Kaharian ng Prusya
Kaharian ng Prusya Königreich Preußen
| |
---|---|
1701–1918 | |
Awiting Pambansa: Preußenlied "Song of Prussia" Royal anthem: "Heil dir im Siegerkranz" "Hail to thee in the Victor's Crown" | |
![]() The Kingdom of Prussia within the German Empire between 1871 and 1918 | |
Katayuan |
|
Kabisera |
|
Karaniwang wika | Official: German |
Relihiyon | Majority: Protestantism -Official-[1] (Lutheran and Calvinist; since 1817 Prussian United) Minorities: |
Pamahalaan |
|
King | |
• 1701–1713 | Frederick I (first) |
• 1888–1918 | Wilhelm II (last) |
Minister-Presidenta | |
• 1848 | Adolf Heinrich (first) |
• 1918 | Max von Baden (last) |
Lehislatura | Landtag |
• Mataas na Kapulungan | Herrenhaus |
• Mababang Kapulungan | Abgeordnetenhaus |
Panahon | |
• Coronation of Frederick I | 18 January 1701 |
14 October 1806 | |
9 June 1815 | |
5 December 1848 | |
18 January 1871 | |
28 November 1918 | |
28 June 1919 | |
Lawak | |
1871[2] | 348,779 km2 (134,664 mi kuw) |
Populasyon | |
• 1756[3] | 4,500,000 |
• 1816[2] | 10,349,031 |
• 1871[2] | 24,689,000 |
• 1910[4] | 40,169,219 |
Salapi |
|
|
Ang Kaharian ng Prusya (Aleman: Königreich Preußen, pagbigkas [ˌkøːnɪkʁaɪ̯ç ˈpʁɔɪ̯sn̩] ( pakinggan)) ay isang kahariang Aleman na bumubuo sa estado ng Prusya sa pagitan ng 1701 at 1918.[5] Ito ang nagtutulak na puwersa sa likod ng pag-iisa ng Alemanya noong 1871 at ang nangungunang estado ng Imperyong Aleman hanggang sa pagbuwag nito noong 1918.[5] Bagaman kinuha ang pangalan nito mula sa rehiyong tinatawag na Prussia, ito ay nakabase sa Margrabyato ng Brandeburgo. Ang kabesera nito ay Berlin.[6]
Ang mga hari ng Prusya ay mula sa Pamilya Hohenzollern. Ang Brandeburgo-Prusya, hinalinhan ng kaharian, ay naging kapangyarihang militar sa ilalim ni Federico Guillermo, Elektor ng Brandeburgo, na kilala bilang "Ang Dakilang Elektor".[7][8][9][10] Bilang isang kaharian, ipinagpatuloy ng Prusya ang pag-angat nito sa kapangyarihan, lalo na sa panahon ng paghahari ni Federico II, na mas kilala bilang Federico ang Dakila, na siyang ikatlong anak ni Federico Guillermo I.[11] Si Federico ang Dakila ay naging instrumento sa pagsisimula ng Pitong Taong Digmaan (1756–63), na humawak ng kaniyang sarili laban sa Austria, Rusya, Pransiya, at Suwesya at itinatag ang papel ng Prusya sa mga estadong Aleman, pati na rin ang pagtatatag ng bansa bilang isang Europeong dakilang kapangyarihan.[12] Matapos maihayag ang kapangyarihan ng Prusya, ito ay itinuturing na isang pangunahing kapangyarihan sa mga estadong Aleman. Sa buong sumunod na daang taon, nagpatuloy ang Prusya upang manalo ng maraming laban at maraming digmaan.[13] Dahil sa kapangyarihan nito, patuloy na sinubukan ng Prusya na pag-isahin ang lahat ng mga estadong Aleman (hindi kasama ang mga kantong Aleman sa Suwisa) sa ilalim ng pamamahala nito, at kung ang Austria ay isasama sa naturang pinag-isang domain ng Aleman ay isang patuloy na usapin.
Mga sanggunian
[baguhin | baguhin ang wikitext]Mga Tala
- ↑ E. Alvis, Robert (2005). Religion and the Rise of Nationalism: A Profile of an East-Central European City. Syracuse University Press. p. 133. ISBN 9780815630814.
- ↑ 2.0 2.1 "Königreich Preußen (1701–1918)" (sa wikang Aleman). Nakuha noong 2007-05-02.
- ↑ Ernest John Knapton. "Revolutionary and Imperial France, 1750-1815." Scribner: 1971. Page 12.
- ↑ "German Empire: administrative subdivision and municipalities, 1900 to 1910" (sa wikang Aleman). Nakuha noong 2007-05-02.
- ↑ 5.0 5.1 Marriott, J. A. R., and Charles Grant Robertson.
- ↑ "Prussia | History, Maps, & Definition". Encyclopedia Britannica (sa wikang Ingles). Nakuha noong 2020-11-02.
- ↑ Fueter, Eduard (1922).
- ↑ Danilovic, Vesna.
- ↑ [1][patay na link] Aping the Great Powers: Frederick the Great and the Defence of Prussia's International Position 1763–86, Pp. 286–307.
- ↑ [2] The Rise of Prussia Naka-arkibo June 10, 2010, sa Wayback Machine.
- ↑ Horn, D. B. "The Youth of Frederick the Great 1712–30."
- ↑ Horn, D. B. "The Seven Years' War."
- ↑ Atkinson, C. T. A History of Germany, 1715–1815.