Wikang Koreano: Pagkakaiba sa mga binago

Wikang Koreano
Wikang Koreano
한국어, 조선말; Hangugeo, Chosŏnmal
Katutubo sa	Timog Korea, Hilagang Korea, People's Republic of China, Estados Unidos
Mga natibong tagapagsalita	78 milyon (1999 est.)
Pamilya	Debated (see the classification)
Sistema ng panulat	Exclusive use of Hangul (Both Koreas), mix of Hangul and hanja (some professional scripts in S. Korea), or Cyrillic alphabet (lesser used in Goryeomal)
Opisyal na katayuan
Opisyal na wika sa	Hilagang Korea; Timog Korea; Yanbian ( Republikang Popular ng Tsina)
Pinapamahalaan ng	South Korea:; The National Institute of the Korean Language; 국립국어원 North Korea:; Sahoe Kwahagwon Ŏhak Yŏnguso; 사회과학원 어학연구소
Mga kodigong pangwika
ISO 639-1	ko
ISO 639-2	kor
ISO 639-3	kor
Linguasphere	45-AAA-a
	Countries with native Korean-speaking populations

Browse history interactively

← Nakaraang pagkakaiba Susunod na pagkakaiba →

Content deleted Content added

VisualWikitext

Inline

Pagbabago noong 18:38, 5 Marso 2013

Naglalaman po ang artikulong ito ng mga Korean text. Posible po kayong makakita ng mga tandang pananong, kahon, o iba pang mga simbolo imbes ng mga Hangul or hanja kung hindi po suportado ang pag-render sa mga ito.

Ang Wikang Koreano (한국어/조선말) ay ang opisyal na wika ng parehong Hilagang Korea at Timog Korea. Ito rin ang isa sa dalawang opisyal na wika sa Nagsasariling Prepekturang Koreano ng Yanbian sa Tsina. Sinusulat ito sa alpabetong Hangeul. Mahigit sa 78 milyong katao ang nagsasalita ng Koreano sa buong daigdig. Sa mahigit na isanglibong taon, ang wikang Koreano ay isinusulat kasama ng mga hiram na karakter panulat ng mga Tsino at tinawag na hanja, kasama ang mga sistemang ponetikong gaya ng hyangchal, gugyeol, at idu. Noong ika-15 dantaon, isang pambansang sistemang panulat ang tinawag na hangul ang pinagawa ni Sejong ang Dakila, subalit hindi agad nagamit ng lahat hanggang noong lamang ika-20 dantaon, dahil sa mas pinili ng aristokrasyang yangban noon ang paggamit ng hanja.

Ang kaurian ng angkan ng wikang Koreano ay pinagtatalunan ng maraming mga linguistiko. Marami ang nag-uuri dito bilang hiwalay na wika^[2] samantalang may mga nagsasabi na kabilang ito sa kontrobersiyal na pamilyang wika ng Altaic.^[3] Isang aglunatibong wika ang wikang Koreano sa kanyang morpolohiya at ang kanyang syntax ay simuno-paksa-pandiwa.

Mga Pangalan

Nakabatay ang mga pangalang ng wikang Koreano sa mga pangalang ng Korea na ginagamit sa Hilagang Korea at Timog Korea.

Sa Timog Korea, ang wika ay kadalasang tinatawag na Hangungmal (한국말; 韓國말), o sa mas magalang na salitang Hangugeo (한국어; 韓國語) o Gugeo (국어; 國語; na literal na nangangahulugang "pambansang wika").

Sa Hilagang Korea at sa Yanbian Korean Autonomous Prefecture ng Tsina, ang wika ay mas kadalasang tinatawag na (조선말; 朝鮮말), o sa mas pormal na Chosŏnŏ (조선어; 朝鮮語).

Sa kabilang banda, ang mga Koreanong nasa dating USSR, na tinatawag ang kanilang sarili bilang Koryo-saram (고려사람; at Goryeoin [고려인; 高麗人; na literal na, "Mga Tao ng Goryeo") ay tinatawag ang wika bilang Goryeomal (고려말; 高麗말).

Kasaysayan

Nagmula ang mga Koreano sa mga Sinaunang mga Koreano, Lumang Koreano, Gitnang Koreano at Modernong Koreano. Simula nang matapos ang Digmaang Koreano, ang mga kasalukuyang mga Koreano ay nakabuo ng pamantayang wikang Koreano, kasama na dito ang pagkakaiba ng mga bigkas, pag-iiba ng mga pandiwa at talasalitaan.

Mga Tunog

Naglalaman po ang artikulong ito ng mga ponetikong simbolo ng PPA. Posible po kayong makakita ng mga tandang pananong, kahon, o iba pang mga simbolo imbes ng mga mga karakter ng Unicode kung hindi po suportado ang pag-render sa mga ito.

Mga Katinig

		Bilabial	Alveolar	Post- alveolar	Velar	Glottal
Nasal		ㅁ /m/	ㄴ /n/		ㅇ /ŋ/ (restricted to syllable coda)
Plosive and Affricate	plain	ㅂ /b/ or /p/	ㄷ /d/ or /t/	ㅈ /d͡ʑ/ or /t͡ɕ/	ㄱ /ɡ/ or /k/
	tense	ㅃ /p͈/	ㄸ /t͈/	ㅉ /t͡ɕ͈/	ㄲ /k͈/
	aspirated	ㅍ /pʰ/	ㅌ /tʰ/	ㅊ /t͡ɕʰ/	ㅋ /kʰ/
Fricative	plain		ㅅ /s/			ㅎ /h/
Fricative	tense		ㅆ /s͈/
Liquid			ㄹ /l/

Mga Patinig

Monophthongs	/i/ ㅣ, /e/ ㅔ, /ɛ/ ㅐ, /a/ ㅏ^*, /o/ ㅗ, /u/ ㅜ, /ʌ/ ㅓ, /ɯ/ ㅡ, /ø/ ㅚ
Vowels preceded by intermediaries, or Diphthongs	/je/ ㅖ, /jɛ/ ㅒ, /ja/ ㅑ, /wi/ ㅟ, /we/ ㅞ, /wɛ/ ㅙ, /wa/ ㅘ, /ɰi/ ㅢ, /jo/ ㅛ, /ju/ ㅠ, /jʌ/ ㅕ, /wʌ/ ㅝ

^* ㅏ is closer to a Near-open central vowel ([ɐ]), though ⟨a⟩ is still used for tradition.

Ang lathalaing ito ay isang usbong. Makatutulong ka sa Wikipedia sa pagpapalawig nito.

Mga talasanggunian

↑ "Korean". Ethnologue, 14th ed. Nakuha noong 2008-09-25.
↑ Song, Jae Jung (2005) "The Korean language: structure, use and context" Routledge, p. 15
Lyle Campbell & Mauricio Mixco. 2007. A Glossary of Historical Linguistics. University of Utah Press. ("Korean, A language isolate", pg. 90; "Korean is often said to belong with the Altaic hypothesis, often also with Japanese, though this is not widely supported," pp. 90-91; "...most specialists...no longer believe that the...Altaic groups...are related," pg. 7)
David Dalby. 1999/2000. The Linguasphere Register of the World's Languages and Speech Communities. Linguasphere Press.
Nam-Kil Kim. 1992. "Korean," International Encyclopedia of Linguistics. Volume 2, pp. 282-286. ("...scholars have tried to establish genetic relationships between Korean and other languages and major language families, but with little success," pg. 282)
András Róna-Tas. 1998. "The Reconstruction of Proto-Turkic and the Genetic Question," The Turkic Languages. Routledge. Pp. 67-80. ("[Ramstedt's comparisons of Korean and Altaic] have been heavily criticised in more recent studies, though the idea of a genetic relationship has not been totally abandoned," pg. 77.)
Claus Schönig. 2003. "Turko-Mongolic Relations," The Mongolic Languages. Routledge. Pp. 403-419. ("...the 'Altaic' languages do not seem to share a common basic vocabulary of the type normally present in cases of genetic relationship," pg. 403)
↑ Stratification in the peopling of China: how far does the linguistic evidence match genetics and archaeology? In; Sanchez-Mazas, Blench, Ross, Lin & Pejros eds. Human migrations in continental East Asia and Taiwan: genetic, linguistic and archaeological evidence. 2008. Taylor & Francis

Padron:Link FA

[Ethnologue14-1] "Korean". Ethnologue, 14th ed. Nakuha noong 2008-09-25.

[2] Song, Jae Jung (2005) "The Korean language: structure, use and context" Routledge, p. 15
Lyle Campbell & Mauricio Mixco. 2007. A Glossary of Historical Linguistics. University of Utah Press. ("Korean, A language isolate", pg. 90; "Korean is often said to belong with the Altaic hypothesis, often also with Japanese, though this is not widely supported," pp. 90-91; "...most specialists...no longer believe that the...Altaic groups...are related," pg. 7)
David Dalby. 1999/2000. The Linguasphere Register of the World's Languages and Speech Communities. Linguasphere Press.
Nam-Kil Kim. 1992. "Korean," International Encyclopedia of Linguistics. Volume 2, pp. 282-286. ("...scholars have tried to establish genetic relationships between Korean and other languages and major language families, but with little success," pg. 282)
András Róna-Tas. 1998. "The Reconstruction of Proto-Turkic and the Genetic Question," The Turkic Languages. Routledge. Pp. 67-80. ("[Ramstedt's comparisons of Korean and Altaic] have been heavily criticised in more recent studies, though the idea of a genetic relationship has not been totally abandoned," pg. 77.)
Claus Schönig. 2003. "Turko-Mongolic Relations," The Mongolic Languages. Routledge. Pp. 403-419. ("...the 'Altaic' languages do not seem to share a common basic vocabulary of the type normally present in cases of genetic relationship," pg. 403)

[3] Stratification in the peopling of China: how far does the linguistic evidence match genetics and archaeology? In; Sanchez-Mazas, Blench, Ross, Lin & Pejros eds. Human migrations in continental East Asia and Taiwan: genetic, linguistic and archaeological evidence. 2008. Taylor & Francis

[1]

[2]

[3]

*

@@ Linya 236: / Linya 236: @@
 [[sah:Кэриэй тыла]]
 [[sco:Korean leid]]
+[[se:Koreagiella]]
 [[sh:Korejski jezik]]
 [[si:කොරියානු භාෂාව]]