Kasaysayan ng Pilipinas (1946–1965)
 | Marami pong problema ang artikulong ito.
Tulungang mapabuti po ito o di kaya'y talakayin ang mga problemang nakasaad sa pahina ng usapan nito. |
Republika ng Pilipinas | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1946–1965 | |||||||||
.svg) Eskudo
| |||||||||
 Location of the Philippines in Southeast Asia. | |||||||||
| Kabisera | Manila (bago 1948) Quezon City (pagkatapos ng 1948) | ||||||||
| Pinakamalaking lungsod | Manila | ||||||||
| Wikang opisyal | Filipino Spanish English | ||||||||
| Spoken languages | Tingnan ang Languages of the Philippines | ||||||||
| Relihiyon | Catholicism Protestantism Islam | ||||||||
| Pamahalaan | Unitary presidential constitutional republic | ||||||||
| Pangulo | |||||||||
• 1946–1948 | Manuel Roxas | ||||||||
• 1948–1953 | Elpidio Quirino | ||||||||
• 1953–1957 | Ramon Magsaysay | ||||||||
• 1957–1961 | Carlos P. Garcia | ||||||||
• 1961–1965 | Diosdado Macapagal | ||||||||
| Vice President | |||||||||
• 1946–1948 | Elpidio Quirino | ||||||||
• 1949–1953 | Fernando Lopez | ||||||||
• 1953–1957 | Carlos P. Garcia | ||||||||
• 1957–1961 | Diosdado Macapagal | ||||||||
• 1961–1965 | Emmanuel Pelaez | ||||||||
| Lehislatura | Congress | ||||||||
• Mataas na Kapulungan | Senate | ||||||||
• Mababang Kapulungan | House of Representatives | ||||||||
| Kasaysayan | |||||||||
| July 4, 1946 | |||||||||
| July 4, 1946 | |||||||||
| April 17, 1948 | |||||||||
| December 30, 1953 | |||||||||
| March 17, 1957 | |||||||||
| March 18, 1957 | |||||||||
| December 30, 1961 | |||||||||
| December 30, 1965 | |||||||||
| Salapi | Philippine peso (₱) | ||||||||
| Sona ng oras | UTC+08:00 (PST) | ||||||||
| Ayos ng petsa |
| ||||||||
| Gilid ng pagmamaneho | right | ||||||||
| Kodigo sa ISO 3166 | PH | ||||||||
| |||||||||
| Bahagi ngayon ng | Philippines | ||||||||
.svg)
.svg)
Sinasaklaw ng artikulong ito ang kasaysayan ng Pilipinas mula sa pagkilala sa kalayaan noong 1946 hanggang sa pagtatapos ng pamumuno ni Diosdado Macapagal na sumakop sa malaking bahagi ng Ikatlong Republika ng Pilipinas, na natapos noong Enero 17, 1973, sa pagpapatibay ng 1973 Constitution ng Republika ng Pilipinas.
Pagkilala sa kalayaan
[baguhin | baguhin ang wikitext]Ang Estados Unidos ng Amerika ay nagbigay ng kalayaan sa Pilipinas noong Hulyo 4, 1946. Alinsunod sa Philippine Independence Act (mas kilala bilang "Tydings–McDuffie Act"), si Pangulong Harry S. Truman ay naglabas ng Proclamation 2695 ng Hulyo 4, 1946 , opisyal na kinikilala ang kalayaan ng Pilipinas.
Sa parehong araw, nilagdaan ng mga kinatawan ng Estados Unidos ng Amerika at ng Republika ng Pilipinas ang isang Treaty of General Relations sa pagitan ng dalawang pamahalaan. Ang kasunduan ay nagtadhana para sa pagkilala sa kalayaan ng Republika ng Pilipinas noong Hulyo 4, 1946, at ang pagsuko ng soberanya ng Amerika sa mga Isla ng Pilipinas.
Napanatili ng U.S. ang dose-dosenang mga base militar, kabilang ang ilang mga pangunahing base. Bilang karagdagan, ang kalayaan ay naging kwalipikado sa pamamagitan ng batas na ipinasa ng U.S. Congress. Halimbawa, ang Bell Trade Act ay nagbigay ng mekanismo kung saan ang mga quota ng pag-import ng U.S. ay maaaring itatag sa mga artikulo ng Pilipinas na "darating, o malamang na darating, sa malaking kumpetisyon sa mga katulad na artikulo na produkto ng Estados Unidos". Hinihiling pa nito na ang mga mamamayan at korporasyon ng U.S. ay bigyan ng pantay na pag-access sa mga mineral, kagubatan, at iba pang likas na yaman ng Pilipinas. Sa mga pagdinig sa harap ng Senate Committee on Finance, inilarawan ng Assistant Secretary of State for Economic Affairs na si William Clayton ang batas bilang "malinaw na hindi naaayon sa pangunahing patakarang pang-ekonomiyang panlabas ng bansang ito" at "malinaw na hindi naaayon sa aming pangako na bigyan ang Pilipinas ng tunay na kalayaan."
Ang gobyerno ng Pilipinas ay walang mapagpipilian kundi tanggapin ang mga tuntuning ito para sa kalayaan. Nagbabanta ang Kongreso na pigilin ang mga pondo sa muling pagtatayo pagkatapos ng World War II maliban kung ang Bell Act ay niratipikahan. Obligado ang Kongreso ng Pilipinas noong Hulyo 2, 1946.
Pagkatapos ng kalayaan, nagpatuloy ang US sa pamamahala sa bansa sa pamamagitan ng mga operatiba ng Central Intelligence Agency tulad ni Edward Lansdale. Ayon kay Raymond Bonner at iba pang mga mananalaysay, malakas ang impluwensya ni Lansdale kay Pangulong Ramon Magsaysay, hanggang sa pabagsakin siya nang ang pinuno ng Pilipinas ay nagpahayag ng isang talumpati na isinulat ng isang Pilipino at na ang mga ahente ng Amerika ay nagdroga din ng nakaupong Pangulong Elpidio Quirino at tinalakay ang pagpatay kay Senator Claro Recto . Tinawag ng kilalang mananalaysay na Pilipino na si Roland G. Simbulan ang CIA na "Clandestine apparatus ng imperyalismong US sa Pilipinas."
Lumipat ang Araw ng Kalayaan
[baguhin | baguhin ang wikitext]Kasalukuyang ipinagdiriwang ng Pilipinas ang Araw ng Kalayaan nito noong Hunyo 12, ang anibersaryo ng deklarasyon ng kalayaan ni Emilio Aguinaldo mula sa Espanya noong 1898. Ang deklarasyon ay hindi kinilala ng Estados Unidos na, matapos talunin ang mga Espanyol sa Labanan sa Look ng Maynila noong Mayo ng taong iyon, nakuha ang Philippine Islands sa pamamagitan ng Kasunduan sa Paris na nagtapos sa Digmaang Espanyol-Amerikano.
Mula 1946 hanggang 1961, ipinagdiwang ng Pilipinas ang Araw ng Kalayaan noong Hulyo 4. Noong Mayo 12, 1962, inilabas ni Pangulong Macapagal ang Presidential Proclamation Blg. 28 na nagproklama sa Hunyo 12, 1962, bilang isang espesyal na pampublikong holiday sa buong Pilipinas.[9][10] Noong 1964, binago ng Republic Act No. 4166 ang petsa ng Araw ng Kalayaan mula Hulyo 4 hanggang Hunyo 12 at pinalitan ang pangalan ng holiday noong Hulyo 4 bilang Philippine Republic Day.