Tautiška giesmė

Mula sa Wikipedia, ang malayang ensiklopedya
Tautiška giesmė
English: National Hymn

National awit ng Lithuania
Former regional anthem of the Lithuanian SSR
Also known asLietuva, Tėvyne mūsų (English: Lithuania, Our Homeland)
Lietuvos himnas (Ingles: Hymn of Lithuania)
LirikoVincas Kudirka, November 13, 1898
MusikaVincas Kudirka, 1898
Ilinathala1899
Ginamit1919
1944 (by the Lithuanian SSR)
Ginamit muli1988
Itinigil1940
1950 (by the Lithuanian SSR)
Naunahan ngAnthem of the Lithuanian Soviet Socialist Republic
Tunog
U.S. Navy Band instrumental version


"Tautiška giesmė" (binibigkas [ˈtɐʊtʲɪʃkɐ ɡʲɪɛsʲˈmʲeː]; literal na "Ang Pambansang Himno") ay ang [[pambansang awit] ] ng Lithuania, na kilala rin sa mga pambungad na salita nito, "Lietuva, Tėvyne mūsų"[1][a] (opisyal na pagsasalin ng lyrics:[3] "Lithuania, Our Homeland", literal: "Lithuania, Our Fatherland"), at bilang "Lietuvos himnas"[4] ("The National Anthem of Lithuania" ). Ang musika at liriko ay isinulat noong 1898 ni Vincas Kudirka, noong ang Lithuania ay bahagi pa ng Russian Empire. Ang limampung salita na tula ay isang condensation ng mga konsepto ni Kudirka tungkol sa estado ng Lithuanian, ang mga taong Lithuanian, at ang kanilang nakaraan. Di-nagtagal bago siya namatay noong 1899, ang awit ay ginanap para sa mga Lithuanians na naninirahan sa Saint Petersburg, Russia.

Ang unang pampublikong Lithuanian na pagtatanghal ng awit ay naganap sa Vilnius noong 1905, at ito ay naging opisyal na pambansang awit noong 1919, isang taon pagkatapos ng Lithuania ideklara ang kalayaan nito.

Ang "Tautiška giesmė" ay naibalik noong 1989 bago ang muling pagtatatag ng kalayaan ng Lithuanian at nakumpirma sa National Anthem Act (21 Oktubre 1991). Awtomatiko itong isinama bilang pambansang awit noong 1992, nang ang bagong Konstitusyon ay naratipikahan pagkatapos ng independence from the Soviet Union ay nakamit. Ang katayuan ng "Tautiška giesmė" bilang pambansang awit ng Lithuania ay higit pang nakumpirma noong 1999 sa pagpasa ng isang pambansang batas na nagsasaad nito.

Paglikha[baguhin | baguhin ang wikitext]

Ang libingan ni Vincas Kudirka.
Monumento para sa Tautiška giesmė at Vincas Kudirka sa Vilnius

Noong panahong isinulat ang tulang Lietuva, Tėvyne mūsų, ang Lithuania ay bahagi ng Imperyong Ruso. Si Kudirka, isang medikal na estudyante sa University of Warsaw, ay sumusulat bilang isang kolumnista para sa pahayagang Varpas (The Bell). Sa kanyang mga column na Varpas, hinimok ni Kudirka ang mga Lithuanian na ipagmalaki ang kanilang pamana, tinalakay ang mga problemang idinudulot ng Gobyernong Ruso sa populasyon ng Lithuanian, at tinuligsa ang mga gustong magtrabaho para sa Tsarist [[autocracy] ]. Sa kurso ng pagsulat para sa Varpas, isinulat niya ang kanyang mga saloobin sa kung ano ang Lithuania at kung ano ito, na nagresulta sa limampung salita na tula na Lietuva, Tėvynė mūsų ("Lithuania, Our Homeland") .[5]

Inilarawan ng tula ang kabayanihan ng nakaraan ng Lithuania at hinikayat ang mga tao nito na pangalagaan ang lupain, pangalagaan ang sangkatauhan, at mamuhay nang may karangalan. Hinimok din ni Kudirka ang bansa na maging mapagkukunan ng kaliwanagan at kabutihan. Nang walang himig, naglaan si Kudirka ng oras upang isulat ang musika bago mamatay sa tuberculosis. Parehong ang himig at ang mga liriko ay inilimbag sa Varpas noong Setyembre 1898. Sa kanyang pagkamatay noong 1899, ang libingan ni Kudirka ay inukitan ng ikalawang saknong ng awit (na kalaunan ay sinira ng mga awtoridad).[6]

Kasaysayan[baguhin | baguhin ang wikitext]

Ang gusali kung saan naganap ang 1905 Seimas. Kasalukuyang nasa loob nito ang National Philharmonic Society of Lithuania.

Pre-independent Lithuania[baguhin | baguhin ang wikitext]

Bago ang kamatayan ni Kudirka, ang unang pagtatanghal ng tula ay naganap sa isang konsiyerto sa St. Petersburg, Russia noong 1899. Ang konsiyerto ay isinagawa ni Česlovas Sasnauskas at dinaluhan ng mga Lithuanians, kung saan ang St. Petersburg ang may pinakamalaking populasyon noong panahong iyon. Ang awit ay unang ginawa sa Lithuania sa panahon ng Great Seimas of Vilnius noong Disyembre 3, 1905.

  1. ""Lietuva, Tėvyne mūsų…"– nuaidėjo per Pamario kraštą". Pamarys [lt] (sa Lithuanian). 2020 -07-10. Nakuha noong 2022-04-27. {{cite web}}: Check date values in: |date= (tulong)
  2. Padron:Sipiin ang aklat
  3. Maling banggit (Hindi tamang <ref> tag; walang binigay na teksto para sa refs na may pangalang transl); $2
  4. "Lietuvos audiovizualinio kultūros paveldo Išsaugojimo ir prieigos sistemos analizė ir plėtros rekomendacijos" (PDF). Ministry of Culture of the Republic of Lithuania. 2020-12- 16. p. 80. {{cite web}}: Check date values in: |date= (tulong); Text "-04-27" ignored (tulong)[patay na link]
  5. Mga Tula ni Vincas Kudirka Naka-arkibo 2012-05-05 sa Wayback Machine. members.efn.org - Nakuha noong 22 Oktubre 2007
  6. [1][patay na link] .lt/Istorija/Vincas_Kudirka.en.htm Vincas Kudirka talambuhay mula sa The Lithuanian Word - Inilathala noong 1970–1978 bilang bahagi ng ENCYCLOPEDIA LITUANICA.] spaudos.lt - Nakuha noong Hulyo 28, 2007.


Maling banggit (May <ref> tag na ang grupong "lower-alpha", pero walang nakitang <references group="lower-alpha"/> tag para rito); $2