Pumunta sa nilalaman

Katinig na Pulmoniko

Mula sa Wikipedia, ang malayang ensiklopedya

Ang isang pulmonikong katinig ay isang katinig na ginawa ng presyon ng hangin mula sa mga baga, kumpara sa mga katinig na ehektibo, implosibo at lagutok.

Karamihan sa mga wika ay may mga pulmonikong katinig lamang. Ayon kay Ian Maddieson, sa kanyang pagsuri sa 566 na wika, [1] [2] natagpuan na lamang ang 152 ay may mga ehektibo, implosibo, o mga lagutok (o dalawa o tatlo sa mga uri na ito) - iyon ay, 73% ng mga nabubuhay na wika sa mundo ay may pulmonikong katinig lamang. Tingnan ang mga glotalikong kating at mga lagutok na katinig para sa karagdagang impormasyon sa ditribusyon ng mga di-pulmonikong katinig.

IPA: Mga Pulmonikong Katinig
Lugar Labyal Koronal Dorsal Laringeal
Nasal m ɱ n ɳ̊ ɳ ɲ̊ ɲ ŋ̊ ŋ ɴ
Plosibo p b t d ʈ ɖ c ɟ k ɡ q ɢ ʡ ʔ
Sibilanteng Aprikado ts dz t̠ʃ d̠ʒ ʈʂ ɖʐ t̠ɕ d̠ʑ
Di-sibilanteng Aprikado p̪f b̪v t̪θ d̪ð tɹ̝̊ dɹ̝ t̠ɹ̠̊˔ d̠ɹ̠˔ ɟʝ kx ɡɣ ʡħ ʔh
Sibilante Prikatibo s z ʃ ʒ ʂ ʐ ɕ ʑ
Di-sibilanteng Prikatibo ɸ β f v θ̼ ð̼ θ ð θ̠ ð̠ ɹ̠̊˔ ɹ̠˔ ɻ˔ ç ʝ x ɣ χ ʁ ħ ʕ ʢ h ɦ
Aproksimante ʋ̥ ʋ ɹ̥ ɹ ɻ̊ ɻ j ɰ̊ ɰ ʔ̞
Tapik/Dampi ⱱ̟ ɾ̼ ɾ̥ ɾ ɽ̊ ɽ ɢ̆ ʡ̮
Pakatal ʙ̥ ʙ r ɽ̊ɽ̊ ɽɽ ʀ̥ ʀ ʜ ʢ
Lateral na Aprikado ʈɭ̊˔ cʎ̥˔ kʟ̝̊ ɡʟ̝
Lateral na Prikatibo ɬ ɮ ɭ̊˔ ʎ̥˔ ʎ̝ ʟ̝̊ ʟ̝
Lateral na Aproksmante l ɭ̊ ɭ ʎ̥ ʎ ʟ̥ ʟ ʟ̠
Lateral na

Tapik/Dampi

ɺ ɺ̢ ʎ̮ ʟ̆

Kung saan lumalabas ang mga simbolo nang pares, ang nasa kaliwa ay kumakatawan sa isang katinig na walang tinig, at ang nasa kanan ay kumakatawan sa isang katinig na may tinig.

Ang mga may lilim na bahagi ay nagpapahiwatig ng mga artikulasyong itinuturing na imposible.

  • Ehektibong katinig
  • Implosibong katinig
  • lagutok na katinig
  • Airstream na mekanismo

Mga sanggunian

[baguhin | baguhin ang wikitext]
  1. Ian Maddieson (2008) "Glottalic Consonants". In: Martin Haspelmath & Matthew S. Dryer & David Gil & Bernard Comrie (eds.) The World Atlas of Language Structures Online. Munich: Max Planck Digital Library, chapter 7. Available online at http://wals.info/feature/7. Accessed on 18 January 2011
  2. Ian Maddieson (2008) "Presence of Uncommon Consonants". In: Martin Haspelmath & Matthew S. Dryer & David Gil & Bernard Comrie (eds.) The World Atlas of Language Structures Online. Munich: Max Planck Digital Library, chapter 19. Available online at http://wals.info/feature/19. Accessed on 18 January 2011