Pumunta sa nilalaman

Turingia

Mula sa Wikipedia, ang malayang ensiklopedya
Malayang Estado ng Turingia

Freistaat Thüringen
Watawat ng Malayang Estado ng Turingia
Watawat
Eskudo de armas ng Malayang Estado ng Turingia
Eskudo de armas
Mga koordinado: 50°51′40″N 11°3′7″E / 50.86111°N 11.05194°E / 50.86111; 11.05194
BansaAlemanya
KabeseraErfurt
Pamahalaan
 • KonsehoLandtag ng Thuringia
 • Minister-PresidentBodo Ramelow (The Left)
 • Governing partiesThe Left / SPD / Greens
 • Bundesrat votes4 (of 69)
 • Bundestag seats19 (of 736)
Lawak
 • Total16,171 km2 (6,244 milya kuwadrado)
Populasyon
 (2020-12-31)[1]
 • Total2,120,237
 • Kapal130/km2 (340/milya kuwadrado)
DemonymThuringians
Sona ng orasUTC+1 (CET)
 • Tag-init (DST)UTC+2 (CEST)
Kodigo ng ISO 3166DE-TH
NUTS RegionDEG
GRP (nominal)€64 billion (2019)[2]
GRP per capita€30,000 (2019)
HDI (2018)0.928[3]
very high · 12th of 16
Websaytthueringen.de

Ang Turingia (Ingles /θəˈrɪniə/; Aleman: Thüringen [ˈtyːʁɪŋən]  ( pakinggan)), opisyal na ang Malayang Estado ng Turingia (Freistaat Thüringen [ˈfʁaɪʃtaːt ˈtyːʁɪŋən]), ay isang estado ng Alemanya. Matatagpuan sa gitnang Alemanya, sumasaklaw ito 16,171 kilometro kuwadrado (6,244 sq mi), bilang ikaanim na pinakamaliit sa labing-anim na Estado ng Aleman (kabilang ang mga Estado ng Lungsod). Ito ay may populasyon na humigit-kumulang 2.1 milyon.[4]

Ang Erfurt ay ang kabesera ng estado at pinakamalaking lungsod. Ang iba pang mga lungsod ay ang Jena, Gera, at Weimar. Ang Thuringia ay nasa hangganan ng Baviera, Hesse, Mababang Sahonya, Sahonya-Anhalt, at Sahonya. Ito ay kilala bilang "ang berdeng ubod ng Alemanya" (das grüne Herz Deutschlands) mula sa huling bahagi ng ika-19 na siglo dahil sa malawak at siksik na kagubatan nito.[5] Karamihan sa Thuringia ay nasa paagusang bana ng Saale, isang kaliwang pampang na tributaryo ng Elbe.

Ang Thuringia ay tahanan ng Rennsteig, ang pinakakilalang landas ng hiking ng Alemanya . Ang winter resort nito ng Oberhof ay ginagawa itong isang mahusay na kagamitan na destinasyon sa taglamig na sports – kalahati ng 136 na gintong medalya sa Olimpiko sa Taglamig ng Alemanya noong 2014 ay ng mga atleta ng Turingia.[6] Ang Turingia ay pinaboran o naging lugar ng kapanganakan ng tatlong pangunahing intelektuwal at pinuno sa sining: Johann Sebastian Bach, Johann Wolfgang von Goethe, at Friedrich Schiller. Ang estado ay may Unibersidad ng Jena, Unibersidad ng Teknolohiya ng Ilmenau, Unibersidad ng Erfurt, at Unibersidad ng Bauhaus ng Weimar.

Malayang Estado ng Turingia

[baguhin | baguhin ang wikitext]

Noong 1920, matapos ang Unang Digmaang Pandaigdig, ang maliliit na estadong ito ay nagsanib sa iisang estado, na tinawag na Malayang Estado ng Thuringia (Freistaat Thüringen); tanging ang Saxe-Coburg lamang ang bumoto upang sumanib sa Bavaria sa halip. Naging bagong kabisera ang Weimar. Ang eskudo ng armas ng bagong estadong ito ay mas simple kaysa sa mga nauna nito. Ang Landtag ng bagong tatag na estado ay unang nagpulong noong 1920 sa Weimar. Ang mga kinatawan nito ay inihalal para sa tatlong taong termino ayon sa proporsyonal na representasyon, na may pinakamababang edad ng pagboto na 21. Sa pagitan ng 1920 at 1932, sa ilalim ng Weimar Republic, nagkaroon ng anim na halalan sa Landtag.

Isa ang Thuringia sa mga estadong unang tinamnan ng tunay na kapangyarihang politikal ng Partidong Nazi noong panahon ng Weimar Republic. Itinalaga si Wilhelm Frick bilang Ministro ng Panloob sa koalisyong pamahalaan ng estado matapos magwagi ang Partidong Nazi ng anim na kinatawan sa Landtag ng Thuringia noong halalan ng Disyembre 1929. Sa posisyong ito, tinanggal niya mula sa pulisya ng Thuringia ang sinumang pinaghinalaan niyang republikano at pinalitan ng mga taong pabor sa mga Nazi. Tiniyak din niya na sa tuwing may bakanteng mahalagang posisyon sa Thuringia, isang Nazi ang mauupo rito. Matapos ang pag-agaw ng kapangyarihan ng mga Nazi sa Berlin, ang Landtag ay opisyal na pinawalang-bisa bilang resulta ng "Law on the Reconstruction of the Reich" noong 30 Enero 1934, na pumalit sa sistemang pederal ng Alemanya ng isang unitaryong estado. Ang Thuringia ang naging lokasyon ng Buchenwald concentration camp na may maraming subkampo.[7]

Matapos maokupa saglit ng US pagkatapos ng pagtatapos ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig, mula Hulyo 1945 ang estado ng Thuringia ay napailalim sa sonang okupasyon ng mga Sobyet at pinalawak upang isama ang ilang bahagi ng Prussian Saxony, gaya ng mga lugar sa paligid ng Erfurt, Mühlhausen, at Nordhausen. Naging bagong kabisera ng Thuringia ang Erfurt. Ang Ostheim, isang eksklabo ng Landkreis Eisenach, ay ibinigay sa Bavaria.

Noong 1952, binuwag ng Republikang Demokratiko ng Alemanya ang mga estado at lumikha ng mga distrito (Bezirke) kapalit nito. Ang tatlong distritong naghati sa dating teritoryo ng Thuringia ay ang Erfurt, Gera at Suhl. Ang Altenburg Kreis ay naging bahagi ng Leipzig Bezirk.

Ang kasalukuyang Estado ng Thuringia ay muling nilikha na may bahagyang binagong hangganan noong muling pagkakaisa ng Alemanya noong 1990.[8]

Mga sanggunian

[baguhin | baguhin ang wikitext]
  1. "Upps".
  2. "Bruttoinlandsprodukt – in jeweiligen Preisen – 1991 bis 2019". statistik-bw.de.
  3. "Sub-national HDI - Area Database - Global Data Lab". hdi.globaldatalab.org (sa wikang Ingles). Nakuha noong 2018-09-13.
  4. "Thüringer Landesamt für Statistik". statistik.thueringen.de. Nakuha noong 2021-07-21.
  5. Verein Fur Naturkunde, Kassel (2009-07-30). A. Trinius (1898). Nakuha noong 2014-02-21.
  6. "Thüringen - Training Grounds for Olympic Athletes". Inarkibo mula sa orihinal noong February 22, 2008.
  7. "Buchenwald war überall". aussenlager-buchenwald.de (sa wikang Aleman). Nakuha noong 27 Hunyo 2024.
  8. Erlaß des Führers über die Aufgliederung der Provinz Sachsen vom 1. April 1944, § 1, (2): «Für den Regierungsbezirk Erfurt wird der Reichsstatthalter in Thüringen mit der Wahrnehmung der Aufgaben und Befugnisse des Oberpräsidenten in der staatlichen Verwaltung beauftragt».
[baguhin | baguhin ang wikitext]

Padron:Germany districts Thuringia