2019: Pagkakaiba sa mga binago
Content deleted Content added
Mga pagbabago: buhat sa "Template:In the news" ng WP Ingles, update noong Enero 1-8, 2019. |
Mga pagbabago: buhat sa "Template:In the news" ng WP Ingles, update noong Enero 9-20, 2019. |
||
Linya 6: | Linya 6: | ||
* [[Enero 1]] |
* [[Enero 1]] |
||
** |
**'''[[Kalawakan]].''' Isinagawa ng ''[[New Horizons|'''New Horizons''']]'' space probe ng [[NASA]] ang isang matagumpay na flyby ng [[trans-Neptunian object]] [[486958 Arrokoth|2014 MU<sub>69</sub>]], na binansagang ''Ultima Thule''. |
||
** '''[[Suligi]].''' Tinalo ni Michael van Gerwen si Michael Smith upang manalo sa taunang ''PDC World Darts Championship''. |
** '''[[Suligi]].''' Tinalo ni Michael van Gerwen si Michael Smith upang manalo sa taunang ''PDC World Darts Championship''. |
||
** '''[[Denmark]].''' ''[[Great Belt Bridge rail accident|Isang aksidente sa tren]]'' sa [[Great Belt Fixed Link]] ang pumatay sa |
** '''[[Denmark]].''' ''[[Great Belt Bridge rail accident|Isang aksidente sa tren]]'' sa [[Great Belt Fixed Link]] ang pumatay sa walong pasahero. |
||
* [[Enero 3]] – '''[[China]]/[[Kalawakan]].''' Ang [[Chang'e 4|''Chang'e 4'']] ng [[China National Space Administration]] (CNSA) ang naging kauna-unahang spacecraft na lumapag sa [[Far side of the Moon|malayong panig]] ng [[Buwan (astronomiya)|Buwan]]. |
* [[Enero 3]] – '''[[China]]/[[Kalawakan]].''' Ang [[Chang'e 4|''Chang'e 4'']] ng [[China National Space Administration]] (CNSA) ang naging kauna-unahang spacecraft na lumapag sa [[Far side of the Moon|malayong panig]] ng [[Buwan (astronomiya)|Buwan]]. |
||
Linya 15: | Linya 15: | ||
* [[Enero 5]] – '''[[Europa]].''' Ipinagkaloob ni Ecumenical Patriarch of Constantinople [[Patriyarka Bartolome I ng Konstantinopla|Bartholomew I]] ang ''[[Autocephaly of the Orthodox Church of Ukraine|pagsasarili-sa-pamamahala (kalayaan) sa Simbahang Orthodokso ng Ukraine]]'' sa patuloy na [[2018 Moscow–Constantinople schism|pagkakahati sa loob ng Eastern Orthodox Christianity]]. |
* [[Enero 5]] – '''[[Europa]].''' Ipinagkaloob ni Ecumenical Patriarch of Constantinople [[Patriyarka Bartolome I ng Konstantinopla|Bartholomew I]] ang ''[[Autocephaly of the Orthodox Church of Ukraine|pagsasarili-sa-pamamahala (kalayaan) sa Simbahang Orthodokso ng Ukraine]]'' sa patuloy na [[2018 Moscow–Constantinople schism|pagkakahati sa loob ng Eastern Orthodox Christianity]]. |
||
*[[Enero 7]] – '''[[Gabon]].''' Walong sundalo ang naaresto at dalawa ang napatay matapos ''[[2019 Gabonese coup d'état attempt|ang bigong pagtatangka ng kudeta]]'' upang patalsikin si [[List of Presidents of Gabon|Pangulo]] [[Ali Bongo Ondimba]]. |
|||
[[Talaksan:Félix Tshisekedi (september 2018).jpg|thumb|115x115px|Félix Tshisekedi]] |
|||
⚫ | |||
<br /> |
|||
*[[Enero 10]] – '''[[Demokratikong Republika ng Congo]].''' Si [[Félix Tshisekedi]] ay idineklarang panalo sa ''[[2018 Democratic Republic of the Congo general election|2018 halalang pampanguluhan]] sa bansa''. |
|||
* Isang Boing 707 na pang-kargamentong eroplano ang bumagsak sa [[Karaj]], [[Iran]], pagkatapos lumagpas ito sa rampa nang lumapag. Kinumpirma ng mga opisyal na 15 ang namatay habang isa ang sugatan at wala namang nasawi sa labas ng eroplano. [https://www.bbc.co.uk/news/world-middle-east-46861324 (BBC)] |
|||
⚫ | |||
[[Talaksan:Juan Guaidó na embaixada americana no Brasil (cropped).jpg|thumb|137x137px|Juan Guaidó]] |
|||
<br /> |
|||
*[[Enero 12]] – '''[[Venezuela]].''' Sa gitna ng ''[[Venezuelan presidential crisis|patuloy na krisis Konstitusyonal (Pampanguluhan) sa bansa]]'', idineklara ni [[Juan Guaidó]] at ng [[National Assembly (Venezuela)|Pambansang Asembleya]] na "kaduda-duda" ang pagkapanalo ni incumbent Pres. [[Nicolás Maduro]] noong [[2018 Venezuelan presidential election|halalan ng Mayo 2018]], ''sinimulan ang proseso ng pagtatangkang alisin siya'', at idineklara si Guaidó na acting president. |
|||
[[Talaksan:Pawel Adamowicz - Prezydent Gdanska.jpg|thumb|133x133px|Paweł Adamowicz |
|||
]] |
|||
<br /> |
|||
⚫ | |||
**'''[[Iran]].''' Labinlima-katao ang nasawi nang ang [[Saha Airlines]] [[Boeing 707]] ay ''[[2019 Saha Airlines Boeing 707 crash|bumagsak sa paglapag]]'' sa Fath Air Base.<ref>[https://www.bbc.co.uk/news/world-middle-east-46861324 (BBC)]</ref> |
|||
⚫ | |||
[[Talaksan:IC Gbagbo Motta eng 195.jpg|thumb|103x103px|Laurent Gbagbo]] |
|||
<br /> |
|||
*Enero 15 |
|||
**'''[[Kenya]].''' Nasawi ang hindi bababa sa 21-katao sa isang ''[[Nairobi DusitD2 complex attack|terorismong pag-atake]]'' ng militanteng grupong [[Al-Shabaab]] sa isang hotel compound sa [[Nairobi]]. |
|||
**'''Pandaigdig.''' Inabswelto ang dating [[List of heads of state of Ivory Coast|Pangulo]] ng [[Ivory Coast]] na si ''[[Laurent Gbagbo]]'' sa [[crimes against humanity]] ng [[International Criminal Court]] |
|||
*Enero 16 – '''[[Zimbabwe]].''' Nasawi ang walo-katao sa gitna ng mga ''[[Zimbabwe fuel protests|protesta]]'' dahil sa pagtaas ng gobyerno sa presyo ng petrolyo. |
|||
*Enero 17 – '''[[Colombia]].''' Nasawi ang 21-katao sa ''[[2019 Bogotá car bombing|isang car bombing]]'' sa [[General Santander National Police Academy]] sa [[Bogotá]]. |
|||
[[Talaksan:Tallinn Digital Summit. Handshake Stefan Löfven and Jüri Ratas (36718147193) (cropped).jpg|thumb|133x133px|Stefan Löfven]] |
|||
<br /> |
|||
*Enero 18 – '''[[Sweden]].''' ''[[2018–19 Swedish government formation|Muling inihalal]]'' ng [[Riksdag]] si incumbent [[Stefan Löfven]] bilang [[Prime Minister of Sweden|Punong Ministro]], apat na buwan matapos [[2018 Swedish general election|ang pangkalahatang halalan sa bansa]]. |
|||
*Enero 19 – '''[[Mexico]].''' Mahigit 70-katao ang nasawi at dose-dosenang iba pa ang nasaktan sa ''[[Tlahuelilpan pipeline explosion|pagsabog]]'' sa isang oil pipeline malapit sa [[Tlahuelilpan]]. |
|||
===[[Disyembre]]=== |
===[[Disyembre]]=== |
||
Linya 25: | Linya 56: | ||
{{Main|Pagsiklab ng coronavirus sa Wuhan ng 2019–20}} |
{{Main|Pagsiklab ng coronavirus sa Wuhan ng 2019–20}} |
||
* Isang Novel Coronavirus ang lumitaw sa [[Wuhan]], [[Hubei]] sa [[China]] sa huling buwan taong 2019, pinaniniwalaang kada-linggo ay mabilis kumalat ang inpeksyon na ito maging mga kapit bahay na bansa ay na-dapuan na ng sakit. |
* Isang Novel Coronavirus ang lumitaw sa [[Wuhan]], [[Hubei]] sa [[China]] sa huling buwan taong 2019, pinaniniwalaang kada-linggo ay mabilis kumalat ang inpeksyon na ito maging mga kapit bahay na bansa ay na-dapuan na ng sakit. |
||
=== Mga kasalukuyang kaganapan === |
|||
* Enero: 2018–19 Shutdown ng pamahalaang pederal ng Estados Unidos |
|||
* Enero: Brexit |
|||
== Kamatayan == |
== Kamatayan == |
||
Linya 30: | Linya 66: | ||
=== Enero === |
=== Enero === |
||
*[[Enero 1]] – María Teresa Uribe, ''Colombian'' na sosyolohista at |
*[[Enero 1]] – María Teresa Uribe, ''Colombian'' na sosyolohista at akademiko |
||
*Enero 3 – Herb Kelleher, Amerikanong negosyante (b. 1931) |
*[[Enero 3]] – Herb Kelleher, Amerikanong negosyante (b. 1931) |
||
*Enero 4 |
*[[Enero 4]] |
||
**John Burningham, Ingles na may-akda at ilustrador |
|||
* |
**Leo J. Dulacki, Amerikanong heneral |
||
*Enero |
*[[Enero 5]] – Scott Dozier, Amerikanong ''convicted murderer'' |
||
*[[Enero 7]] |
|||
**Tom Rukavina, Amerikanong politiko |
|||
**Edwin Erickson, Amerikanong politiko |
|||
*[[Enero 9]] – Anatoly Lukyanov, Rusong politiko |
|||
*[[Enero 10]] – Theo Adam, Aleman na mang-aawit sa opera (b. 1926) |
|||
*[[Enero 11]] |
|||
**Michael Atiyah, ''British-Lebanese'' na ''mathematician'' at akademiko (b. 1929) |
|||
**Meera Sanyal, ''Indian banker'' |
|||
**George Brady, ''Czech-Canadian Holocaust survivor'' at negosyante |
|||
*[[Enero 12]] – Patricia Wald, Amerikanong hukom |
|||
*[[Enero 13]] |
|||
**Phil Masinga, Timog Aprikanong manlalaro ng futbol (b. 1969) |
|||
**Paweł Adamowicz, ''Polish'' na politiko (b. 1965) |
|||
**Mel Stottlemyre, Amerikanong manlalaro at tagasanay ng beysbol |
|||
*Enero 16 – Chris Wilson, Australyanong ''musician'' |
|||
*Enero 17 |
|||
**Mary Oliver, Amerikanong makata (b. 1935) |
|||
**Windsor Davies, ''Welsh'' na aktor (b. 1930) |
|||
*Enero 18 |
|||
**John Coughlin, Amerikanong ''figure skater'' |
|||
**Boo, Amerikanong Pomeranian na aso |
|||
*[[Enero 19]] - [[Henry Sy]], Pilipino-Tsinong negosyante (ipinanganak 1924) |
*[[Enero 19]] - [[Henry Sy]], Pilipino-Tsinong negosyante (ipinanganak 1924) |
||
*[[Enero 28]] - [[Pepe Smith]], Pilipinong musikero (ipinanganak 1947) |
*[[Enero 28]] - [[Pepe Smith]], Pilipinong musikero (ipinanganak 1947) |
Pagbabago noong 07:47, 27 Pebrero 2020
Ang 2019 ay ang kasalukuyang taon sa kalendaryong Gregorian.
Kaganapan
Enero
- Enero 1
- Kalawakan. Isinagawa ng New Horizons space probe ng NASA ang isang matagumpay na flyby ng trans-Neptunian object 2014 MU69, na binansagang Ultima Thule.
- Suligi. Tinalo ni Michael van Gerwen si Michael Smith upang manalo sa taunang PDC World Darts Championship.
- Denmark. Isang aksidente sa tren sa Great Belt Fixed Link ang pumatay sa walong pasahero.
- Enero 3 – China/Kalawakan. Ang Chang'e 4 ng China National Space Administration (CNSA) ang naging kauna-unahang spacecraft na lumapag sa malayong panig ng Buwan.
- Enero 5 – Europa. Ipinagkaloob ni Ecumenical Patriarch of Constantinople Bartholomew I ang pagsasarili-sa-pamamahala (kalayaan) sa Simbahang Orthodokso ng Ukraine sa patuloy na pagkakahati sa loob ng Eastern Orthodox Christianity.
- Enero 7 – Gabon. Walong sundalo ang naaresto at dalawa ang napatay matapos ang bigong pagtatangka ng kudeta upang patalsikin si Pangulo Ali Bongo Ondimba.
- Enero 10 – Demokratikong Republika ng Congo. Si Félix Tshisekedi ay idineklarang panalo sa 2018 halalang pampanguluhan sa bansa.
- Enero 12 – Venezuela. Sa gitna ng patuloy na krisis Konstitusyonal (Pampanguluhan) sa bansa, idineklara ni Juan Guaidó at ng Pambansang Asembleya na "kaduda-duda" ang pagkapanalo ni incumbent Pres. Nicolás Maduro noong halalan ng Mayo 2018, sinimulan ang proseso ng pagtatangkang alisin siya, at idineklara si Guaidó na acting president.
- Enero 14
- Iran. Labinlima-katao ang nasawi nang ang Saha Airlines Boeing 707 ay bumagsak sa paglapag sa Fath Air Base.[1]
- Poland. Namatay si Alkalde Paweł Adamowicz ng Gdańsk matapos masaksak sa entablado sa isang charity concert.[2]
- Enero 15
- Kenya. Nasawi ang hindi bababa sa 21-katao sa isang terorismong pag-atake ng militanteng grupong Al-Shabaab sa isang hotel compound sa Nairobi.
- Pandaigdig. Inabswelto ang dating Pangulo ng Ivory Coast na si Laurent Gbagbo sa crimes against humanity ng International Criminal Court
- Enero 16 – Zimbabwe. Nasawi ang walo-katao sa gitna ng mga protesta dahil sa pagtaas ng gobyerno sa presyo ng petrolyo.
- Enero 17 – Colombia. Nasawi ang 21-katao sa isang car bombing sa General Santander National Police Academy sa Bogotá.
- Enero 18 – Sweden. Muling inihalal ng Riksdag si incumbent Stefan Löfven bilang Punong Ministro, apat na buwan matapos ang pangkalahatang halalan sa bansa.
- Enero 19 – Mexico. Mahigit 70-katao ang nasawi at dose-dosenang iba pa ang nasaktan sa pagsabog sa isang oil pipeline malapit sa Tlahuelilpan.
Disyembre
Disyembre 12
- Isang Novel Coronavirus ang lumitaw sa Wuhan, Hubei sa China sa huling buwan taong 2019, pinaniniwalaang kada-linggo ay mabilis kumalat ang inpeksyon na ito maging mga kapit bahay na bansa ay na-dapuan na ng sakit.
Mga kasalukuyang kaganapan
- Enero: 2018–19 Shutdown ng pamahalaang pederal ng Estados Unidos
- Enero: Brexit
Kamatayan
Enero
- Enero 1 – María Teresa Uribe, Colombian na sosyolohista at akademiko
- Enero 3 – Herb Kelleher, Amerikanong negosyante (b. 1931)
- Enero 4
- John Burningham, Ingles na may-akda at ilustrador
- Leo J. Dulacki, Amerikanong heneral
- Enero 5 – Scott Dozier, Amerikanong convicted murderer
- Enero 7
- Tom Rukavina, Amerikanong politiko
- Edwin Erickson, Amerikanong politiko
- Enero 9 – Anatoly Lukyanov, Rusong politiko
- Enero 10 – Theo Adam, Aleman na mang-aawit sa opera (b. 1926)
- Enero 11
- Michael Atiyah, British-Lebanese na mathematician at akademiko (b. 1929)
- Meera Sanyal, Indian banker
- George Brady, Czech-Canadian Holocaust survivor at negosyante
- Enero 12 – Patricia Wald, Amerikanong hukom
- Enero 13
- Phil Masinga, Timog Aprikanong manlalaro ng futbol (b. 1969)
- Paweł Adamowicz, Polish na politiko (b. 1965)
- Mel Stottlemyre, Amerikanong manlalaro at tagasanay ng beysbol
- Enero 16 – Chris Wilson, Australyanong musician
- Enero 17
- Mary Oliver, Amerikanong makata (b. 1935)
- Windsor Davies, Welsh na aktor (b. 1930)
- Enero 18
- John Coughlin, Amerikanong figure skater
- Boo, Amerikanong Pomeranian na aso
- Enero 19 - Henry Sy, Pilipino-Tsinong negosyante (ipinanganak 1924)
- Enero 28 - Pepe Smith, Pilipinong musikero (ipinanganak 1947)
- Enero 29 - James Ingram, Mangaawit (ipinanganak 1952)
Pebrero-Disyembre
- Pebrero 7 - Rocky Lockridge, Dating Boksingero, Intervention Viral Star at Best Cry Ever (ipinanganak 1959)
- Pebrero 9 - Bentong, Pilipinong komedyante (ipinanganak 1964)
- Pebrero 11 - Armida Siguion-Reyna, Pilipinong mang-aawit, artista at tagapangulo ng MTRCB (ipinanganak 1930)
- Pebrero 19 - Karl Lagerfeld, Designer (ipinanganak 1933)
- Abril 30 - Peter Mayhew, Amerikanong artista (ipinanganak 1944)
- Mayo 11 - Pua Magasiva, arista mula sa New Zealand (ipinangnak 1980)
- Mayo 13 - Doris Day, Amerikanong artista at mang-aawit (ipinanganak 1922)
- Mayo 16 - Bob Hawke, ika-23 Punong Ministro ng Australia (ipinanganak 1929)
- Mayo 26 - Prem Tinsulanonda, Dating Punong Ministro ng Thailand (ipinanganak 1920)
- Hunyo 20 - Eddie Garcia, aktor (ipinanganak 1929)
- Hulyo 2 - Li Peng, Dating Premyer ng Tsina (ipinanganak 1928)
- Hulyo 5 - Cameron Boyce, aktor sa Disney (ipinanganak 1999)
- Setyembre 11 - B. J. Habibie, ika-3 Pangulo ng Indonesia (ipinanganak 1936)