Pumunta sa nilalaman

Taal, Batangas

Mga koordinado: 13°53′N 120°56′E / 13.88°N 120.93°E / 13.88; 120.93
Mula sa Wikipedia, ang malayang ensiklopedya
Taal

Bayan ng Taal
Mapa ng Batangas na nagpapakita ng lokasyon ng Taal.
Mapa ng Batangas na nagpapakita ng lokasyon ng Taal.
Map
Taal is located in Pilipinas
Taal
Taal
Lokasyon sa Pilipinas
Mga koordinado: 13°53′N 120°56′E / 13.88°N 120.93°E / 13.88; 120.93
Bansa Pilipinas
RehiyonCalabarzon (Rehiyong IV-A)
LalawiganBatangas
Distrito— 0401029000
Mga barangay42 (alamin)
Pamahalaan
 • Punong-bayanMiguel Montenegro
 • Manghalalal40,453 botante (2025)
Lawak
[1]
 • Kabuuan29.76 km2 (11.49 milya kuwadrado)
Populasyon
 (Senso ng 2024)
 • Kabuuan61,559
 • Kapal2,100/km2 (5,400/milya kuwadrado)
 • Kabahayan
14,977
Ekonomiya
 • Kaurian ng kitaika-3 klase ng kita ng bayan
 • Antas ng kahirapan9.45% (2021)[2]
 • Kita₱ 259.1 million (2022)
 • Aset₱ 479.7 million (2022)
 • Pananagutan₱ 73.12 million (2022)
 • Paggasta₱ 212.2 million (2022)
Kodigong Pangsulat
4208
PSGC
0401029000
Kodigong pantawag43
Uri ng klimaTropikal na monsoon na klima
Mga wikaTagalog

Ang Bayan ng Taal ay isang Ika-apat na klaseng bayan sa lalawigan ng Batangas, Pilipinas. Ayon sa senso ng 2024, ito ay may populasyon na 61,559 sa may 14,977 na kabahayan.

Ang Basilika ng Taal

Ang Taal ay nahahati sa 42 barangay.

  • Apacay
  • Balisong
  • Bihis
  • Bolbok
  • Buli
  • Butong
  • Carasuche
  • Cawit
  • Caysasay
  • Cubamba
  • Cultihan
  • Gahol
  • Halang
  • Iba
  • Ilog
  • Imamawo
  • Ipil
  • Luntal
  • Mahabang Lodlod
  • Niogan
  • Pansol
  • Poblacion 1
  • Poblacion 2
  • Poblacion 3
  • Poblacion 4
  • Poblacion 5
  • Poblacion 6
  • Poblacion 7
  • Poblacion 8
  • Poblacion 9
  • Poblacion 10
  • Poblacion 11
  • Poblacion 12
  • Poblacion 13
  • Poblacion 14
  • Pook
  • Seiran
  • Laguile
  • Latag
  • Tierra Alta
  • Tulo
  • Tatlong Maria
Photo Courtesy: Sir Rheno Mar Segura Soqueño and sculpture made by John Alaban based his representation of the mythical 10 Bornean Datus on photos of people living in the Southern Philippines and Borneo in the 18th century. In this photo an artist depiction of Datu Balensusa.
Sa larawang ito, isang likhang-sining ng isang artista na nagpapakita kay Datu Dumangsil.

Narating nina Datu Dumangsil at Datu Balinsusa ang baybayin ng Batangas mula sa Borneo sa kanilang paghahanap ng bagong lupain. Kasama sila sa migrasyon ng mga datu na tumakas mula sa pananakop sa kanilang lugar. Sa kanilang paglalakbay, nadaanan nila ang Mindoro at kalaunan ay narating ang Lawa ng Taal, kung saan sila nanirahan at nagsimulang bumuo ng pamayanan[3].

Pinili ni Datu Dumangsil ang lugar malapit sa Bundok Makulot, habang si Datu Balinsusa ay nanirahan sa baybayin ng Balayan. Sa tulong ng likas na yaman ng lugar—matabang lupa, sariwang tubig, at masaganang dagat—nagsimula silang magtanim, mangisda, at makipagkalakalan. Tinawag nila ang lugar na Lampung, bilang paggunita sa kanilang pinanggalingan sa Sumatra, at ito ang naging ugat ng kasalukuyang bayan ng Taal.[4]

Ayon sa isang alamat, nagmula ang pangalang “Taal” sa salitang “taad,” bahagi ng tubo na ginagamit sa pagtatanim. Nang tanungin ng isang Kastila ang pangalan ng lugar, ang sagot ng magsasaka ay “taad,” na inakala ng Kastila na pangalan ng lugar. Mula rito, naging “Taal” ang tawag sa bayan. Sa pamumuno nina Datu Dumangsil at Datu Balinsusa, naitatag ang isang maunlad na pamayanan na naging bahagi ng kasaysayan ng Batangas.[5]

Mga Pagkaing Sikat sa Taal Batangas

[baguhin | baguhin ang wikitext]

Maraming pagkain na makikita sa Taal Batangas isa na rito ang tinaguriang Tapang Taal Naka-arkibo 2010-08-25 sa Wayback Machine. at Langonisang Taal, and Tapa at Langonisa ay gawa sa baboy na ibinabad sa toyo na may timpla. Maraming nagsasabing ang Tapa at Longanisa ay isa sa mga pagkaing dinarayo pa ng karamihan mula sa ibang lugar ng Pilipinas. Mayroon ding Suman, Sinaing na isda at iba pa.

Senso ng populasyon ng
Taal
TaonPop.±% p.a.
1903 17,525—    
1918 21,155+1.26%
1939 23,004+0.40%
1948 26,044+1.39%
1960 23,000−1.03%
1970 24,907+0.80%
1975 26,705+1.41%
1980 29,699+2.15%
1990 34,925+1.63%
1995 38,722+1.95%
2000 43,455+2.50%
2007 51,459+2.36%
2010 51,503+0.03%
2015 56,327+1.72%
2020 61,460+1.73%
Sanggunian: PSA[6][7][8][9]


Mga sanggunian

[baguhin | baguhin ang wikitext]
  1. "Province:". PSGC Interactive. Quezon City, Philippines: Philippine Statistics Authority. Nakuha noong 12 Nobyembre 2016.
  2. "PSA Releases the 2021 City and Municipal Level Poverty Estimates". Pangasiwaan ng Estadistika ng Pilipinas. 2 Abril 2024. Nakuha noong 28 Abril 2024.
  3. Folklore, Batangas History, Culture and; Team, Batangas History, Culture and Folklore. "Taal, Batangas: Historical Data Part I". Batangas History, Culture and Folklore (sa wikang Ingles). Nakuha noong 2025-08-03.{{cite web}}: CS1 maint: multiple names: mga may-akda (link)
  4. Folklore, Batangas History, Culture and; Team, Batangas History, Culture and Folklore. "Taal, Batangas: Historical Data Part I". Batangas History, Culture and Folklore (sa wikang Ingles). Nakuha noong 2025-08-03.{{cite web}}: CS1 maint: multiple names: mga may-akda (link)
  5. ievarona0257 (2022-12-19). "How Panay artist found inspiration for Antique's monument to 10 Bornean Datus". RAPPLER (sa wikang Ingles). Nakuha noong 2025-08-03.{{cite web}}: CS1 maint: numeric names: mga may-akda (link)
  6. Census of Population (2015). "Region IV-A (Calabarzon)". Total Population by Province, City, Municipality and Barangay. PSA. Nakuha noong 20 Hunyo 2016.{{cite ensiklopedya}}: CS1 maint: numeric names: mga may-akda (link)
  7. Census of Population and Housing (2010). "Region IV-A (Calabarzon)". Total Population by Province, City, Municipality and Barangay. NSO. Nakuha noong 29 Hunyo 2016.{{cite ensiklopedya}}: CS1 maint: numeric names: mga may-akda (link)
  8. Censuses of Population (1903–2007). "Region IV-A (Calabarzon)". Table 1. Population Enumerated in Various Censuses by Province/Highly Urbanized City: 1903 to 2007. NSO.{{cite ensiklopedya}}: CS1 maint: numeric names: mga may-akda (link) CS1 maint: url-status (link)
  9. "Province of". Municipality Population Data. Local Water Utilities Administration Research Division. Nakuha noong Disyembre 17, 2016.

Mga Kawing Panlabas

[baguhin | baguhin ang wikitext]