Kasaysayan ng Pilipinas (1946–1965)

Mula sa Wikipedia, ang malayang ensiklopedya
Republika ng Pilipinas
1946–1965
Eskudo ng the Philippines
Eskudo
Awiting Pambansa: Lupang Hinirang
(Ingles: "Chosen Land")
Location of the Philippines in Southeast Asia.
Location of the Philippines in Southeast Asia.
KabiseraManila (bago 1948)
Quezon City (pagkatapos ng 1948)
Pinakamalaking lungsodManila
Wikang opisyalFilipino
Spanish
English
Spoken languagesTingnan ang Languages of the Philippines
Relihiyon
Catholicism
Protestantism
Islam
PamahalaanUnitary presidential constitutional republic
Pangulo 
• 1946–1948
Manuel Roxas
• 1948–1953
Elpidio Quirino
• 1953–1957
Ramon Magsaysay
• 1957–1961
Carlos P. Garcia
• 1961–1965
Diosdado Macapagal
Vice President 
• 1946–1948
Elpidio Quirino
• 1949–1953
Fernando Lopez
• 1953–1957
Carlos P. Garcia
• 1957–1961
Diosdado Macapagal
• 1961–1965
Emmanuel Pelaez
LehislaturaCongress
• Mataas na Kapulungan
Senate
• Mababang Kapulungan
House of Representatives
Kasaysayan 
July 4, 1946
July 4, 1946
April 17, 1948
December 30, 1953
March 17, 1957
March 18, 1957
December 30, 1961
December 30, 1965
SalapiPhilippine peso ()
Sona ng orasUTC+08:00 (PST)
Ayos ng petsa
  • mm/dd/yyyy
  • dd-mm-yyyy
Gilid ng pagmamanehoright
Kodigo sa ISO 3166PH
Pinalitan
Pumalit
Komonwelt ng Pilipinas
Ikaapat na Republika ng Pilipinas
Bahagi ngayon ngPhilippines

Sinasaklaw ng artikulong ito ang kasaysayan ng Pilipinas mula sa pagkilala sa kalayaan noong 1946 hanggang sa pagtatapos ng pamumuno ni Diosdado Macapagal na sumakop sa malaking bahagi ng Ikatlong Republika ng Pilipinas, na natapos noong Enero 17, 1973, sa pagpapatibay ng 1973 Constitution ng Republika ng Pilipinas.

Pagkilala sa kalayaan[baguhin | baguhin ang wikitext]

Ang Estados Unidos ng Amerika ay nagbigay ng kalayaan sa Pilipinas noong Hulyo 4, 1946. Alinsunod sa Philippine Independence Act (mas kilala bilang "Tydings–McDuffie Act"), si Pangulong Harry S. Truman ay naglabas ng Proclamation 2695 ng Hulyo 4, 1946 , opisyal na kinikilala ang kalayaan ng Pilipinas.

Sa parehong araw, nilagdaan ng mga kinatawan ng Estados Unidos ng Amerika at ng Republika ng Pilipinas ang isang Treaty of General Relations sa pagitan ng dalawang pamahalaan. Ang kasunduan ay nagtadhana para sa pagkilala sa kalayaan ng Republika ng Pilipinas noong Hulyo 4, 1946, at ang pagsuko ng soberanya ng Amerika sa mga Isla ng Pilipinas.

Napanatili ng U.S. ang dose-dosenang mga base militar, kabilang ang ilang mga pangunahing base. Bilang karagdagan, ang kalayaan ay naging kwalipikado sa pamamagitan ng batas na ipinasa ng U.S. Congress. Halimbawa, ang Bell Trade Act ay nagbigay ng mekanismo kung saan ang mga quota ng pag-import ng U.S. ay maaaring itatag sa mga artikulo ng Pilipinas na "darating, o malamang na darating, sa malaking kumpetisyon sa mga katulad na artikulo na produkto ng Estados Unidos". Hinihiling pa nito na ang mga mamamayan at korporasyon ng U.S. ay bigyan ng pantay na pag-access sa mga mineral, kagubatan, at iba pang likas na yaman ng Pilipinas. Sa mga pagdinig sa harap ng Senate Committee on Finance, inilarawan ng Assistant Secretary of State for Economic Affairs na si William Clayton ang batas bilang "malinaw na hindi naaayon sa pangunahing patakarang pang-ekonomiyang panlabas ng bansang ito" at "malinaw na hindi naaayon sa aming pangako na bigyan ang Pilipinas ng tunay na kalayaan."

Ang gobyerno ng Pilipinas ay walang mapagpipilian kundi tanggapin ang mga tuntuning ito para sa kalayaan. Nagbabanta ang Kongreso na pigilin ang mga pondo sa muling pagtatayo pagkatapos ng World War II maliban kung ang Bell Act ay niratipikahan. Obligado ang Kongreso ng Pilipinas noong Hulyo 2, 1946.

Pagkatapos ng kalayaan, nagpatuloy ang US sa pamamahala sa bansa sa pamamagitan ng mga operatiba ng Central Intelligence Agency tulad ni Edward Lansdale. Ayon kay Raymond Bonner at iba pang mga mananalaysay, malakas ang impluwensya ni Lansdale kay Pangulong Ramon Magsaysay, hanggang sa pabagsakin siya nang ang pinuno ng Pilipinas ay nagpahayag ng isang talumpati na isinulat ng isang Pilipino at na ang mga ahente ng Amerika ay nagdroga din ng nakaupong Pangulong Elpidio Quirino at tinalakay ang pagpatay kay Senator Claro Recto . Tinawag ng kilalang mananalaysay na Pilipino na si Roland G. Simbulan ang CIA na "Clandestine apparatus ng imperyalismong US sa Pilipinas."

Lumipat ang Araw ng Kalayaan[baguhin | baguhin ang wikitext]

Kasalukuyang ipinagdiriwang ng Pilipinas ang Araw ng Kalayaan nito noong Hunyo 12, ang anibersaryo ng deklarasyon ng kalayaan ni Emilio Aguinaldo mula sa Espanya noong 1898. Ang deklarasyon ay hindi kinilala ng Estados Unidos na, matapos talunin ang mga Espanyol sa Labanan sa Look ng Maynila noong Mayo ng taong iyon, nakuha ang Philippine Islands sa pamamagitan ng Kasunduan sa Paris na nagtapos sa Digmaang Espanyol-Amerikano.

Mula 1946 hanggang 1961, ipinagdiwang ng Pilipinas ang Araw ng Kalayaan noong Hulyo 4. Noong Mayo 12, 1962, inilabas ni Pangulong Macapagal ang Presidential Proclamation Blg. 28 na nagproklama sa Hunyo 12, 1962, bilang isang espesyal na pampublikong holiday sa buong Pilipinas.[9][10] Noong 1964, binago ng Republic Act No. 4166 ang petsa ng Araw ng Kalayaan mula Hulyo 4 hanggang Hunyo 12 at pinalitan ang pangalan ng holiday noong Hulyo 4 bilang Philippine Republic Day.