Ika-17 dantaon
(Idinirekta mula sa 1685)
| Milenyo: | ika-2 milenyo |
|---|---|
| Mga siglo: | |
| Mga dekada: | dekada 1600 dekada 1610 dekada 1620 dekada 1630 dekada 1640 dekada 1650 dekada 1660 dekada 1670 dekada 1680 dekada 1690 |
Labanan sa Nördlingen (1634). Ang Imperyal na sandatahan ng mga Katoliko, na tinulungan ng mga propesyunal na sandatahang Espanyol ay dakilang nagwagi laban sa pinagsamang sandatahan ng mga protestanteng Suwesya at ang kakampi nitong mga Aleman.
Ang ika-17 dantaon (taon: AD 1601 – 1700), ay isang siglo na nagsimula noong Enero 1, 1601, hanggang natapos ito noong Disyembre 31, 1700. Pumapatak ito sa Maagang Makabagong panahon sa Europa at sa kontinente na iyon (na tumataas ang impluwensiya nito sa mundo) ay nakikilala sa kilusang pangkalinangan na Baroque, ang huling bahagi ng Ginintuang Panahon ng Kastila, ang Ginintuang Panahon ng Olanda, ang Pranses na Grand Siècle na namayani si Louis XIV, ang Rebolusyong Agham, ang kauna-unahang publikong kompanya sa mundo at megakorporasyon na kilalab bilang Dutch East India Company, at sang-ayon sa ilang dalubhasa sa kasaysayan, ang Pangkalahatang Krisis. Ang pinakamalaking labanang militar ay ang Tatlumpung Taong Digmaan,[1] ang Malaking Digmaang Turko, Digmaang Mughal–Safavid(Digmaang Mughal–Safavid (1622–23)]], Digmaang Mughal–Safavid (1649–53)]]), Digmaang Mughal-Maratha, at ang Digmaang Olandes-Portuges. Sa panahon din ito ang masugid na nagsimula ang Europeong pananakop ng Kaamerikahan, kabilang pagsasamantala ng mga depositong pilak, na nagdulot sa mga paglaban sa inplasyon habang papunta ang kayamanan sa Europa.[2]
Mga dekada[baguhin | baguhin ang source]
Dekada 1600[A][baguhin | baguhin ang source]
Kamatayan[baguhin | baguhin ang source]
- 1603: Marso 24 - Elizabeth I, Reyna ng Inglatera at Reyna ng Irlandya mula Nobyembre 17, 1558 hanggang kanyang kamatayan (isinilang 1533)
Dekada 1630[baguhin | baguhin ang source]
Kamatayan[baguhin | baguhin ang source]
- 1630: Nobyembre 15 - Johannes Kepler, matematiko, astrologo, at astronomo (ipinanganak. 1571)
Dekada 1640[baguhin | baguhin ang source]
Kamatayan[baguhin | baguhin ang source]
- 1642: Enero 8 - Galileo Galilei, isang Italyanong pisiko, astronomo, at pilosopo (isinilang 1564)
Dekada 1650[baguhin | baguhin ang source]
1651[baguhin | baguhin ang source]
Kapanganakan[baguhin | baguhin ang source]
- Abril 30 - Jean-Baptiste de La Salle, isang Pranses na guro at repormador pang-edukasyon (namatay 1719)
1653[baguhin | baguhin ang source]
Kaganapan[baguhin | baguhin ang source]
Enero-Hunyo[baguhin | baguhin ang source]
- Enero-Hunyo: Digmaan ng mga Pisanteng Suwiso.
- Pebrero 2: New Amsterdam (na ngayon ay tinatawag na Lungsod ng New York) .
- Marso 14: Labanan sa Leghorn: Tinalo ng isang Olandes na armada ang isang Ingles; ang kumander na Olandes na si Johan van Galen, ay namatay dahil sa kanyang mga natamong sugat.
- Abril 20: Pinatalsik ni Oliver Cromwell ang Parlamentong Rump ng Inglatera.
- Mayo 24: Nahalal si Fernando IV bilang Hari ng mga Roma.
- Hunyo 12-13: Unang Digmaang Anglo-Olandes: Tinalo ng Ingles na hukbong-dagat ang armadang Olandes sa Labanan ng Gabbard.
Hulyo-Disyembre[baguhin | baguhin ang source]
- Hulyo 4-Disyembre 12: Nagpulong ang Parlamentong Barbone sa London, Inglatera.
- Agosto 8-Agosto 10: Labanan ng Scheveningen: Ang huling labanang pandagat ng Unang Digmaang Anglo-Olandes ay pinaglabanan sa labas ng Texel; nakuha ng hukbong-dagat na Ingles ang isang taktikong tagumpay sa armadang Olandes.
- Nobyembre: Iniwan ni John Casor ang sakahan ni Anthony Johnson, pagkatapos angkinin ang kanyang kontrata ng kasunduan na paso na.
- Disyembre 16: Si Oliver Cromwell ang naging Panginoong Tagapagtanggol ng Inglatera, Eskosya at Irlanda.[3][4]
Hindi alam ang petsa[baguhin | baguhin ang source]
.jpg)
Nakumpleto ang musoleo ng Taj Mahal.
- Si Marcello Malpighi ay nagiing isang doktor ng medisina.
- Si Stephen Bachiler ay nagbalik sa Inglatera.
- Nakumpleto ang musoleo ng Taj Mahal sa Agra.
- Si Frederick William, ang Tagahalal ng Brandenburg, ay muling kinumpirma ang kalayaan sa mga maharlika mula sa pagbubuwis at ang kanilang walang limitasyong kontrol sa mga pisante.
Kapanganakan[baguhin | baguhin ang source]
- Enero 13 - Philipp Jakob Spener, Alemang teologo (namatay 1705).
- Pebrero 17 - Arcangelo Corelli, Italyanong kompositor (namatay 1713).
- Abril 2 - Prinsipe George ng Dinamarka, ang asawa ni Reyna Anne ng Gran Britanya (namatay 1708).
- Mayo 8 - Claude-Louis-Hector de Villars, Marshal ng Pransiya (namatay 1734).
- Hunyo 1 - Georg Muffat, Pranses na kompositor (namatay 1704).
- Hunyo 26 - Kardinal André-Hercule de Fleury, Obispo ng Fréjus, ang punong ministro ng Pransiya sa ilalim ng Louis XV ng Pransiya (namatay 1743).
- Hulyo 5 - Thomas Pitt, Britong Gobernador ng Madras (namatay 1726).
- Hulyo 25 - Agostino Steffani, Italyanong diplomatiko at kompositor (namatay 1728).
- Agosto 9 - John Oldham, Ingles na makata (namatay 1683).
- Agosto 14 - Christopher Monck, ikalawang Duke ng Albemarle, Ingles na estadista (namatay 1688).
- Setyembre 3 - Roger North, Ingles na abogado at biyograpo (namatay 1734).
- Oktubre 18 - Abraham van Riebeeck, Gobernador-Heneral ng Silangang Indiyong Olandes (namatay 1713)
- hindi alam ang petsa
- Chikamatsu Monzaemon, Hapon na mandudula (d. 1725).
- Rahman Baba, maalamat Apganong Pashto Sufi na makata (d. 1711).
Kamatayan[baguhin | baguhin ang source]
- Enero 16 - John Digby, Unang Earl ng Bristol, Ingles na diplomatiko (kapanganakan 1580).
- Marso 23 - Johan van Galen, Olandes na opisyal ng hukbong-dagat (kapanganakan 1604).
- Mayo 26 - Robert Filmer, Ingles na manunulat (kapanganakan 1588).
- Hulyo 10 - Gabriel Naudé, Pranses na katiwala ng aklatan at palaaral (kapanganakan 1600).
- Hulyo 31 - Thomas Dudley, Gobernador ng Kolonya ng Look ng Massachusetts (kapanganakan 1576).
- Agosto 10 - Maarten Tromp, Olandes na admiral (kapanganakan 1598).
- Oktubre 3 - Marcus Zuerius van Boxhorn, Olandes na pantas (kapanganakan 1612).
Dekada 1660[baguhin | baguhin ang source]
Kapanganakan[baguhin | baguhin ang source]
- 1661: Nobyembre 6 - Carlos II ng Espanya, Hari ng Espanya. (namatay 1700)
Dekada 1670[baguhin | baguhin ang source]
Kamatayan[baguhin | baguhin ang source]
- 1671: Muhammad Dipatuan Kudarat, Ikapitong Sultan ng Maguindanao (kapanganakan 1581)
Dekada 1680[baguhin | baguhin ang source]
Kapanganakan[baguhin | baguhin ang source]
- 1685: Marso 21 – Johann Sebastian Bach, kompositor. (namatay 1750)
Dekada 1690[baguhin | baguhin ang source]
Kapanganakan[baguhin | baguhin ang source]
- 1694: Mayo 30 - François-Marie Arouet (mas kilala sa kanyang pangalang pampanitikan na Voltaire), isang manunulat, tagapagsanaysay, at pilosopong namuhay noong Panahon ng Pagkamulat sa Pransya. (namatay 1778)
Taon[baguhin | baguhin ang source]
1700[baguhin | baguhin ang source]
- Nobyembre 1 - Carlos II ng Espanya, Hari ng Espanya. (ipinanganak 1661)
Mga pananda[baguhin | baguhin ang source]
- ↑ Maliban sa 1600
Mga sanggunian[baguhin | baguhin ang source]
- ↑ "The Thirty-Years-War" (sa wikang Ingles). Western New England College. Tinago mula sa orihinal noong 1999-10-09. Nakuha noong 2008-05-24.
- ↑ "The Seventeenth-Century Decline" (sa wikang Ingles). The Library of Iberian resources online. Nakuha noong 13 Agosto 2008.
- ↑ Penguin Pocket On This Day (sa wikang Ingles). Penguin Reference Library. 2006. ISBN 0-14-102715-0.
- ↑ "Commonwealth Instrument of Government, 1653". Modern History Sourcebook (sa wikang Ingles). New York: Fordham University. Agosto 1998. Nakuha noong 2012-07-10.