Kan-Laon
| Kan-Laon | |
|---|---|
| Pamagat | Kan-Laon Ang Kataas-taasang Pinuno Siya na Pinuno ng Panahon |
| Paglalarawan | makapangyarihang diyosa |
| Kasarian | Babae Lalaki |
| Rehiyon | Kabisayaan |
| Katumbas | Abba Bathala Zeus |
Si Kan-Laon ay ang diyosa ng mga sinaunang mga Bisaya, partikular ng mga Hiligaynon. Bago pa man dumating ang mga Kastila sa Pilipinas, sinamba ng mga Bisaya si Kan-Laon bilang kanilang Kataas-taasang Pinuno. Sa wikang Bisaya, ang Kan-Laon ay nangangahulagang "Siya na Pinuno ng Panahon."
Ang Bundok Kanlaon na matatagpuan sa pulo ng Negros, ay ang pinakamalaking aktibong bulkan sa Pilipinas at ang pinakamataas na bundok sa rehiyon ng Kabisayaan.[1] Sinasabing na sa bundok na yaon pinapadama ni Laon ang kanyang presensya sa mga tao. Noong sinaunang panahon, may mga babaylan na umaakyat sa bundok at gumagawa ng mga rituwal tuwing may magandang ani o kung may natatanging seremonya. Nag-aalay din sila ng mga kaloob bilang tanda ng paggalang.
May katumbas na diyos si Kan-Laon sa ibang bahagi ng Pilipinas. Ilang lamang sa mga ito ay sina Bathala ng mga Tagalog, Gugurang ng mga Bikolano, at Kabunian ng mga Ilokano at mga Ifugao.
Si Kanlaon, na kilala bilang diyos ng bulkan, apoy, at pagkawasak sa mitolohiyang Pilipino, ay isang nilalang na iginagalang at kinatatakutan. Nakatuon ang mga kwento tungkol sa kanya sa Bundok Kanlaon, ang pinakamataas na bundok sa rehiyon ng Visayas. Ang mga alamat tungkol sa makapangyarihang diyos na ito ay nagpapakita ng dalawahang katangian ng mga bulkan—bilang tagapaghatid ng pagkawasak at simbolo ng muling pagsilang.[2]
Ang Diyos na si Kanlaon
[baguhin | baguhin ang wikitext]Sa mga kasulukuyang alamat, si Kanlaon ay inilalarawan bilang isang sinaunang at kapritsosong diyos na ang damdamin ay nagdidikta sa kapalaran ng mga naninirahan sa paligid ng bundok. Ang pagsabog ng Bundok Kanlaon ay itinuturing na pagpapakita ng galit o dalamhati ng diyos. Bilang "tagapagdala ng apoy," hawak ni Kanlaon ang hilaw na lakas ng kalikasan, kayang baguhin ang anyo ng lupain gamit ang daloy ng lava, abo, at usok. Para sa mga naninirahan malapit sa bulkan, ang mga mapanirang pagpapakita ng lakas na ito ay paalala ng kapangyarihan ni Kanlaon, na nagdudulot ng paggalang at pag-iingat.
Ang Demonyo ng Kanlaon
[baguhin | baguhin ang wikitext]Sa mga popular na kwento, at mga makabagong kwentong bayan lalo na sa mga pasalitang tradisyon, sinasabing may isang demonyo na naninirahan sa bulkan. Ang demonyong ito ay nagtatapon ng apoy at bato, nagdadala ng takot at pagkawasak sa mga naninirahan malapit dito. May mga nagsasabing ang demonyo ay tagapaglingkod ni Kanlaon, tumutupad sa mapanirang kagustuhan ng diyos. Ang iba naman ay naniniwalang ang demonyo ay isang nakakulong na nilalang na pilit kumakawala, na ang bawat pagsabog ay tanda ng kanyang galit at paghihirap.
Kanlaon sa Mitolohiyang Bicolano
[baguhin | baguhin ang wikitext]Para sa mga Bikolano si Kanlaon ay ang masamang lalaking diyos ng bulkan at pagkawasak na katungali ni Gugurang ang diyos ng Bulkang Mayon.[3]
Mga sanggunian
[baguhin | baguhin ang wikitext]- ↑ Pinoy Moutaineer: Mount Kanlaon. Hinango Agosto 28, 2008.
- ↑ https://vismin.ph/2024/the-myth-of-supreme-god-kan-laon/.
{{cite web}}: Missing or empty|title=(tulong) - ↑ Realubit, Maria Lilia F. (1983). Bikols of the Philippines. A.M.S. Press.