Pumunta sa nilalaman

I (kana)

Mula sa Wikipedia, ang malayang ensiklopedya

Hiragana

Katakana
Transliterasyon i
Hiragana Man'yōgana:
Katakana Man'yōgana
Pagbaybay sa kana いろはのイ
(Iroha no "i")
Kodigong Morse ・-
Braille ⠃
Unicode U+3044, U+30A4
kana gojūon
wa ra ya ma ha na ta sa ka a
sokuon wi ri mi hi ni chi shi ki i
dakuten n ru yu mu fu nu tsu su ku u
chōonpu we re me he ne te se ke e
wo ro yo mo ho no to so ko o

Ang i ( sa hiragana o sa katakana) ay isa sa mga kanang Hapones na kumakatawan sa isang |mora. Nakabase ang い sa istilong sōsho ng kanjing 以, at nagmula ang イ sa radikal (kaliwang bahagi) ng kanjing 伊. Sa modernong pagkakaayos ng alpabetong Hapones, kadalasang makikita ito sa ikalawang puwesto, sa gitna ng at . Bukod dito, ito ang unang titik sa Iroha, bago ang ろ. Kumakatawan itong dalawa sa tunog na [i]. Sa qikang Ainu, isinusulat ang katakana na イ bilang y sa kanilang alpabetong nakabatay sa Latin, at kumakatawan ang maliit na ィ pagkatapos ng isa pang katakana sa kambal-katinig.

Anyo Rōmaji Hiragana Katakana
Karaniwang a/i/u/e/o
(あ行 a-gyō)
i
ii
ī
いい, いぃ
いー
イイ, イィ
イー
Mga karagdagang anyo
Anyong (y-)
Rōmaji Hiragana Katakana
yi いぃ イィ
ye いぇ イェ

Katulad ng ibang patinig, ginagamit ang mga pinaliit na bersyon ng mga kana (ぃ, ィ) para ipahayag ang mga banyagang tunog sa wikang Hapones, tulad ng フィ (fi). Sa ilang mga sistema ng pagsulat sa Okinawa, pinagsasama rin ang maliit na ぃ sa kanang く (ku) at ふ upang bumuo ng mga digrapong くぃ kwi at ふぃ hwi ayon sa pagkabanggit, ngunit sa halip nito, ginagamit ng sistema ng Pamantasang Ryukyu ang kanang ゐ/ヰ.

Nagmula ang い sa kaliwang bahagi ng kanjing 以, habang nanggaling ang イ sa kaliwang bahagi ng kanjing 伊.[1] Ang isang alternatibong anyo, - 𛀆, batay sa buong kursibang anyo ng 以 ay isa sa mga pinakakaraniwang hentaigana, dahil sumanib ito sa い sa pahuling bahagi ng pagbuo ng modernong pagsusulat ng Hapones.

Paano sulatin

[baguhin | baguhin ang wikitext]
Stroke order in writing い
Pagsulat ng い
Stroke order in writing イ
Pagsulat ng イ
Stroke order in writing い
Stroke order in writing い

Isinusulat ang hiraganang い sa dalawang hagod:

  1. Sa itaas na kaliwa, isang pakurbang patayong hagod, na nagwawakas sa kawit sa ilalim.
  2. Sa itaas na kanan, isang mas maikling hagod, bahagyang pakurba sa kabilang direksyon.
Stroke order in writing イ
Stroke order in writing イ

Isinusulat ang katakanang イ sa dalawang hagod:

  1. Sa tuktok, isang pakurbang diyagonal na linya mula sa kanan pakaliwa.
  2. Sa gitna ng naunang hagod, isang bertikal na linya pababa.

Mga iba pang representasyon

[baguhin | baguhin ang wikitext]
  • Buong representasyon sa Braille
い / イ sa Brayleng Hapones
い / イ
i
いい / イー
ī
+い / +ー
chōon*
⠃ (braille pattern dots-12) ⠃ (braille pattern dots-12)⠒ (braille pattern dots-25) ⠒ (braille pattern dots-25)

* Kapag pinapahaba ang "-i" o "-e" na pantig sa brayleng Hapones, palaging ginagamit ang chōon, na pamantayan sa ortograpiya ng katakana, sa halip na magdagdag ng kanang い / イ.

  • Pagkokodipika sa kompyuter
Titik
Pangalang unicode HIRAGANA LETTER I KATAKANA LETTER I HALFWIDTH KATAKANA LETTER I CIRCLED KATAKANA I
Pagsasakodigo decimal hex decimal hex decimal hex decimal hex
Unicode 12356 U+3044 12452 U+30A4 65394 U+FF72 13009 U+32D1
UTF-8 227 129 132 E3 81 84 227 130 164 E3 82 A4 239 189 178 EF BD B2 227 139 145 E3 8B 91
Numerikong karakter na reperensya い い イ イ イ イ ㋑ ㋑
Shift JIS[2] 130 162 82 A2 131 67 83 43 178 B2
EUC-JP[3] 164 164 A4 A4 165 164 A5 A4 142 178 8E B2
GB 18030[4] 164 164 A4 A4 165 164 A5 A4 132 0 84 31 97 34 129 0 81 39 D1 37
EUC-KR[5] / UHC[6] 170 164 AA A4 171 164 AB A4
Big5 (non-ETEN kana)[7] 198 168 C6 A8 198 251 C6 FB
Big5 (ETEN / HKSCS)[8] 198 234 C6 EA 199 126 C7 7E
Titik
Pangalang unicode HIRAGANA LETTER SMALL I KATAKANA LETTER SMALL I HALFWIDTH KATAKANA LETTER SMALL I
Pagsasakodigo decimal hex decimal hex decimal hex
Unicode 12355 U+3043 12451 U+30A3 65384 U+FF68
UTF-8 227 129 131 E3 81 83 227 130 163 E3 82 A3 239 189 168 EF BD A8
Numerikong karakter na reperensya ぃ ぃ ィ ィ ィ ィ
Shift JIS[2] 130 161 82 A1 131 66 83 42 168 A8
EUC-JP[3] 164 163 A4 A3 165 163 A5 A3 142 168 8E A8
GB 18030[4] 164 163 A4 A3 165 163 A5 A3 132 0 84 31 96 34
EUC-KR[5] / UHC[6] 170 163 AA A3 171 163 AB A3
Big5 (non-ETEN kana)[7] 198 167 C6 A7 198 250 C6 FA
Big5 (ETEN / HKSCS)[8] 198 233 C6 E9 199 125 C7 7D

Mga sanggunian

[baguhin | baguhin ang wikitext]
  1. "Where do the kana come from". Nihongoresources.com (sa wikang Ingles). Nakuha noong Pebrero 16, 2025.
  2. 2.0 2.1 Unicode Consortium (2015-12-02) [1994-03-08]. "Shift-JIS to Unicode".
  3. 3.0 3.1 Unicode Consortium; IBM. "EUC-JP-2007". International Components for Unicode.
  4. 4.0 4.1 Standardization Administration of China (SAC) (2005-11-18). GB 18030-2005: Information Technology—Chinese coded character set.
  5. 5.0 5.1 Unicode Consortium; IBM. "IBM-970". International Components for Unicode.
  6. 6.0 6.1 Steele, Shawn (2000). "cp949 to Unicode table". Microsoft / Unicode Consortium.
  7. 7.0 7.1 Unicode Consortium (2015-12-02) [1994-02-11]. "BIG5 to Unicode table (complete)".
  8. 8.0 8.1 van Kesteren, Anne. "big5". Encoding Standard. WHATWG.