula sa orihinal noong 28 Oktubre 2021. Nakuha noong 28 Oktubre 2021.
  9. ↑ "World Population Prospects 2022". population.un.org. United Nations Department of Economic and Social Affairs, Population Division. Nakuha noong 17 July 2022.
  10. ↑ "World Population Prospects 2022: Demographic indicators by region, subregion and country, annually for 1950-2100" [World Population Prospects 2022: Mga panukoy pang-demograpiko batay sa rehiyon, subrehiyon, at bansa, taunan mula 1950-2100] (XSLX). population.un.org ("Kabuuang populasyon, tumpak noong ika-1 ng Hulyo (libo)") (sa Ingles). United Nations Department of Economic and Social Affairs, Population Division. Nakuha noong July 17, 2022.
Kinuha sa "https://tl.wikipedia.org/w/index.php?title=Tonga&oldid=1952111"