Pangunahing Linyang Pahilaga ng PNR
 | Kailangang isapanahon ang artikulong ito. |
| Linyang Pahilaga Northrail | |
|---|---|
| Buod | |
| Ibang pangalan | Linyang Maynila-San Fernando Linyang Maynila-Clark |
| Uri | Riles Panrehiyon Riles Pangkalungsuran Riles Pangkomyuter Riles Pangkargamento |
| Kalagayan | Balak ipanumbalik |
| Lokasyon | Hilagang Luzon |
| Hangganan | Tutuban San Fernando (La Union) |
| Kulay sa mapa | Kahel |
| Operasyon | |
| Binuksan noong | Marso 24, 1891 |
| Isinara noong | 1997 |
| May-ari | Pambansang Daambakal ng Pilipinas |
| (Mga) Nagpapatakbo | Pambansang Daambakal ng Pilipinas |
| Karakter | Nasa Lupa (kasaysayan) Nakaangat (ipapanukala) |
| Teknikal | |
| Haba ng linya | 265.4 km |
| Luwang ng daambakal | 1,435 mm (4 ft 8 1⁄2 in) |
Ang Pangunahing Linyang Pahilaga ng Pambansang Daambakal ng Pilipinas (Ingles: Philippine National Railways North Main Line), ay isang inabandonang pangunahing linyang daangbakal na pagmamayari ng Pambansang Daambakal ng Pilipinas. Ito ang unang daangbakal sa Luzon ng Pilipinas.
Kasaysayan
[baguhin | baguhin ang wikitext]
Bilang orihinal na bahagi ng Daambakal ng Maynila-Dagupan, ang panukala para sa isang riles ng tren sa buong Luzon ay isinumite ni Don Eduardo Lopez Navarro noong Hunyo 26, 1875 bilang isang dekrito ni Haring Alfonso XIII ng Espanya, ang konsyerto ay iginawad noong Enero 1, 1887, ang pundasyon para sa estasyon ng Tutuban ay inilagay noong Hulyo 31, simula sa pagtatayo ng linya.
Ang unang bahagi ay binuksan noong Marso 24, 1891 mula Manila hanggang Bagbag, Pebrero 2, 1892 sa Mabalacat, Hunyo 1 hanggang Tarlac at Nobyembre 24 sa Dagupan, ang Tulay ng Rio Grande de Pampanga ay binuksan noong 1894, matapos ang buong proyekto.
Ang linya ay nakumpleto sa San Fernando, La Union noong Mayo 16, 1929.
Sudipen Extension
[baguhin | baguhin ang wikitext]Sa panahon ng Paninindigan ng mga Hapon, ang linya ay pinaabot patungong Sudipen, La Union noong 1943, upang maglingkod sa kalapit na Lepanto Mines sa Mankayan, Benguet. Pagkatapos ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig, ang linya ay binuwag, ang mga materyales tulad ng mga railtrack at steels ay ginamit sa rehabilitasyon ng mga nasira na linya ng riles, ang isang pambihirang istraktura na may mga materyales mula sa extension ay ang Tulay sa Ilog Palicpic-Ayungin na matatagpuan sa Linyang Patimog.
Ang panimulang punto ng linya ay matatagpuan bago ang San Fernando U wye.
Bacnotan Extension
[baguhin | baguhin ang wikitext]Ang Extension ng Bacnotan, ay binuksan noong 1955, ay nagsisilbing linya ng sangay sa halip na extension ng Manila-San Fernando, karamihan sa mga serbisyo ay kargamento, na naglilingkod sa Cebu Portland Cement Company. Nagtatapos pa rin ang mga pasahero sa San Fernando U.
Pagsasara
[baguhin | baguhin ang wikitext]
Marami din ilang mga bahagi ng linyang pahilaga na isinara, San Fernando-Dagupan noong 1983, Dagupan-Tarlac noong 1988 at Tarlac-Malolos noong 1989 sa panahon ng pagkapangulo ni Pangulong Corazon Aquino, ang pagputok ng Bulkang Pinatubo ay nagpaikli pa nang husto ng mga serbisyo hanggang Meycauayan noong 1991 hanggang sa isinara ito noong 1997.
Manila-Malolos-Clark Railway (Northrail Project)
[baguhin | baguhin ang wikitext]
Bilang ipapanumbalik sa Linyang Pahilaga ay nagsasangkot ng pag-upgrade ng Luwang ng daangbakal sa isang mataas na sistema ng dual-track, na nagko-convert ang rail gauge mula sa narrow gauge patungo sa standard gauge, at nag-uugnay sa Maynila hangang Malolos City sa Bulacan at higit pa sa Angeles City, Clark Special Economic Zone at ang Paliparang Pandaigdig ng Clark. Tinatantiya ang proyektong ito na nagkakahalaga ng humigit-kumulang na US $ 500 milyon, kasama ang Tsina na nag-aalok upang magbigay ng ilang US $ 400 milyon sa pagtustos ng konsesyon.[1] Nagsimula ang paghahanda ng konstruksiyon noong unang bahagi ng Nobyembre 2006. Dahil sa mga pagkaantala sa gawaing pagtatayo, sa madaling panahon ito ay muling inegosyo sa gobyerno ng China. Ang pansamantalang pagpapatuloy sa Enero 2009 sa suporta ng North Luzon Railways Corporation. Muli, ang proyekto ay nakansela noong Marso 2011, dahil sa isang serye ng mga pagkaantala, mga pagtigil sa trabaho, isang kontrobersya at anomalya sa dayuhang kontratista. Ang proyekto ng tren ay kinontrata ng administrasyong Arroyo noong 2003 sa China National Machinery and Equipment Corporation (CNMEC) para sa isang orihinal na gastos na $ 421 milyon. Noong 2009, pinalaki ng CNMEC ang presyo ng kontrata sa $ 593 milyon, sa pagsang-ayon ng pamahalaan na baligtarin ang pagkakaiba. Ang pamahalaan ay hiniram ng $ 400 milyon mula sa Exim Bank ng China upang pondohan ang proyekto, na ang balanse ay mula sa Development Bank of the Philippines. Noong 2011, inalis ng administrasyong Aquino ang proyektong ito sa mga ligal na isyu at mga paratang sa korapsyon. Ang Korte Suprema ng Pilipinas ay nagbigay sa Marso 2012 ng isang desisyon na nagbigay ng isang mas mababang hukuman ang go-signal upang marinig ang kaso na nanawagan para sa pagpapawalang-saysay ng sobrang halaga ng kontrata. Sa halip na pag-aayos ng buong US $ 184 milyon dahil sa 2012, ang Kagawaran ng Pananalapi ay magbayad ng Export-Import Bank of China 4 na magkaparehong pagbabayad na $ 46 milyon simula noong Setyembre 2012.[2] Sinabi ng Director-General ng National Economic and Development Authority (NEDA) na si Arsenio Balisacan na 80 Ang kilalang Northrail proyekto ay ipagpapatuloy sa loob ng termino ni Pangulong Benigno Aquino III.[2]
Sinusuri ng Kagawaran ng Transportasyon at Komunikasyon ang muling pag-aaral ng proyekto sa pamamagitan ng pagsasagawa ng pag-aaral ng pagiging posible ng CPCS Transcom Ltd. ng Canada. Ang bahagi ng pag-aaral ay sinuri ng pagkakaroon ng Malolos-Tutuban-Calamba-Los Baños Commuter Line.[3][4]
Ang huling pangalan para sa proyektong Northrail ay inihayag ng Kagawaran ng Transportasyon Kalihim Arthur Tugade noong Hunyo 25, 2017 sa isang seremonya kung saan ang unang 5 istasyon ay binigyan ng kanilang mga marker sa lokasyon. Nilalayon nito ang pagbawas ng oras ng paglalakbay sa pagitan ng dalawang lungsod mula sa dalawang oras hanggang 55 minuto, na nagbibigay ng mas madaling paglalakbay para sa mga pasahero mula sa Bulacan at Pampanga na naglakbay araw-araw sa Maynila para sa trabaho o paaralan. Ang 106-kilometro na linya ng tren ay tatakbo mula sa Estasyong daangbakal ng Tutuban sa Maynila patungong Clark Freeport Zone sa Pampanga, na dumadaan sa Paliparang Pandaigdig ng Clark. Magkakaroon ng 13 trainsets na may 8 coaches bawat set, ang bawat isa ay may kakayahang makamit ang maximum na bilis na 120 kph (75 mph). Ang gastos ng proyekto ay $ 255 bilyon (US $ 5.1 bilyon) sa tulong pinansiyal mula sa Hapon. Inaasahang magsimula ang konstruksiyon sa huling quarter ng 2017 at makumpleto ng 2021.[5][6]
Ang pre-construction work tulad ng pag-clear ng tamang paraan ay nagsimula noong Enero 2018.
Ginagamit na tren
[baguhin | baguhin ang wikitext]Ang Linyang Pahilaga ay mayroong 34 na mga tren, 76 na pasahero, 16 na bagahe at 537 na mga kargamento. Ang mga pasahero ay gumagamit ng Vacuum Brakes at Hand Brakes para sa mga kargamento.
Mga estasyon
[baguhin | baguhin ang wikitext]Sa panahon ng pagtatayo ng Tulay ng Rio Grande de Pampanga hanggang 1894, isang pansamantalang istasyon; Ang Calumpit Norte ay itinayo upang magbigay ng koneksyon sa mga serbisyo ng raft ferry sa hilagang dulo ng tulay.
Ang South Aringay ay pansamantalang dulo sa pagtatayo ng Tulay ng Naguilian River, hindi katulad ng Bagbag, South Aringay Sta. ay hindi pinanatili.
Impormasyon
[baguhin | baguhin ang wikitext]- Ang seksyon ng Manila-Dagupan mula Bagbag hanggang Mabalacat ay nakumpleto noong Pebrero 2, 1892 sa tamang panahon para sa Mabalacat Town Fiesta, mga serbisyo mula Manila hanggang Mabalacat na may mga raft ferry connection sa pagitan ng Calumpit at Apalit (Calumpit Norte).
- Sinasabi ng ilang mga pinagkukunan na ang Linyang Manila-Dagupan ay nagsimula noong 1894.
- Ito ay dahil ang tren na "Alfonso XIII" mula sa Manila sa panahon ng inagurasyon ng linya 1892 ay hindi pa nakarating sa Dagupan dahil sa patuloy na pagtatayo ng Tulay ng Rio Grande de Pampanga sa pagitan ng Calumpit at Apalit.
- Ang istasyon ng San Fernando U ay inilipat sa kasalukuyang lokasyon nito nang ang linya ay pinalawak hanggang sa Bacnotan, La Union.
- Ang orihinal na gusali ng istasyon ng San Fernando U ay may parehong istrakturang arkitektura sa mga nasa Bauang, Kolehiyo at Yawe.
- Ang istasyon ng Bautista ay orihinal na pinangalanang Bayambang Mercancias o Bayambang M. (Bayambang Freight) hanggang 1900, nang ito ay nahiwalay sa munisipalidad ng Bayambang.
- Maliban sa isang araw-araw na lokal na tren sa pagitan ng Maynila at San Fernando U, ang mga lokal na tren lamang ang hihinto sa mga istasyon ng bandila kung may mga pasahero.
- Isang Lokal mula sa Maynila hanggang San Fernando U at sa kabaligtaran ay tumatagal ng 8 oras at 39 minuto, umaalis sa Maynila sa 9:30 ng umaga at dumating sa San Fernando U sa 6:09 ng hapon.
- Ang seksyon sa pagitan ng Caloocan at Balagtas (Bigaa) ay pinlano na i-double-track sa 1929 ngunit hindi ito ipinatupad.
- Ang Amacalan, San Julian at Romas ay hindi naroroon sa isang talaarawan ng 1939.
- Naglaho ang San Julian mula noong 1937.
- Ang mga bagong restawran ay idinagdag sa mga unang bahagi ng 60 hanggang 1980 sa iba't ibang mga lokasyon bagaman hindi alam kung ang alinman sa mga ito ay may mga platform o mga gusali ng istasyon na itinayo, ang mga ito ay ITM, Taal, Tubectubang, A. Diaz, Sapang, Coliling, Doyong & Cadael.
Pamasahe
[baguhin | baguhin ang wikitext]MDR Era
- Unang Klase = 0.03
- Ikalawang Klase = 0.02
- Ikatlong Klase = 0.01
Ang pamasahe ng mga tiket mula sa pinagmulan sa destinasyon (MRR Era). San Fabian
- Maasin = ₱ 0.09
- Sapdaan = ₱ 0.05
- Caba = ₱ 0.87
- Bauang = ₱ 0.81 (Bumalik)
Tignan din
[baguhin | baguhin ang wikitext]Sanggunian
[baguhin | baguhin ang wikitext]- ↑ "RP, China break ground for Manila-Ilocos railway". Malaya. Abril 6, 2004. Inarkibo mula sa orihinal noong Mayo 9, 2010.
{{cite news}}: Unknown parameter|deadurl=ignored (|url-status=suggested) (tulong)CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ 2.0 2.1 "Archive copy". Inarkibo mula sa orihinal noong 2019-02-18. Nakuha noong 2018-05-29.
{{cite web}}: CS1 maint: archived copy as title (link) CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ <http://www.abs-cbnnews.com/business/07/22/13/dotc-eyes-elevated-railway-malolos-los-banos
- ↑ "Archived copy". Inarkibo mula sa orihinal noong Enero 2, 2014. Nakuha noong Enero 1, 2014.
{{cite web}}: Unknown parameter|deadurl=ignored (|url-status=suggested) (tulong)CS1 maint: archived copy as title (link) CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ 17 stations of Manila-Clark Railway revealed Rappler. Retrieved 2017-06-25.
- ↑ DOTr leads marking of Manila-Clark railway’s 5 future stations Philippine Daily Inquirer. Retrieved 2017-06-25.