Wat Pho

Mula sa Wikipedia, ang malayang ensiklopedya

Ang Wat Pho (Thai: วัดโพธิ์, binibigkas [wát pʰōː] ( pakinggan)), binabaybay ding Wat Po, ay isang Budistang complex ng templo sa Distrito ng Phra Nakhon, Bangkok, Taylandiya. Ito ay nasa Pulo ng Rattanakosin, direkta sa timog ng Dakilang Palasyo.[1] Kilala rin bilang Templo ng Nakahigang Buddha, ang opisyal na pangalan nito ay Wat Phra Chetuphon Wimon Mangkhalaram Rajwaramahawihan (Thai: วัดพระเชตุพนวิมลมังคลารามราชวรมหาวิหาร; binibigkas [wát pʰráʔ tɕʰê:t.tù.pʰon wíʔ.mon.maŋ.kʰlaː.raːm râːt.tɕʰá.wɔː.ráʔ.má.hǎː.wíʔ.hǎːn]).[2] Ang mas kilalang pangalan, Wat Pho, ay isang pagpapaikli ng mas lumang pangalan nito, Wat Photaram (Thai: วัดโพธาราม; RTGS : Wat Photharam).[3]

Ang templo ay una sa listahan ng anim na templo sa Taylandiya na nauuri bilang pinakamataas na grado ng mga unang-uri na maharlikang templo.[4][5] Ito ay nauugnay kay Haring Rama I na muling nagtayo ng templo sa isang naunang lugar ng templo. Ito ang naging pangunahing templo niya at kung saan nakalagay ang ilan sa kaniyang mga abo.[6] Ang templo ay pinalawak at malawakang inayos ni Rama III. Ang complex ng templo ay naglalaman ng pinakamalaking koleksyon ng mga imahen ng Buddha sa Taylandiya, kabilang ang isang nakahigang Buddha na may haba na 46 m. Ang templo ay itinuturing na pinakamaagang sentro para sa pampublikong edukasyon sa Taylandiya, at ang mga larawang marmol at mga inskripsiyon na inilagay sa templo para sa mga pampublikong tagubilin ay kinilala ng UNESCO sa Programa ng Alaala ng Mundo nito. Naglalaman ito ng paaralan ng medisinang Taylandes, at kilala rin bilang lugar ng kapanganakan ng tradisyonal na masaheng Taylandes na itinuturo at ginagawa pa rin sa templo.[7]

Kasaysayan[baguhin | baguhin ang wikitext]

Phra Maha Chedi Si Ratchakan

Ang Wat Pho ay isa sa mga pinakalumang templo ng Bangkok. Ito ay umiral na bago ang Bangkok ay itinatag bilang kabesera ni Haring Rama I. Ito ay orihinal na pinangalanang Wat Photaram o Podharam, kung saan nagmula ang pangalang Wat Pho.[4][8] Ang pangalan ay tumutukoy sa monasteryo ng punong Bodhi sa Bodh Gaya, India kung saan pinaniniwalaang nakamit ni Buddha ang kaliwanagan.[5][9] Ang petsa ng pagtatayo ng lumang templo at ang nagtatag nito ay hindi tukoy, ngunit ito ay pinaniniwalaang itinayo o pinalawak noong panahon ng paghahari ni Haring Phetracha (1688–1703).[5][10] Ang katimugang bahagi ng Wat Pho ay dating inookupahan ng bahagi ng Pranses na bituing muog na giniba ni Haring Phetracha pagkatapos ng Pagkubkob sa Bangkok ng 1688.[11]

Matapos ang pagbagsak ng Ayutthaya noong 1767 sa ilalim ng mga Burmes, inilipat ni Haring Taksin ang kabesera sa Thonburi kung saan matatagpuan niya ang kaniyang palasyo sa tabi ng Wat Arun sa tapat ng Ilog Chao Phraya mula sa Wat Pho. Dahil sa lapit ng Wat Pho sa maharlikang palasyong ito, ito ay naiangat tungong wat luang ('royal monastery').[5]

Noong 1782, inilipat ni Haring Rama I ang kabesera mula sa Thonburi sa kabila ng ilog patungong Bangkok at itinayo ang Dakilang Palasyo na katabi ng Wat Pho. Noong 1788, iniutos niya ang pagtatayo at pagsasaayos sa lumang lugar ng templo ng Wat Pho, na noon ay sira-sira na. Ang pook, na latian at hindi pantay, ay pinatuyo at napuno bago nagsimula ang pagtatayo. Sa panahon ng pagtatayo nito, sinimulan din ni Rama I ang isang proyekto upang alisin ang mga imahen ng Buddha mula sa mga inabandonang templo sa Ayutthaya, Sukhothai, pati na rin ang iba pang mga pook sa Taylandiya, at marami sa mga nakuhang larawang Buddha na ito ay itinago sa Wat Pho.[12] Kabilang dito ang mga labi ng isang napakalaking imahen ng Buddha mula sa Wat Phra Si Sanphet ng Ayuthaya na winasak ng mga Burmes noong 1767, at ang mga ito ay isinama sa isang chedi sa complex.[13] Ang muling pagtatayo ay tumagal ng mahigit pitong taon upang matapos. Noong 1801, labindalawang taon matapos magsimula ang pagtatayo, ang bagong complex ng templo ay pinalitan ng pangalan na Phra Chetuphon Vimolmangklavas bilang pagtukoy sa vihara ng Jetavana, at ito ang naging pangunahing templo para kay Rama I.[5][14]

Plano ng pook[baguhin | baguhin ang wikitext]

Ang sangkhawat (kuwarto ng mga monghe) ng Wat Pho na matatagpuan sa timog ay hindi ipinapakita sa planong ito.

Plano ng hilagang loobang espasyo ng Wat Pho
  1. Phra Ubosot
  2. Kamphaeng kaew
  3. Silangang Viharn
  4. Katimugang Viharn
  5. Kanlurang Viharn
  6. Hilagang Viharn
  7. Phra Prang
  8. 5 Chedi na may iisang base
  9. Phra Chedi Rai
  10. Phra Rabiang
  11. Phra Viharn Kod
  12. Khao Mor (mga hardin na bato)
  13. Phra Maha Chedi Si Rajakarn
  14. Phra Mondop
  15. Mga pabelyon
 16. Viharn Phranorn(Kapilya ng Nakahigang Buddha)17. Sala Karn Parien18. Liwasang Missakawan19. Ang Tubigan ng Buwaya20. Kampanaryo21. Mga tarangkahan22. Serbisyo ng masahe23. Sala Rai

Tingnan din[baguhin | baguhin ang wikitext]

Portal icon Portada ng Taylandiya
Portal icon Portada ng Relihiyon
Portal icon Portada ng Arkitektura

Mga sanggunian[baguhin | baguhin ang wikitext]

  1. ↑ Liedtke, Marcel (2011). Thailand- The East (English pat.). Norderstedt: Books on Demand GmbH. p. 56. ISBN 978-3-8423-7029-6.
  2. ↑ "พระนอนวัดโพธิ์" [The Reclining Buddha at Wat Pho]. Royal Institute of Thailand. 2012-12-27. Inarkibo mula sa ang orihinal noong 2013-10-17. Nakuha noong 2013-01-13. วัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม (อ่านว่า พฺระ-เชด-ตุ-พน-วิ-มน-มัง-คฺลา-ราม) ["วัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม (pronounced: wat-phra-chet-tu-phon-wi-mon-mang-khla-ram)"]
  3. ↑ Gregory Byrne Bracken (December 1, 2010). A Walking Tour Bangkok: Sketches of the city's architectural treasures. Marshall Cavendish Corp. ISBN 978-9814302227.
  4. ↑ 4.0 4.1 "About the Royal Buddhist Temples". Thaiways Magazine. 25 (8). 25 Jul 2008. Inarkibo mula sa ang orihinal noong 2016-03-04. Nakuha noong 2019-01-15.
  5. ↑ 5.0 5.1 5.2 5.3 5.4 Matics 1979.
  6. ↑ "The Ashes of the Thai Kings". Buddhism in Thailand.
  7. ↑ Emmons, Ron (2010). Frommer's Thailand. NJ: Wiley Publishing Inc. pp. 126–127. ISBN 978-0-470-53766-4.
  8. ↑ Paul Gray, Lucy Ridout (2012). The Rough Guide to Thailand. Rough Guide. ISBN 978-1405390101.{{cite book}}: CS1 maint: uses authors parameter (link)
  9. ↑ O'Neil 2008, pp. 116-118
  10. ↑ "Thailand celebrates Wat Pho as UNESCO Memory of the World". UNESCO. 5 January 2012. Inarkibo mula sa ang orihinal noong 19 April 2012.
  11. ↑ Jean Vollant des Verquains History of the revolution in Siam in the year 1688, in Smithies 2002, p.95-96
  12. ↑ "Wat Pho: The temple of the Reclining Buddha". Renown Travel.
  13. ↑ Beek, Steve Van; Invernizzi, Luca (2001). The Arts of Thailand. p. 26. ISBN 9789625932620.
  14. ↑ "Stone Inscription: Documentary Heritage". Wat Pho official site.

Karagdagang pagbabasa[baguhin | baguhin ang wikitext]

Mga panlabas na link[baguhin | baguhin ang wikitext]

Padron:First-Class Royal MonasteriesPadron:Visitor attractions in Bangkok

Kinuha sa "https://tl.wikipedia.org/w/index.php?title=Wat_Pho&oldid=2030193"