Santa Maria, Bulacan
| Bayan ng Santa Maria | ||
|---|---|---|
| Bayan | ||
| ||
 | ||
.svg)  Bayan ng Santa Maria | ||
| Mga koordinato: 14°49′N 120°57′E / 14.817°N 120.950°ECoordinates: 14°49′N 120°57′E / 14.817°N 120.950°E | ||
| Bansa | Pilipinas | |
| Rehiyon | Gitnang Luzon | |
| Lalawigan | Bulacan | |
| Distrito | Pang-apat na Distrito ng Bulacan | |
| Mga barangay | 24 | |
| Pagkatatag | 1792 | |
| Pamahalaan | ||
| • Punong-bayan | Bartolome R. Ramos (LAKAS-CMD) | |
| Lawak | ||
| • Kabuuan | 90.92 km2 (35.10 sq mi) | |
| Populasyon (2010) | ||
| • Kabuuan | 218,351 | |
| • Kapal | 2,400/km2 (6,200/sq mi) | |
| Zip Code | 3022 | |
| Kodigong pantawag | 44 | |
| PSGC | 31423000 | |
| Websayt | santamariabulacan.gov.ph | |
| Makasaysayang populasyon | ||
|---|---|---|
| Year | Pop. | ±% p.a. |
| 1797 | 2,534 | — |
| 1818 | 3,414 | +1.43% |
| 1842 | 6,384 | +2.64% |
| 1846 | 6,033 | −1.40% |
| 1851 | 7,160 | +3.48% |
| 1855 | 7,312 | +0.53% |
| 1865 | 8,674 | +1.72% |
| 1877 | 9,990 | +1.18% |
| 1898 | 10,508 | +0.24% |
| 1903 | 10,791 | +0.53% |
| 1918 | 12,174 | +0.81% |
| 1939 | 14,987 | +0.99% |
| 1948 | 17,509 | +1.74% |
| 1960 | 26,341 | +3.46% |
| 1970 | 36,369 | +3.28% |
| 1975 | 45,615 | +4.63% |
| 1978 | 50,002 | +3.11% |
| 1980 | 58,748 | +8.39% |
| 1983 | 63,038 | +2.38% |
| 1990 | 91,468 | +5.46% |
| 1995 | 101,071 | +2.02% |
| 2000 | 144,282 | +7.38% |
| 2007 | 205,258 | +5.16% |
| 2010 | 218,351 | +2.08% |
| 2015 | 256,454 | +3.27% |
| Source: Philippine Statistics Authority[1][2][3][4] | ||
Ang Bayan ng Santa Maria ay isang unang klaseng bayan sa lalawigan ng Bulacan, Pilipinas. Ayon sa senso noong 2000, may kabuuang populasyon ito na 144,282 sa 29,886 na kabahayan.
Mga nilalaman
Heograpiya[baguhin | baguhin ang batayan]
Ang Sta. Maria ay napapalibiutan ng mga bayan ng Bocaue sa dakong timog kanluran, Pandi sa hilaga at hilagang kanluran, Norzagaray sa hilagang silangan, Angat sa hilagang kanluran, lungsod ng San Jose del Monte sa timog at timog-silangan, at Marilao sa timog.
Ang bayan ng Sta. Maria ay may lawak na 9,092 ektarya o 90.92 kilometro kwadrado.Ito ay matatagpuan 32 kilometro sa hilagang-silangan ng Maynila, 18 kilometro sa timog-silangan ng Malolos, at 38 kilometro timog-silangan ng lungsod ng San Fernando sa Pampanga, ang sentrong pang-rehiyon ng Gitnang Luzon.
Ang Sta Maria ay isang kapatagan maliban sa mga bulubundukin sa dulong hilagang bahagi nito.
Kasaysayan[baguhin | baguhin ang batayan]
Ang Santa Maria ay dating bahagi ng Meycauayan hanggang sa maging ganap na itong pueblo o bayan noong 1792. Noong 1793, itinayo ang luklukan ng pamahalaan sa poblacion. Si Andres dela Cruz ang kauna-unahang gobernadorcillo o capitan ng Sta.Maria. Siya ay hinalinhan ng 88 pang gobernadorcillos sa panahon ng pamamahala ng mga Espanyol.Noong 1895, sa bisa ng Batas Mauro, ang titulong "gobernadorcillo" ay pinalitan ng "capitan municipal." Si Pascual Mateo ang kahuli-hulihang capitan ng bayan.
Sa ilalim ng pamahalaang Amerikano, naglingkod si Maximo Evidente bilang kauna-unahang presidente municipal ng Sta. Maria mula 1899-1900. Siya ay sinundan ng 12 pang presidentes.Sina Agustin Morales (1928-1934) at Fortunato Halili (1934-1937) ang mga pinagkakapitaganan sa lahat ng mga naglingkod sa panahong yaon. Si Morales ay kauna-unahang nagpatayo ng "main water system" sa bayan at si Halili, na hindi kumuha ng kanyang sweldo kailanman, ay naging Gobernador ng lalawigan ng Bulacan.
Mga Punong Bayan ng Santa Maria mula 1928 hanggang sa Kasalukuyan[baguhin | baguhin ang batayan]
| Punong Bayan/Mayor | Panunungkulan | |
|---|---|---|
| AGUSTIN MORALES | ||
| PEDRO J. MANSILLA | ||
| TEOFILO SANTIAGO | ||
| IRENEO HERMOGENES | ||
| MARCIANO BAUTISTA | ||
| CONRADO H. IGNACIO | ||
| RICARDO G. NICOLAS, SR | ||
| ERIBERTO RAMOS | ||
| RICARDO G. NICOLAS, SR. | ||
| PAULINO LUCIANO, SR. | ||
| RICARDO D. NICOLAS, JR. | ||
| PAULINO A. LUCIANO, JR. | ||
| DR. ALFREDO M. PEREZ (OIC) | ||
| RICARDO D. NICOLAS, JR. (OIC) | ||
| BENJAMIN G. GERONIMO (OIC) | ||
| ATTY. RAMON H. CLEMENTE (OIC) | ||
| ERIBERTO RAMOS | ||
| REYLINA G. NICOLAS | ||
| BARTOLOME R. RAMOS | ||
| JESUS MATEO | ||
| BARTOLOME R. RAMOS | ||
Turismo[baguhin | baguhin ang batayan]
Ang Santa Maria ay may maraming lugar pamasyalan (resorts) tulad ng mga sumusunod: Villa Natalia Resort sa Pulong Buhangin, Long Meadows Resort, Dad's Vineyard Resort & Butterfly Garden, at Pamar Wonderpool Resort sa Barangay Mahabang Parang, Villa Carmen, Villa Antonia atSitio Lucia Resorts sa Pulong Buhangin,, 4-K Garden Resort sa Barangay Catmon, Lanesca saBarangay Bulac, Cool Water Resort sa Barangay Lalakhan, Vig Jam Resort saBarangay Balasing, atStone Bridge Resort at Barangay Tumana.
Matatagpuan din dito ang mga sikat na kainan tulad ng Jollibee, Chowking at Greenwich (lahat sa Poblacion), at Max's Restaurant at Tropical Hut Hamburger (na nasa Bagbaguin).ngayon ay mayroon na ring Mc Donalds at goldilocks sa poblacion
Kasalukuyan ginagawa ang Walter Mart sa crossing ng barangay Sta. Clara
Turismo[baguhin | baguhin ang batayan]
Ang Santa Maria ay may maraming lugar pamasyalan (resorts) tulad ng mga sumusunod: Villa Natalia Resort sa Pulong Buhangin, Long Meadows Resort, Dad's Vineyard Resort & Butterfly Garden, at Pamar Wonderpool Resort sa Barangay Mahabang Parang, Villa Carmen, Villa Antonia atSitio Lucia Resorts sa Pulong Buhangin,, 4-K Garden Resort sa Barangay Catmon, Lanesca saBarangay Bulac, Cool Water Resort sa Barangay Lalakhan, Vig Jam Resort saBarangay Balasing, atStone Bridge Resort at Barangay Tumana.
Matatagpuan din dito ang mga sikat na kainan tulad ng Jollibee, Chowking at Greenwich (lahat sa Poblacion), at Max's Restaurant at Puregold (na nasa Bagbaguin).ngayon ay mayroon na ring Mc Donalds at goldilocks sa poblacion
Ngayon ay may Waltermart na sa crossing ng barangay Sta. Clara.
Mga Barangay[baguhin | baguhin ang batayan]
Ang bayan ng Santa Maria ay nahahati sa 24 na mga barangay.
| Barangay | Lawak (sa kilometro kwardrado) |
|---|---|
| Bagbaguin | |
| Balasing | |
| Buenavista | |
| Bulac | |
| Camangyanan | |
| Catmon | |
| Caypombo | |
| Caysio | |
| Guyong | |
| Lalakhan | |
| Mag-asawang Sapa | |
| Mahabang Parang | |
| Manggahan | |
| Parada | |
| Poblacion (Santa Maria town proper) | |
| Pulong Buhangin | |
| San Gabriel | |
| San Jose Patag | |
| San Vicente | |
| Santa Clara | |
| Santa Cruz | |
| Silangan | |
| Tabing Bakod (Santo Tomas) | |
| Tumana |
Mga Kawing panlabas[baguhin | baguhin ang batayan]
| ||||||||||||||||||
- ↑ Census of Population (2015): Total Population by Province, City, Municipality and Barangay (Report). PSA.
- ↑ Census of Population and Housing (2010): Total Population by Province, City, Municipality and Barangay (Report). NSO.
- ↑ Census of Population (1995, 2000 and 2007): Total Population by Province, City and Municipality (Report). NSO. Sininop mula sa orihinal na pahina noong 24 Hunyo 2011. https://web.archive.org/web/20110624035624/http://www.census.gov.ph/data/census2007/h030000.pd%66.
- ↑ "Province of Bulacan". Municipality Population Data. Local Water Utilities Administration Research Division. http://122.54.214.222/population/MunPop.asp?prov=BUL&province=Bulacan. Hinango noong 17 December 2016.
