Pumunta sa nilalaman

Sinturon ng Kuiper

Mula sa Wikipedia, ang malayang ensiklopedya
Known objects in the Kuiper belt beyond the orbit of Neptune. (Scale in AU; epoch as of January 2015.)
      Araw
      Jupiter trojans
      Mga higanteng planeta:

      Centaurs 		      Neptune trojans
      Resonant Kuiper belt
      Classical Kuiper belt
      Scattered disc
Distances but not sizes are to scale
Source: Minor Planet Center, cfeps.net and others

Ang sinturon ng Kuiper, na paminsan-minsan ay tinawag na sinturon ng Edgeworth-Kuiper, ay isang sirkulasyon ng disc sa panlabas na Sistemang solar, na umaabot mula sa orbit ng Neptuno (sa 30 AU) hanggang sa humigit-kumulang na 50 AU mula sa Araw. Ito ay katulad ng asterid belt, ngunit mas malaki ang laki - 20 beses ang lapad at 20 hanggang 200 beses na napakalaking.[1][2] Tulad ng sinturon ng asteroyd, binubuo ito higit sa lahat ng mga maliliit na katawan o labi mula noong nabuo ang Solar System. Habang ang maraming mga asteroid ay binubuo pangunahin ng bato at metal, ang karamihan sa mga bagay ng belt ng Kuiper ay binubuo ng higit sa mga nabuong volatile (tinawag na "ices"), tulad ng mitein, ammonia at tubig. Ang Sinturon ng Kuiper ay tahanan ng tatlong opisyal na kinikilala na mga planong dwarf: Pluto, Haumea at Makemake. Ang ilan sa mga buwan ng Solar System, tulad ng Triton ng Neptuno at Phoebe ng Saturno, ay maaaring nagmula sa rehiyon.[3][4]

Ang Kuiper belt ay pinangalanang Dutch-American astronomer na si Gerard Kuiper, bagaman hindi niya nahulaan ang pagkakaroon nito. Noong 1992, natuklasan si Albion, ang unang Kuiper belt object (KBO) mula kina Pluto at Charon. Mula nang natuklasan ito, ang bilang ng mga kilalang KBO ay nadagdagan sa libo-libo, at higit sa 100,000 KBO na higit sa 100 km (62 mi) ang diameter ay naisip na umiiral.[5] Ang Kuiper belt ay una na naisip na pangunahing imbakan para sa pana-panahong mga kometa, ang mga may mga orbit na tumatagal ng mas mababa sa 200 taon. Ang mga pag-aaral mula noong kalagitnaan ng 1990s ay nagpakita na ang sinturon ay pabagu-bago ng matatag at na ang tunay na lugar ng pinagmulan ng kometa ay ang nakakalat na disc, isang dinamikong aktibong zone na nilikha ng panlabas na paggalaw ng Neptuno 4.5 bilyong taon na ang nakakaraan;[6] tulad ng Eris ay may labis na sira-sira na mga orbit na kumukuha sa kanila hanggang sa 100 AU mula sa Araw.[7]

Ang Kuiper belt ay naiiba mula sa teoryang makaagham na ulap na Oort, na kung saan ay isang libong beses na mas malayo at halos spherical. Ang mga bagay sa loob ng Sinturon ng Kuiper, kasama ang mga miyembro ng nagkalat na disc at anumang potensyal na mga bagay na ulap ng Hills o Oort na ulap, ay kolektibong tinutukoy bilang mga trans-Neptunian object (TNOs).[8] Si Pluto ang pinakamalaki at pinaka-napakalaking kasapi ng sinturon ng Kuiper, at ang pinakamalaking at pangalawa na pinakapangunahing TNO, ay nalampasan lamang ni Eris sa nakakalat na disc. Orihinal na itinuturing na isang planeta, ang katayuan ni Pluto bilang bahagi ng ang Sinturon ng Kuiper na sanhi nito ay muling inuuri bilang isang unanong planeta noong 2006. Ito ay pinagsama-sama na katulad ng maraming iba pang mga bagay ng Sinturon ng Kuiper at ang orbital period nito ay katangian ng isang klase ng mga KBO, na kilala bilang "mga plutino", na nagbabahagi ng parehong 2:3 resonance sa Neptuno.

Sanggunian

[baguhin | baguhin ang wikitext]
  1. ↑ Delsanti, Audrey & Jewitt, David (2006). The Solar System beyond the Planets (PDF). Institute for Astronomy. University of Hawaii. Bibcode:2006ssu..book..267D. Inarkibo mula sa orihinal (PDF) noong Setyembre 25, 2007. Nakuha noong Marso 9, 2007.{{cite book}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  2. ↑ Krasinsky, G. A.; Pitjeva, E. V.; Vasilyev, M.V.; Yagudina, E.I. (Hulyo 2002). "Hidden Mass in the Asteroid Belt". Icarus. 158 (1): 98–105. Bibcode:2002Icar..158...98K. doi:10.1006/icar.2002.6837.{{cite journal}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  3. ↑ Johnson, Torrence V.; and Lunine, Jonathan I.; Saturn's moon Phoebe as a captured body from the outer Solar System, Nature, Vol. 435, pp. 69–71
  4. ↑ Craig B. Agnor & Douglas P. Hamilton (2006). "Neptune's capture of its moon Triton in a binary-planet gravitational encounter" (PDF). Nature. 441 (7090): 192–4. Bibcode:2006Natur.441..192A. doi:10.1038/nature04792. PMID 16688170. S2CID 4420518. Inarkibo mula sa orihinal (PDF) noong Hunyo 21, 2007. Nakuha noong Hunyo 20, 2006.{{cite journal}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  5. ↑ "The PI's Perspective". New Horizons. Agosto 24, 2012. Inarkibo mula sa orihinal noong Nobyembre 13, 2014.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  6. ↑ Levison, Harold F.; Donnes, Luke (2007). "Comet Populations and Cometary Dynamics". Sa Lucy Ann Adams McFadden; Paul Robert Weissman; Torrence V. Johnson (mga pat.). Encyclopedia of the Solar System (ika-2nd (na) edisyon). Amsterdam; Boston: Academic Press. pp. 575–588. ISBN 978-0-12-088589-3.{{cite book}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  7. ↑ Weissman and Johnson, 2007, Encyclopedia of the solar system, footnote p. 584
  8. ↑ Gérard FAURE (2004). "Description of the System of Asteroids as of May 20, 2004". Inarkibo mula sa orihinal noong Mayo 29, 2007. Nakuha noong Hunyo 1, 2007.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
Kinuha sa "https://tl.wikipedia.org/w/index.php?title=Sinturon_ng_Kuiper&oldid=1882734"