Wikang Portuges
(Idinirekta mula sa ISO 639:pt)
Wikang Portuges (Português) ay Wikang Romanseng nagbuhat sa lalawigan ng Galicia (Espanya) at sa hilagang ng Portugal mula sa Wikang Latin na higit dalawang libong taon na ang nakakalipas. Kumalat siya sa buong daigdig noong bandang ika-15 at ika-16 siglo habang itinatag ng Portugal ang imperyo nito (1415-1999) na kumalat sa Brasil, sa Goa (India), at sa Makaw (Tsina).
Ngayon, isa siya sa mga pangunahing wika ng daigdig na may ikaanim na antas, ayon sa dami ng mga katutubong mananalita. Marami itong katutubong mananalita sa Timog Amerika, at isa ring pangunahing lingguwa prangka sa Aprika. Pangunahing wika yaon ng mga bansang Angola, Brasil, Cape Verde, Silangang Timor, Guinea-Bissau, Makaw, Mozambique, Portugal at ng São Tomé at Príncipe.
Paghahambing sa Wikang Romanse
[baguhin | baguhin ang wikitext]Makikita ang mga pagkakahambing ng Portuges sa mga katulad nitong Romanseng wika:
- Ela fecha sempre a janela antes de jantar/cear. (Portuges)
- Ela pecha sempre a xanela/fiestra antes de xantar/cear. (Galiciano)
- Ella pieslla siempre la ventana primero de cenar. (Asturiano)
- Ella cierra siempre la ventana antes de cenar. (Espanyol)
- Ella tanca sempre la finestra abans de sopar. (Katalan)
- Ella barra sempre la finestra abans de sopar. (Occittan)
- Ella (or lei) chiude sempre la finestra prima di cenare. (Italyano)
- Ea închide întotdeauna fereastra înainte de a cina. (Romana)
- Elle ferme toujours la fenêtre avant de dîner/souper. (Pranses)
- Illa claudit semper fenestram ante quam cenat. (Latin)
- Palagi niyang (babae) sinasara ang bintana bago maghapunan.
Paghahambing sa Espanyol
[baguhin | baguhin ang wikitext]Madalas inihahambing ang Portuges sa Espanyol. Magkatulad ang dalawa sa anyo at pinagmulan (Romanse ang dalawa), ngunit ang pinakamatingkad na kaibahan ng dalawa ay sa bigkas. Higit na mahihirapang makaunawa kung ang pag-uusapan ay mga taga-Europa at mga taga-Timog Amerika. Narito ang maikling talaan ng mga pagkakatulad ng dalawang wika.
Talasalitaan
[baguhin | baguhin ang wikitext]| Salita | Kahulugan | Bigkas sa Portugal | Bigkas sa Brasil |
|---|---|---|---|
| mondo | daigdig | [mon-du] | [mon-du] |
| canção | awit | [kan-sawng] | [kan-sawng] |
| telefone | telepono | [te-le-fo-n] | [te-le-fo-ni] |
| água | tubig | [ag-wuh] | [ag-wuh] |
| fogo | apoy | [fo-gu] | [fo-gu] |
| livro | aklat | [liv-ru] | [liv-ru] |
| lapiz | lapis | [la-pish] | [la-pis] |
| casa | bahay | [ka-zuh] | [ka-zuh] |
| cama | kama | [kuh-muh] | [kuh-muh] |
| vida | buhay | [vi-duh] | [vi-duh] |
| negro | itim | [neg-ru] | [neg-ru] |
| branco | puti | [brang-ku] | [brang-ku] |
| menino | lalaki | [me-ni-nu] | [me-ni-nu] |
| menina | babae | [me-ni-na] | [me-ni-na] |
| amor | mahal | [a-mur] | [a-mur] |
| grande | malaki | [gran-di] | [gran-dyi] |
| pequeno | maliit | [pe-ke-nu] | [pe-ke-nu] |
| noite | gabi | [noy-ti] | [noy-tsi] |
| manhã | umaga | [mang-yang] | [mang-yang] |
| día | araw | [di-yuh] | [dyi-yuh] |
| mês | buwan | [mesh] | [mes] |
| porque | sapagkat | [pur-ki] | [pur-ki] |
| mas | ngunit | [mash] | [mas] |
| Portugal | Portugal | [pur-tu-gal] | [poh-tu-gaw] |
| Português | Portuges | [pur-tu-gesh] | [poh-tu-ges] |
| Brazil | Brasil | [bra-zeew] | |
| Ilhas Filipinas | Pilipinas | [il-yash fi-li-pi-nash] | [il-yas fi-li-pi-nas] |
Pananalita
[baguhin | baguhin ang wikitext]| Tagalog | Portuges |
|---|---|
| (Pagbati) | Olá |
| Kumusta? | Como está?
Como vai você? |
| Magandang umaga | Boa día |
| Magandang tanghali | Boa tarde |
| Magandang gabi | Boa noite |
| Paalam | Adeus
Tchau (Italyano) |
| Pasensiya | Me desculpe
Perdão |
| Salamat | Obrigado (Panlalaki)
Obrigada (Pambabae) |
| Walang anuman | De nada |
Kawing Panlabas
[baguhin | baguhin ang wikitext]- [1] Simulang 07/13/2007, nagiging ika-9 na bansang nagsasalita ng Portuges ang Equatorial Guinea
- The Portuguese Language - an Ocean of Cultures
- Ethnologue report for Portuguese Naka-arkibo 2012-05-09 sa Wayback Machine.
- IILP Naka-arkibo 2012-12-21 sa Wayback Machine. International Portuguese Language Institute (Pandaigdigang Surian ng Wikang Portuges)
- União de Escritores Angolanos Mga Manunulat na Taga-Angola
- Academia Brasileira de Letras Mga Manunulat na Taga-Brazil
- Sociedade Portuguesa de Autores Mga Manunulat na Taga-Portugal
- Instituto Camões Pag-aaral ng Wikang Portuges
- Estação da Luz da Nossa Língua Pag-aaral ng Wikang Portuges sa Brazil
- Instituto Português do Oriente - Pag-aaral ng Wikang Portuges sa Timog-Silangang Asya
- Observatório da Língua Portuguesa Obserbatoryo sa Wikang Portuges
- Escola Virtual Paaralang Virtual. Mga Araling Portuges na tulad sa mga tinuturo sa Portugal.
- AULP - Associação das Universidades de Língua Portuguesa Portuguese Language Universities Association (Samahan ng mga Pamantasang Wikang Portuges)
- Biblioteca Nacional Pambansang Aklatan ng Portugal
- Biblioteca Nacional Naka-arkibo 2016-09-17 sa Wayback Machine. Pambansang Aklatan ng Brazil
- Ciberdúvidas da Língua Portuguesa[patay na link] Sikat na pandaigdigang website ukol sa mga pag-aalinlangan sa wikang Portuges
- Conjugador de verbos Pagpapanlapi ng mga Pandiwang Portuges
- 5 °Colóquio Anual da Lusofonia Naka-arkibo 2007-10-13 sa Wayback Machine. 2006 pulungan ng mga Lusofono sa Bragança
- The Alliance of Portuguese Clubs and Associations of Ontario (A Aliança dos Clubes e Associações Portuguesas do Ontário)
- Music Express maramihang musikahan na maaaring i-download nang walang bayad. Marami sa mga ito ay Portuges.
- Proverbs in Portuguese
- Portuguese in East Timor pakikipagpanayam kay Dr. Geoffrey Hull
- Canada: Portuguese Benevolent Society Naka-arkibo 2017-09-13 sa Wayback Machine. mula sa Vancouver papunta sa iba't ibang bahagi ng daigdig
- Canada's Portuguese Film & Video Festival Naka-arkibo 2021-02-27 sa Wayback Machine. pakikilahok mula sa iba't ibang bahagi ng daigdig
- Canada's Monthly celebrating the Portuguese world Naka-arkibo 2018-05-09 sa Wayback Machine. buwan-buwang paglilimbag na inilalathala sa buong teritoryo ng Canada
- 4 words of Portuguese every day Naka-arkibo 2007-10-30 sa Wayback Machine.
- Brazilian Portuguese & European Portuguese with Japanese translation
Mga Talasalitaan
[baguhin | baguhin ang wikitext]- Porto Editora Portuguese dictionary
- Diccionarios en internet Naka-arkibo 2007-10-07 sa Wayback Machine. Talaan ng mga Talasalitaang Portuges at Ingles
- Dicionários-Online.com Talaan ng mga Talasalitaang Portuges
- Freedict Portuguese dictionaries
- LookWAYup Portuguese English Dictionary
- Priberam Portuguese dictionary
- Web Busca Portuguese/English and English/Portuguese Dictionary and Translator
- English-Portuguese-Chinese Dictionary (3-Way Lookup) Naka-arkibo 2011-07-07 sa Wayback Machine.
- Cross-Translation of Portuguese to English and French Naka-arkibo 2007-10-13 sa Wayback Machine.
- Collection of Portuguese dictionaries
Wikang Ingles para sa mga Baguhan
[baguhin | baguhin ang wikitext]- Free Portuguese Lessons with Audio
- Portuguese Grammar Primer
- Brazilian Portuguese Podcast Naka-arkibo 2008-08-28 sa Wayback Machine. - Audio at Video
- Brazilian Portuguese Podcast - Audio
- Learn Portuguese Online Naka-arkibo 2011-06-15 sa Wayback Machine.
- Improve your Brazilian Portuguese Online
- Programmatic Portuguese - FSI Course Online
- Introduction to Brazilian Portuguese
- Brazilian Portuguese Grammar for English speakers
- The Pronunciation of the Portuguese of Portugal
- Type any text with Portuguese characters