Katinig na Pulmoniko

Ang isang pulmonikong katinig ay isang katinig na ginawa ng presyon ng hangin mula sa mga baga, kumpara sa mga katinig na ehektibo, implosibo at lagutok.

Karamihan sa mga wika ay may mga pulmonikong katinig lamang. Ayon kay Ian Maddieson, sa kanyang pagsuri sa 566 na wika, natagpuan na lamang ang 152 ay may mga ehektibo, implosibo, o mga lagutok (o dalawa o tatlo sa mga uri na ito) - iyon ay, 73% ng mga nabubuhay na wika sa mundo ay may pulmonikong katinig lamang. Tingnan ang mga glotalikong kating at mga lagutok na katinig para sa karagdagang impormasyon sa ditribusyon ng mga di-pulmonikong katinig.

Tsart

IPA: Mga Pulmonikong Katinig
Lugar → Labyal Koronal Dorsal Laringeal Pamamaraan ↓ Bilabyal Labyo­dental Lingwo­labyal Dental Albeyolar Palato-albeyolar Retropleks Albeyolo-palatal Palatal Belar Ubular Paringeal Epiglotal Glotal Nasal m̥ m ɱ n̼ n̥ n ɳ̊ ɳ ɲ̊ ɲ ŋ̊ ŋ ɴ Plosibo p b p̪ b̪ t̼ d̼ t d ʈ ɖ c ɟ k ɡ q ɢ ʡ ʔ Sibilanteng Aprikado ts dz t̠ʃ d̠ʒ ʈʂ ɖʐ t̠ɕ d̠ʑ Di-sibilanteng Aprikado pɸ bβ p̪f b̪v t̪θ d̪ð tɹ̝̊ dɹ̝ t̠ɹ̠̊˔ d̠ɹ̠˔ cç ɟʝ kx ɡɣ qχ ʡħ ʔh Sibilante Prikatibo s z ʃ ʒ ʂ ʐ ɕ ʑ Di-sibilanteng Prikatibo ɸ β f v θ̼ ð̼ θ ð θ̠ ð̠ ɹ̠̊˔ ɹ̠˔ ɻ˔ ç ʝ x ɣ χ ʁ ħ ʕ ʢ h ɦ Aproksimante ʋ̥ ʋ ɹ̥ ɹ ɻ̊ ɻ j̊ j ɰ̊ ɰ ʔ̞ Tapik/Dampi ⱱ̟ ⱱ ɾ̼ ɾ̥ ɾ ɽ̊ ɽ ɢ̆ ʡ̮ Pakatal ʙ̥ ʙ r̼ r̥ r ɽ̊ɽ̊ ɽɽ ʀ̥ ʀ ʜ ʢ Lateral na Aprikado tɬ dɮ ʈɭ̊˔ cʎ̥˔ kʟ̝̊ ɡʟ̝ Lateral na Prikatibo ɬ ɮ ɭ̊˔ ʎ̥˔ ʎ̝ ʟ̝̊ ʟ̝ Lateral na Aproksmante l̥ l ɭ̊ ɭ ʎ̥ ʎ ʟ̥ ʟ ʟ̠ Lateral na Tapik/Dampi ɺ ɺ̢ ʎ̮ ʟ̆
Kung saan lumalabas ang mga simbolo nang pares, ang nasa kaliwa ay kumakatawan sa isang katinig na walang tinig, at ang nasa kanan ay kumakatawan sa isang katinig na may tinig. Ang mga may lilim na bahagi ay nagpapahiwatig ng mga artikulasyong itinuturing na imposible.

Tingnan din

• Ehektibong katinig
• Implosibong katinig
• lagutok na katinig
• Airstream na mekanismo