Ye Xian
Ang "Ye Xian" (Tsinong pinapayak: 叶限; Tsinong tradisyonal: 葉限; pinyin: Yè Xiàn; Wade–Giles: Yeh Hsien; [jê Ang ɕjɛ ̂ ]) ay isang Tsino na kuwentong bibit na katulad ng Europeong kuwento ng Cinderella.[1] Ito ay isa sa mga pinakalumang kilalang pagkakaiba ng Cinderella,[2] na unang inilathala sa pagtitipon ng dinastiyang Tang na Miscellaneous Morsels from Youyang na isinulat noong 850 ni Duan Chengshi.[3] Pinatutunayan ng mga Tsinong pagtitipon ang ilang bersiyon mula sa pinagmulang pasalita.[4]
Buod
[baguhin | baguhin ang wikitext]Matagal bago ang Dinastiyang Qin at Han, sa isang maliit na komunidad ng mga naninirahan sa kuweba na tinatawag na Wudong, ang kanilang pinuno sa pangalang Wu ay may dalawang asawa ayon sa kaugalian at isang anak na babae sa bawat isa sa kanila. Si Ye Xian ay anak ni Wu sa isang asawa, at siya ay napakaganda, mabait at banayad, at likas na matalino sa maraming mga kasanayan tulad ng palayok at tula. Sa kabaligtaran, ang kaniyang kapatid sa ama na si Jun-Li ay mukhang simple, malupit at makasarili, at kapwa siya at ang kaniyang ina, ang isa pang asawa ni Wu na si Jin, ay naiinggit sa atensiyon na binibigay ni Wu kay Ye Xian. Ang ina ni Ye Xian ay namatay noong siya ay sanggol pa, kaya ginawa ni Wu ang lahat ng kaniyang makakaya upang palakihin ang kaniyang anak na walang ina.
Sa kasamaang palad, ang ama ni Ye Xian ay namatay mula sa isang lokal na salot, at isang bagong pinuno ang hinirang na humalili sa kaniya, dahil si Wu ay walang mga anak na lalaki. Sa kahirapan ng kaniyang pamilya, napilitan si Ye Xian na maging isang mababang lingkod at magtrabaho para sa kaniyang hindi mapagmahal at malupit na ina, si Jin, at layaw at tamad na nakababatang kapatid sa ama na si Jun-Li. Sa kabila ng pamumuhay na nabibigatan sa mga gawain at gawaing bahay, at pagdurusa ng walang katapusang pang- aabuso sa mga kamay ng kaniyang madrasta, nakatagpo siya ng aliw kapag nakipagkaibigan siya sa isang maganda, 10 talampakan (3.0 m) isda sa lawa malapit sa kaniyang tahanan, na may mga gintong mata at kaliskis. Ang isda ay talagang isang espiritung tagapagtanggol na ipinadala sa kaniya ng kaniyang sariling ina, na hindi nakakalimutan ang kaniyang anak na babae kahit na sa kabila ng libingan.
Isang araw, sinundan ni Jun-Li si Ye Xian sa lawa, at natuklasan niyang nakikipag-usap siya sa isda. Galit na natagpuan ni Ye Xian ang kaligayahan, sinabi niya sa kaniyang ina ang lahat ng nakita niya. Nilinlang ng malupit na babae si Ye Xian na ibigay sa kaniya ang gutay-gutay na damit na suot niya, at sa pamamagitan nito, hinuli at pinatay ang isda at inihain ito para sa hapunan para sa kaniyang sarili at kay Jun-Li. Nawasak si Ye Xian hanggang sa lumitaw ang espiritu ng isang matandang lalaki, posibleng isa sa kaniyang mga ninuno o kaniyang lolo sa ina, na nakasuot ng puting damit na may puting buhok, at sinabihan siyang ibaon ang mga buto ng isda sa apat na palayok at itago ang bawat palayok sa sulok sa ilalim ng kaniyang kama. Sinasabi rin sa kaniya ng espiritu na ang anumang kailangan niya ay ipagkakaloob kung kakausapin niya ang mga buto.
Minsan sa isang taon, ang Pista ng Bagong Taon ay dapat ipagdiwang; ito rin ang panahon para sa mga kabataang dalaga upang makilala ang mga potensiyal na asawa. Dahil sa ayaw niyang sirain ang pagkakataon ng kaniyang sariling anak, pinilit ng madrasta ang kaniyang anak na babae na manatili sa bahay at linisin ang kanilang kweba. Matapos umalis ang kaniyang step-family para sa festival, muling binisita si Ye Xian ng espiritu ng isda. Siya ay gumagawa ng isang tahimik na pagnanais sa mga buto at nakita ni Ye Xian ang kaniyang sarili na nakadamit ng matingkad, sa isang gown ng sea-green na seda, isang balabal ng mga balahibo ng kingfisher at isang pares ng maliliit na gintong tsinelas.
Naglalakad si Ye Xian sa pista. Siya ay hinahangaan ng lahat, lalo na ang mga kabataang lalaki na naniwala sa kaniya bilang isang prinsesa, at nagsasaya sa sarili hanggang sa marinig niya ang pagtawag ni Jun-Li sa mga tao, "Ang babaeng iyon ay kamukha ng aking nakatatandang kapatid na babae!" Napagtanto na maaaring nakilala siya ng kaniyang pamilya, umalis si Ye Xian, aksidenteng naiwan ang isang gintong tsinelas. Pagdating niya sa bahay, itinago niya ang kaniyang mga damit at ang natitirang tsinelas sa ilalim ng kaniyang kama. Ang mga buto ng isda ay tahimik ngayon, gayunpaman, dahil binalaan nila si Ye Xian noon na huwag mawala kahit isa sa kaniyang tsinelas. Nakalulungkot, nakatulog siya sa ilalim ng puno. Ang kaniyang bugtong na pamilya ay bumalik mula sa pista at binanggit ang isang misteryosong kagandahan na lumitaw sa pista, ngunit hindi nila alam na si Ye Xian ang kanilang tinutukoy.
Ang ginintuang tsinelas ay natagpuan ng isang lokal na magsasaka na nangangalakal nito, at ito ay ipinapasa sa iba't ibang tao hanggang sa maabot nito ang mga kamay ng kalapit na hari ng mga pulo ng To'Han, isang makapangyarihang kaharian na sumasaklaw sa libo-libong maliliit na isla. Palibhasa'y nabighani sa liit ng sapatos,[5] naglabas siya ng paghahanap para mahanap ang dalaga na kasya ang paa sa sapatos at ipinahayag na pakakasalan niya ang babaeng iyon. Ang paghahanap ay umaabot hanggang sa maabot nito ang komunidad ng mga naninirahan sa kuweba, at bawat dalaga, maging si Jun-Li, ay sumusubok sa tsinelas: ngunit walang paa ng sinuman ang makakasya sa sapatos. Nanghihinayang na hindi niya mahanap ang babaeng hinahanap niya, gumawa ang hari ng isang malaking pavilion at inilagay ang sapatos doon sa display. Dumating doon si Ye Xian nang hating-gabi para kunin ang tsinelas, ngunit napagkamalan siyang magnanakaw. Pagkatapos ay dinala si Ye Xian sa harap ng hari, at doon ay sinabi niya sa kaniya ang lahat ng tungkol sa kaniyang buhay, kung paano siya nawalan ng kaibigan, ang gold-eyed fish, at ngayon ang kaniyang tsinelas. Ang hari, na nabighani sa kaniyang kagandahang-loob at kagandahan kahit na siya ay nakatira sa lupain ng mga ganid, ay naniwala sa kaniya at pinahintulutan siyang umuwi na may dalang tsinelas.
Kinaumagahan, pumasok ang hari sa bahay ni Ye Xian at hiniling sa kaniya na sumama sa kaniya sa kaniyang kaharian. Pagkatapos ay isinuot ni Ye Xian ang kaniyang parehong sapatos, at lumabas sa kaniyang magandang sea-green na gown. Ang madrasta at si Jun-Li, gayunpaman, ay iginiit na si Ye Xian ay hindi maaaring magkaroon ng ganoong uri ng mga damit, dahil siya ay kanilang alipin lamang. Sinabi ng madrasta na kay Jun-Li ang mga damit, at ninakaw sila ni Ye Xian. Tinanggihan ng hari ang kaniyang mga kasinungalingan, at inanyayahan si Ye Xian na pakasalan siya at manirahan sa kaniyang palasyo. Tinatanggap niya, ngunit ang kaniyang malupit na step-family ay naiwan sa pinakamasamang posibleng kapalaran: sa isa't isa. Pinipilit ng madrasta si Jun-Li, na nawalan ng pag-asa na makapag-asawa ng mayaman, sa parehong estado ng pagkaalipin na dinanas ni Ye Xian sa loob ng maraming taon. Nang si Jun-Li ay kaagad at mahigpit na naghimagsik laban sa kaniyang kapalaran, nagsimula ito ng isang marahas na pag-aaway, na ang resulta ay isang kuweba na nagbabaon sa parehong babae at sinira ang kanilang tahanan. Samantala, kinuha ng hari ang kamay ni Ye Xian sa kasal at ginawa itong kaniyang reyna.
Mga sanggunian
[baguhin | baguhin ang wikitext]- ↑ Beauchamp, Fay. "Asian Origins of Cinderella: The Zhuang Storyteller of Guangxi" (PDF). Oral Tradition. 25 (2): 447–496. Inarkibo mula sa orihinal (PDF) noong 2017-12-15. Nakuha noong 2022-03-22.
{{cite journal}}
: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ Terri Windling,Padron:Usurped
- ↑ Shirley See Yan Ma (4 Disyembre 2009). Footbinding: A Jungian Engagement with Chinese Culture and Psychology. Taylor & Francis Ltd. pp. 75–78. ISBN 9781135190071.
{{cite book}}
: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ Zhang, Juwen. "Rediscovering the Brothers Grimm of China: Lin Lan." The Journal of American Folklore 133, no. 529 (2020): 285-306. Accessed July 24, 2020. doi:10.5406/jamerfolk.133.529.0285.
- ↑ Very small women's feet were highly valued in China, see Foot binding.