Dakilang Saserdote ng Israel
Ang Dakilang Saserdote ng Israel(Wikang Hebreo: Kohen Gadol) ang mga Dakilang Saserdote ng mga Sinaunang Israelita at Hudaismo. Ang mga Dakilang Saserdote ng Israel ay mula sa pamilya ng angkan ni Aaron ayon sa Bibliya na nakatatandang kapatid ni Moises sa pamamagitan ni Zadok na Saserdote sa panahon nina David at Solomon. Ang tradisyong ito ay nagwakas noong ika-2 siglo BCE sa pamumuno ng Kahariang Hasmoneo nang ang posisyon ng Dakilang Saserdote ay walang kaugnayan kay Zadok.
Ayon sa Bibliya, tanging ang mga Dakilang Saserdote ng Israel ay makakapasok sa Banal ng mga Banal sa Templo ni Solomon at papasok rito ng isang beses kada tao sa Yom Kippur upang maghandog ng dugong handog at insenso.
Talaan
[baguhin | baguhin ang wikitext]Mula sa Exodo ng mga Israelita hanggang sa pagtatayo ng Templo ni Solomon
[baguhin | baguhin ang wikitext]Ito ay batay sa Bibliya kabilang ang Aklat ng mga Cronica, Aklat ni Ezra at Josephus [1] at Seder Olam Zutta.
- Aaron
- Eleazar, anak ni Aaron (Numbers 20:28)
- Phinehas, anak ni Eleazar
- Abishua, anak ni Phinehas
- Ipinasok ng mga Samaritano si Shesha na anak ni Abishua at ama ni Bukki
- Bukki, anak ni Abishua
- Uzzi, anak ni Bukki
Bagaman si Phinehas at mga inapo nito ay hindi mga nakumpirmang Dakilang Saserdote, ang bahaging ito ay ibinigay sa 1 Cronica 6:3-15) at Josephus at Seder 'Olam Zutta). Sa isang panahon ang opisinang ito ay inilipat mula sa angkan ni Eleazar sa angkan ng kanyang kapatid na si Itamar.[2] Ang una at pinakatanyag na Dakilang Saserdote ng angkan ni Itamar ay si Eli na kontemporaryo ni Samuel.
- Eli, inapo ni Ithamar, anak ni Aaron
- Ahitub,anak ni Phinehas at apo ni Eli
- Ahijah,anak ni Ahitub
- Ahimelech, anak ni Ahijah (o kapatid ni Ahijah at at anak ni Ahitub)
- Abiathar, anak ni Ahimelech. Si Abiathar ay tinanggal na Dakilang Saserdote dahil sa pakikipagsabwatan laban kay Solomon at pinalitan ni Zadok na anak ni Ahitub na nangasiwa sa pagtatayo ng Templo ni Solomon. Ayon sa 1 Cronica 6:3-15, si Zadok ay mula sa angkan ni Uzzia sa pamagitan nina Zerahiah, Meraioth, Amariah at Ahitub) at kaya ay kabilang sa angkan ni Eleazar.
Templo ni Solomon
[baguhin | baguhin ang wikitext]ANg impormasyon sa Dakilang Saserdote ng Israel ay iba sa Bibliya, kay Josephus at Seder Olam Zutta. Binanggit nina Josephus at Seder 'Olam Zuta ang 18 Dakilang Saserdite[3] ngunit sa 1 Cronica] 6:3-15 ay nagbigay ng 12 pangalaman na nagwakas sa huling Dakilang Saserdoteng si Seriah na ama ni Jehozadak.
| 1 Cronica 6:3-15 (* Binanggit rin sa Aklat ni Ezra 7:1–5) |
Josephus[4] | Seder Olam Zutta | Ibang impormasyon |
|---|---|---|---|
| Zadok* | Zadok | Zadok - kontemporaryo ni Solomon. Siya ang Dakilang Saserdote sa pagtatayo ng Templo ni Solomon. | |
| Ahimaaz | Ahimaaz | Ahimaaz - Kontemporaryo ni Rehoboam | |
| Azariah | Azariah | Azariah - kontemporaryo ni Abijah ng Jud | |
| Johanan | Joram | - | |
| - | Isus (Yehoshua) | Joash - kontemporaryo ni Jehoshaphat | Ang isang Amariah ay binanggit sa 2 Cronica 19:11 na Pinunong dakilang saserdote sa panahon ni Jehoshaphat. |
| - | - | Jehoiarib - kontemporaryon ni Jehorman ng Juda | |
| - | - | Jehoshaphat - kontemporaryo ni Ahazias ng Juda | - |
| - | Jehoiada[5] | Jehoiada - kontemporaryo Jehoash ng Juda | Jehoiada, bayaw ni Ahazias ng Juda(2 Hari 11:4-17) at pumatay sa reynang si Athaliah at naglagay kay Jehoash ng Juda bilang hari ng Kaharian ng Juda |
| - | Axioramos (Ahiram) | - | - |
| - | Phideas | Pediah - kontemporaryo ni Jehoash ng Juda | - |
| - | Sudeas | Zedekiah - kontemporaryon ni Amazias ng Juda | - |
| Azariah | Juelus | Joel -kontemporaryon ni Uzzias | Ang Azariah II ay binanggit sa 2 Cronica 26:14-18 bilang pinunong Dakilang Saserdote na sumalungat kay Uzzias. |
| Amaria | Jotham | Jotham - kontemporaryo ni Haring Jotham | - |
| Ahitub II | Urias | Urijah - kontemporaryo ni Haring Ahaz | Si Uriah ay binanggit sa 2 Hari 16:10-16 na Dakilang Saserdote sa utos ni Ahaz na palitan ang altar sa Templo ni Solomon ng bagong altar na may istilong Asiryo. |
| - | Nerias | Neria - kontemporaryon ni Hezeias | Ang Azariah ay binanggit sa 2 Cronica 31:10 bilang Pinunong Dakilang saserdote sa ilalim ni Hezekias |
| Zadok II | Odeas | Hoshaiah - kontemporaryon ni Manasses ng Juda | - |
| Shallum* | Shallum | Shallum - kontemporaryo ni Amon ng Juda | Shallum, anak ni Zadok II. |
| Hilkiah* | Elcias | Hilkiah - kontemporaryo ni Haring Josias at Jehoahaz ng Juda | Si Hilkiah na Saserdote sa panahon ni Josias ang nakatuklas sa Aklat ng Batas |
| Azariah IV* | Azaros | Azariah IV -kontemporaryo ni Haring Jehoiakim | Azariah IV, anak ni Hilkiah(1 Cronica 6:13) |
| Seraiah* | Sareas | Seraiah -kontemporaryo ni Haring Jeconias at Zedekias | Seraiah, anak ni Azariah IV ayon sa 2 Hari 25:18 |
Ikalawang Templo sa Herusalem
[baguhin | baguhin ang wikitext]- Joshua, anak ni Jehozadak, pagkatapos ng pagtatayo ng Ikalawang Templo sa Herusalem, Kontemporaryon ni Dakilang Ciro at Dario I
- Joiakim, anak ni Joshua, (Nehemiah 12:10).
- Eliashib, anak ni Joiakim, (Nehemiah 12:10).
- Joiada, anak ni Eliashib, (Nehemiah 12:10)
(A son married a daughter of Sanballat the Horonite for which he was driven out of the Temple by Nehemiah) (Nehemiah 13:28) - Johanan, anak ni Joiada,(Nehemiah 12:11).Binanggit sa Elephantine papyri noong 410 BCE.
- Jaddua,anak ni Johanan, (Nehemiah 12:11). Kontemporaryon ni Dakilang Alejandro.
- Onias I, anak ni Jaddua. Kontemporaryo ni Areus I ng Sparta
- Simon I, anak ni Onias. Ayon kay Josephus ay si [[Simeon Ang Makatarungan][6]
- Eleazar, anak ni Onias at kapatid ni Simon I. kontemporaryo ni Ptolomeo II Philadelphus
- Manasseh, anak ni Jaddua, kapatid ni Onias I at tiyuhin nina Simon I at Eleazar.
- Onias II, anak Simon I. Kontemporaryo ni Ptolomeo III Euergetes
- Simon II, anak ni Onias II. Kontemporaryo ni Ptolomeo IV Philopator
- Onias III, anak ni Simon II, (?-175 BC),pinatay noong 170 BCE
- Onias IV, anak ni Onias III, tumakas sa Ehipto at nagtayo ng Templo ni Onias sa Leontopolis (
- Jason, anak Simon II, 175-172 BCE (ang huling Saserdote ng Dinastiya ni Zadok)
- Menelaus, 172-165 BCE
- Judas Maccabeus, son of Mattathias, 165-162 BCE(Humawak ng posisyon sa muling pag-aalay ng Ikalawang Templo sa Herusalem matapos taluhin ang Imperyong Seleucid
- Alcimus, 162-159 BCE
Dinastiyang Hasmoneo
[baguhin | baguhin ang wikitext]- Jonathan Apphus, 153-143 BCE
- Simon Thassi, kapatid ni Jonathan Apphus, 142-134 BCE
- John Hyrcanus I, anak ni Simeon Tassi, 134-104 BCE
- Aristobulus I, anak ni John Hyrcanus, 104-103 BCE
- Alexander Jannaeus, anak ni John Hyrcanus, 103-76 BCE
- John Hyrcanus II, anak ni Alexander Jannaeus, 76-66 BCE
- Aristobulus II, anak Alexander Jannaeus, 66-63 BCE
- Hyrcanus II (ibinalik), 63-40 BCE
- Antigonus, anak ni Aristobulus II, 40-37 BCE
Panahong Herodiano-Romano
[baguhin | baguhin ang wikitext]- Ananelus, 37-36 BCE
- Aristobulus III, apo ni Aristobulus II at Hyrcanus II, 36 BCE
Ang huli sa Dinastiyang Hasmoneo at kapatid ng ikalawang asawa ni Herodes na siMariamne I. - Ananelus (ibinalik), 36-30 BCE
- Joshua ben Fabus, 30-23 BCE
- Simon ben Boethus, 23-5 BCE(ang kanyang anak na si Mariamne II ang ikatlong asawa ni Dakilang Herodes)
- Matthias ben Theophilus, 5-4 BCE[7]
- Joazar ben Boethus, 4 BCE
- Eleazar ben Boethus, 4-3 BCE
- Joshua ben Sie, 3 BCE - ?
- Joazar ben Boethus (ibinalik), ? - 6 CE
- Ananus ben Seth, 6-15 CE
- Ishmael ben Fabus (Phiabi), 15-16 CE
- Eleazar ben Ananus, 16-17 CE
- Simon ben Camithus, 17-18 CE
- Joseph ben Caiaphas, 18-36 (manugang ng Dakilang Saserdoteng si Ananus ben Seth)
- Jonathan ben Ananus, 36-37 CE
- Theophilus ben Ananus, 37-41 CE
- Simon Cantatheras ben Boethus, 41-43 CE
- Matthias ben Ananus, 43 CE
- Elioneus ben Simon Cantatheras, 43-44 CE
- Jonathan ben Ananus, 44 (ibinalik)
- Josephus ben Camydus, 44-46 CE
- Ananias son of Nedebeus, 46-58 CE[8]
- Jonathan, 58 CE[9]
- Ishmael II ben Fabus, 58-62 CE
- Joseph Cabi ben Simon, 62-63 CE
- Ananus na anak ni Ananus, 63 CE
- Hesus na anak ni Damneus, 63 CE
- Joshua ben Gamla, 63-64 CE
- Mattathias ben Theophilus, 65-66 CE
- Phannias ben Samuel, 67-70 CE (Ang Ikalawang Templo sa Herusalem ay winasak ng Imperyong Romano noong 70 CE.)
Mga sanggunian
[baguhin | baguhin ang wikitext]- ↑ Antiquities of the Jews 10:151–153 (10.8.6, in the order: book, chapter and verse.)
- ↑ According to Abu l-Fath, a Samaritan chronicler writing in the 14th century CE, this transfer was the result of a civil war between the followers of Uzzi and Eli. Samaritans claim descent from the followers of Uzzi, who in this account stayed at Mount Gerizim while Eli's followers moved to Shiloh. (Robert T. Anderson and Terry Giles, The Keepers, An Introduction to the History and Culture of the Samaritans, Hendrickson Publishing, 2002, p. 11–12.)
- ↑ The list in Antiquities of the Jews 10:151-153 contains 17 high priests, but Josephus also mentioned the High Priests Seraiah in 10:149 and Jehoiada in 9.7.
- ↑ Antiquities of the Jews 10:151–153 (10.8.6, in the order: book, chapter and verse.)
- ↑ Josephus mentions Jehoiada as high priest in his account of Athaliah's reign (Antiquities of the Jews 9.7) but not in list of High Priests (Antiquities of the Jews 10:151-153)
- ↑ Josephus, Antiquities. Book 12, Chapter 2 (43)
- ↑ http://www.jewishencyclopedia.com/view.jsp?artid=269&letter=M
- ↑ Antiquities of the Jews 20.5.2
- ↑ Antiquities of the Jews 20.8.5