California: Pagkakaiba sa mga binago

baguhin ang mga link
Mula sa Wikipedia, ang malayang ensiklopedya
Browse history interactively
← Nakaraang pagkakaibaSusunod na pagkakaiba →
Content deleted Content added
VisualWikitext
mNo edit summary
Namayan (usapan | ambag)
9,136 edits
mNo edit summary
Linya 1: Linya 1:
{{Infobox U.S. state |
#Redirect [[Kaliporniya]]
Name = California |
Former = Republika ng California|
Former_flag = Firstbearflag.jpg |
Fullname = Estado ng California|
Flag = Flag of California.svg |
Flaglink = [[Watawat ng California]] |
Seal = Seal of California.svg |
Map = Map_of_USA_CA.svg |
Nickname = Ang Ginintuang Estado |
Motto = [[Eureka (word)|Eureka]]<ref name="motto">{{cite web |url=http://www.leginfo.ca.gov/cgi-bin/displaycode?section=gov&group=00001-01000&file=420-429.8 |title=GOVERNMENT CODE SECTION 420-429.8 |accessdate=2007-02-26 |work=Official California Legislative Information}}</ref> |
Capital = [[Sacramento, California|Sacramento]] |
OfficialLang = [[English language|Ingles]] |
LargestCity = [[Los Angeles, California|Los Angeles]] |
LargestCounty = [[San Bernardino, California]]
Other Cities = [[San Francisco]], [[San Diego]], [[San Jose]], [[Oakland]], [[Long Beach]] |
Governor = [[Arnold Schwarzenegger]] (R)|
Senators = [[Dianne Feinstein]] (D)<br />[[Barbara Boxer]] (D) |
PostalAbbreviation = CA |
TradAbbreviation = Calif. |
AreaRank = 3<sup>rd</sup> |
TotalArea = 410,000 |
TotalAreaUS = 158,302 |
LandArea = 404,288 |
LandAreaUS = 156,100 |
WaterArea = 20,047 |
WaterAreaUS = 7,740 |
PCWater = 4.7 |
PCForest = 35 |
PCDesert = 25 |
PopRank = 1<sup>st</sup> |
2006Pop (calc) = 36,842,934 |
2000Pop = 33,871,648 |
2004Pop(est) = 35,893,799 |
2003Pop = 35,484,453 |
2005Pop(est) = 36,132,147 |
DensityRank = 12<sup>th</sup> |
2000Density = 83.85 |
2000DensityUS = 217.2 |
MedianHouseholdIncome = $49,894 |
IncomeRank = 13<sup>th</sup> |
AdmittanceOrder = 31<sup>st</sup> |
AdmittanceDate = [[Setyembre 9]], [[1850]] |
TimeZone = [[Pacific Time Zone|Pacific]]: [[Coordinated Universal Time|UTC]]-8/[[Daylight saving time|-7]] |
Latitude = 32°30'N to 42°N |
Longitude = 114°8'W to 124°24'W |
Width = 400 |
WidthUS = 250 |
Length = 1,240 |
LengthUS = 770 |
HighestPoint = [[Mount Whitney]]<ref name=usgs>{{cite web| year =[[29 Abril]] [[2005]] | url =http://erg.usgs.gov/isb/pubs/booklets/elvadist/elvadist.html#Highest| title =Elevations and Distances in the United States| publisher =U.S Geological Survey| accessmonthday = November 3 | accessyear = 2006}}</ref> |
HighestElev = 4,421 |
HighestElevUS = 14,505 |
MeanElev = 884 |
MeanElevUS = 2,900 |
LowestPoint = [[Death Valley]]<ref name="usgs" /> |
LowestElev = -86 |
LowestElevUS = -282 |
ISOCode = US-CA |
Website = www.ca.gov
}}

Ang '''California''' /ka·li·for·nya/ ay isang [[estado]] na matatagpuan sa [[Kanlurang Pampang ng Estados Unidos|kanlurang pampang]] ng [[Estados Unidos]]. Ito ang pinakamataong estado sa Estados Unidos, at kung magiging independeng [[bansa]], magiging pang-anim sa pinamalaking [[Ekonomiya ng California|ekonomiya]] sa buong mundo, pagkatapos ng [[Pransya]] na halos magkalapit lamang at nilagpasan ang lahat ng mga pinagsamang bansa. Marahil ang pinaka-ibang estado sa bansa sa pisikal at demograpikal na anyo, "Ang Ginuntuang Estado" o ''The Golden State'' ang kanyang opisyal na palayaw. Kadalasang inaakalang pantukoy sa ''[[Gold Rush]]'' (Dagsa ng Ginto) ng California noong [[1849]] ngunit sa katotohanan tumutukoy ito sa sa mga natural na [[damo]] na nagiging ginto ang kulay tuwing panahon ng tag-araw. '''CA''' ang opisyal na [[U.S. postal abbreviation|daglat pangkoreo]] ng California, at sa [[Associated Press]], '''Calif.''' naman ang daglat nito.


== Pinagmulan ng pangalan ==

Orihinal na tumutukoy ang salitang ''California'' sa buong rehiyon na bumubuo sa Tangway ng Baja California ng Mehiko, at ng mga kasalukuyang mga estado ng California, [[Nevada]], at ng [[Utah]], at ilang bahagi ng [[Arizona]], [[Bagong Mehiko]] at [[Wyoming]].

Mas kadalasang pinaniniwalaan na ang ''California'' ay hango sa isang kathang-isip na paraiso na tinitirahan ng mga [[Amasona]] na pinamumunuan ni Reyna [[Calafia]].<ref>{{cite book|last=Putnam|first=Ruth|editor=Herbert Ingram Priestley|title=California: the name|url=http://www.archive.org/details/cu31924008278347|year=1917|publisher=University of California|location=Berkeley|pages=356–361|chapter=Appendix A: Etymology of the Word "California": Surmises and Usage}}</ref><ref>{{cite journal|last=Vogeley|first=Nancy|date=April 20, 2001|title=How Chivalry Formed the Myth of California|journal=Modern Language Quarterly|publisher=University of Washington|volume=62|issue=2|pages=165–188|url=http://mlq.dukejournals.org/cgi/pdf_extract/62/2/165|doi=10.1215/00267929-62-2-165}}</ref> Nakatala ang kwento ni Calafia isang gawa noong 1510 na ''[[Las sergas de Esplandián|Ang mga Pagsasamantala ng Esplandian]]'', isinulat bilang kasunod ng ''[[Amadis de Gaula]]'' ng Kastilang manunulat at abentura na si [[Garci Rodríguez de Montalvo]].<ref name=cpn>Gudde, Erwin G. and William Bright. 2004. California Place Names: The Origin and Etymology of Current Geographical Names. p.59–60</ref><ref name="Lavender 1987">{{cite book |last=Lavender |first=David |title=California: Land of New Beginnings |publisher=[[University of Nebraska Press]] |year=1987 |page=27 |isbn=0-8032-7924-8 |oclc=15315566}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.etymonline.com/index.php?search=california&searchmode=none |title=Online Etymology Dictionary |publisher=Etymonline.com |date=June 24, 1957 |accessdate=July 2, 2010}}</ref> Ayon kay Montalvo, isang malayong lupain ang kaharian ni Reyna Calafia, na tinitirahan ng mga [[gripon]] at ng iba pang mga kakaibang mga halimaw, at mayaman sa ginto.

Ika-5 ang salitang ''California'' sa mga lumang salitang panglugar ng mga Europeo sa Estados Unidos at dating ginagamit sa ngayong pinakatimog na dulo ng tangway ng Baja California bilang ''[[Pulo ng California]]'' ng mga Kastilang manlalayag na pinamumunuan ni Diego de Becerra at [[Fortún Ximénez]], na dumaong doon noong 1533 sa utos ni [[Hernán Cortés]].<ref name="Stewart 1945">{{cite book |title=Names on the Land: A Historical Account of Place-Naming in the United States |last= Stewart|first=George |authorlink=George R. Stewart|year=1945 |publisher= Random House|location=New York |pages= 11–17}}</ref>


== Mga Sanggunian ==
{{reflist}}

{{California}}
{{United States topic}}
{{US-stub}}

[[Kategorya:Mga estado ng Estados Unidos]]

[[af:Kalifornië]]
[[als:Kalifornien]]
[[am:ካሊፎርኒያ]]
[[an:California]]
[[ang:California]]
[[ar:كاليفورنيا]]
[[arz:كاليفورنيا]]
[[ast:California]]
[[ay:California suyu]]
[[az:Kaliforniya]]
[[ba:Калифорния]]
[[bar:Kalifornien]]
[[bat-smg:Kalėfuornėjė]]
[[bcl:California]]
[[be:Штат Каліфорнія]]
[[be-x-old:Каліфорнія]]
[[bg:Калифорния]]
[[bi:Kalifornia]]
[[bn:ক্যালিফোর্নিয়া]]
[[bo:ཁྰ་ལེ་ཧྥོར་ནི་ཡ།]]
[[bpy:ক্যালিফোর্নিয়া]]
[[br:Kalifornia]]
[[bs:Kalifornija]]
[[ca:Califòrnia]]
[[chy:California]]
[[ckb:کالیفۆرنیا]]
[[co:California]]
[[cs:Kalifornie]]
[[cv:Калифорни]]
[[cy:Califfornia]]
[[da:Californien]]
[[de:Kalifornien]]
[[diq:Kaliforniya]]
[[el:Καλιφόρνια]]
[[en:California]]
[[eo:Kalifornio]]
[[es:California]]
[[et:California]]
[[eu:Kalifornia]]
[[fa:کالیفرنیا]]
[[fi:Kalifornia]]
[[fo:Kalifornia]]
[[fr:Californie]]
[[frp:California]]
[[frr:California]]
[[fy:Kalifornje]]
[[ga:California]]
[[gag:Kaliforniya]]
[[gd:Calafòrnia]]
[[gl:California]]
[[gn:California]]
[[gv:California]]
[[hak:Kâ-li-fuk-nì-â]]
[[haw:Kaleponi]]
[[he:קליפורניה]]
[[hi:कैलिफ़ोर्निया]]
[[hif:California]]
[[hr:Kalifornija]]
[[hsb:Kaliforniska]]
[[ht:Kalifòni]]
[[hu:Kalifornia]]
[[hy:Կալիֆորնիա]]
[[ia:California]]
[[id:California]]
[[ie:California]]
[[ig:California]]
[[ik:California]]
[[ilo:California]]
[[io:Kalifornia]]
[[is:Kalifornía]]
[[it:California]]
[[iu:ᑳᓖᐴᕐᓃᐊ]]
[[ja:カリフォルニア州]]
[[jbo:kalifornias]]
[[jv:California]]
[[ka:კალიფორნია]]
[[kk:Калифорния]]
[[kn:ಕ್ಯಾಲಿಫೊರ್ನಿಯ]]
[[ko:캘리포니아 주]]
[[krc:Калифорния]]
[[ku:California]]
[[kw:Kaliforni]]
[[la:California]]
[[lad:California]]
[[lb:Kalifornien]]
[[li:Californië]]
[[lij:California]]
[[lmo:California]]
[[lt:Kalifornija]]
[[lv:Kalifornija]]
[[mg:Kalifornia]]
[[mhr:Калифорний]]
[[mi:Karapōnia]]
[[mk:Калифорнија]]
[[ml:കാലിഫോർണിയ]]
[[mn:Калифорни]]
[[mr:कॅलिफोर्निया]]
[[mrj:Калифорни]]
[[ms:California]]
[[my:ကယ်လီဖိုးနီးယားပြည်နယ်]]
[[mzn:کالیفرنیای جزیره مونا]]
[[nah:California]]
[[nds:Kalifornien]]
[[nds-nl:Kalifornië (stoat)]]
[[ne:क्यालिफोर्निया]]
[[new:क्यालिफोर्निया]]
[[nl:Californië]]
[[nn:California]]
[[no:California]]
[[nv:Akééháshį́į́h Hahoodzo]]
[[oc:Califòrnia]]
[[os:Калифорни]]
[[pag:California]]
[[pam:California]]
[[pap:California]]
[[pl:Kalifornia]]
[[pms:Califòrnia]]
[[pnb:کیلیفورنیا]]
[[ps:کالېفورنیا]]
[[pt:Califórnia]]
[[qu:California suyu]]
[[rm:California]]
[[ro:California]]
[[roa-rup:California]]
[[ru:Калифорния]]
[[sa:कालिफ़ोर्निया]]
[[sah:Калифорния]]
[[scn:California]]
[[sco:Californie]]
[[se:Kalifornia]]
[[sh:Kalifornija]]
[[simple:California]]
[[sk:Kalifornia]]
[[sl:Kalifornija]]
[[so:Kalifornia]]
[[sq:Kalifornia]]
[[sr:Калифорнија]]
[[su:Kalifornia]]
[[sv:Kalifornien]]
[[sw:California]]
[[szl:Kaliforńijo]]
[[ta:கலிபோர்னியா]]
[[te:కాలిఫోర్నియా]]
[[tet:California]]
[[th:รัฐแคลิฟอร์เนีย]]
[[tr:Kaliforniya]]
[[tt:Калифорния (штат)]]
[[ug:Kaliforniye Shitati]]
[[uk:Каліфорнія]]
[[ur:کیلی فورنیا]]
[[uz:Kaliforniya]]
[[vec:Całifornia]]
[[vi:California]]
[[vo:Kalifonän]]
[[wa:Californeye]]
[[war:California]]
[[wuu:加利福尼亚]]
[[xal:Калифорни]]
[[yi:קאליפארניע]]
[[yo:Kalifọ́rníà]]
[[zh:加利福尼亚州]]
[[zh-min-nan:California]]
[[zh-yue:加利福尼亞州]]

Pagbabago noong 06:19, 18 Enero 2013

California
Estado
BansaEstados Unidos
Bago naging estadoRepublika ng California
Sumali sa UnyonSetyembre 9, 1850 (31st)
KabiseraSacramento
Pinakamalaking lungsodLos Angeles
Pinakamalaking kondado o katumbas nitoSan Bernardino, California Other Cities = San Francisco, San Diego, San Jose, Oakland, Long Beach
Pamahalaan
 • GobernadorArnold Schwarzenegger (R)
 • Mataas na kapulungan{{{Upperhouse}}}
 • [Mababang kapulungan{{{Lowerhouse}}}
Mga senador ng Estados UnidosDianne Feinstein (D)
Barbara Boxer (D)
Populasyon
 • Kabuuan33,871,648
 • Kapal217.2/milya kuwadrado (83.85/km2)
 • Panggitnang kita ng sambahayanan
$49,894
 • Ranggo ng kita
13th
Wika
 • Opisyal na wikaIngles
Tradisyunal na pagdadaglatCalif.
Latitud32°30'N to 42°N
Longhitud114°8'W to 124°24'W

Ang California /ka·li·for·nya/ ay isang estado na matatagpuan sa kanlurang pampang ng Estados Unidos. Ito ang pinakamataong estado sa Estados Unidos, at kung magiging independeng bansa, magiging pang-anim sa pinamalaking ekonomiya sa buong mundo, pagkatapos ng Pransya na halos magkalapit lamang at nilagpasan ang lahat ng mga pinagsamang bansa. Marahil ang pinaka-ibang estado sa bansa sa pisikal at demograpikal na anyo, "Ang Ginuntuang Estado" o The Golden State ang kanyang opisyal na palayaw. Kadalasang inaakalang pantukoy sa Gold Rush (Dagsa ng Ginto) ng California noong 1849 ngunit sa katotohanan tumutukoy ito sa sa mga natural na damo na nagiging ginto ang kulay tuwing panahon ng tag-araw. CA ang opisyal na daglat pangkoreo ng California, at sa Associated Press, Calif. naman ang daglat nito.


Pinagmulan ng pangalan

Orihinal na tumutukoy ang salitang California sa buong rehiyon na bumubuo sa Tangway ng Baja California ng Mehiko, at ng mga kasalukuyang mga estado ng California, Nevada, at ng Utah, at ilang bahagi ng Arizona, Bagong Mehiko at Wyoming.

Mas kadalasang pinaniniwalaan na ang California ay hango sa isang kathang-isip na paraiso na tinitirahan ng mga Amasona na pinamumunuan ni Reyna Calafia.[3][4] Nakatala ang kwento ni Calafia isang gawa noong 1510 na Ang mga Pagsasamantala ng Esplandian, isinulat bilang kasunod ng Amadis de Gaula ng Kastilang manunulat at abentura na si Garci Rodríguez de Montalvo.[5][6][7] Ayon kay Montalvo, isang malayong lupain ang kaharian ni Reyna Calafia, na tinitirahan ng mga gripon at ng iba pang mga kakaibang mga halimaw, at mayaman sa ginto.

Ika-5 ang salitang California sa mga lumang salitang panglugar ng mga Europeo sa Estados Unidos at dating ginagamit sa ngayong pinakatimog na dulo ng tangway ng Baja California bilang Pulo ng California ng mga Kastilang manlalayag na pinamumunuan ni Diego de Becerra at Fortún Ximénez, na dumaong doon noong 1533 sa utos ni Hernán Cortés.[8]


Mga Sanggunian

  1. ↑ "GOVERNMENT CODE SECTION 420-429.8". Official California Legislative Information. Nakuha noong 2007-02-26.
  2. ↑ 2.0 2.1 "Elevations and Distances in the United States". U.S Geological Survey. 29 Abril 2005. {{cite web}}: Check date values in: |year= (tulong); Unknown parameter |accessmonthday= ignored (tulong); Unknown parameter |accessyear= ignored (|access-date= suggested) (tulong)
  3. ↑ Putnam, Ruth (1917). "Appendix A: Etymology of the Word "California": Surmises and Usage". In Herbert Ingram Priestley (pat.). California: the name. Berkeley: University of California. pp. 356–361.
  4. ↑ Vogeley, Nancy (April 20, 2001). "How Chivalry Formed the Myth of California". Modern Language Quarterly. University of Washington. 62 (2): 165–188. doi:10.1215/00267929-62-2-165.
  5. ↑ Gudde, Erwin G. and William Bright. 2004. California Place Names: The Origin and Etymology of Current Geographical Names. p.59–60
  6. ↑ Lavender, David (1987). California: Land of New Beginnings. University of Nebraska Press. p. 27. ISBN 0-8032-7924-8. OCLC 15315566.
  7. ↑ "Online Etymology Dictionary". Etymonline.com. June 24, 1957. Nakuha noong July 2, 2010.
  8. ↑ Stewart, George (1945). Names on the Land: A Historical Account of Place-Naming in the United States. New York: Random House. pp. 11–17.

Estados Unidos Ang lathalaing ito na tungkol sa Estados Unidos ay isang usbong. Makatutulong ka sa Wikipedia sa pagpapalawig nito.

Kinuha sa "https://tl.wikipedia.org/w/index.php?title=California&oldid=1222514"