Pumunta sa nilalaman

Kasaysayan ng salapi ng Pilipinas

Mula sa Wikipedia, ang malayang ensiklopedya

Ang kasaysayan ng salapi ng Pilipinas ay sumasakop sa salapi o pera na ginamit bago ang panahon ng Espanya na may ginto na Piloncitos at iba pang mga kalakal sa sirkulasyon, pati na rin ang pag-gamit ng piso sa panahon ng Espanya at sumunod pang panahon.

Ang piso ng Pilipinas ay nagmula sa mga piso ng Espanya o piraso ng walo na maramihang dala ng mga galyon ng Maynila noong ika-16 hanggang ika-19 na siglo. Mula sa parehong piso ng Espanya o dolyar ay nanggaling ang iba't ibang mga piso ng Latin America, ang dolyar ng US at Hong Kong, pati na rin ang Chinese yuan at ang Japanese yen .[1].[2][3]

Bago pa dumating ang mga Espanyol sa Pilipinas noong 1521, naitatag ng mga Pilipino ang pakikipag-ugnayan sa pakikipagkalakalan sa mga kalapit na lupain tulad ng China, Java, Borneo, Thailand at iba pang mga pamayanan. Ang Barter o pagpapalitan ay isang sistema ng pangangalakal na karaniwang isinasagawa sa buong mundo at ginagawa din ng Pilipinas. Ang hindi maginhawang sistema ng barter ay humantong sa pag-gamit ng isang bagay sa pagpapalitan - ang mga kabibe o cowrie shells. Ang mga kabibe na gawa sa ginto, jade, kuwarts at kahoy ay naging pinaka-karaniwan at katanggap-tanggap na klase ng pera sa loob ng maraming siglo.

Ang Pilipinas ay natural na mayaman sa ginto, at naging posible ang pagkakaroon ng lokal na baryang ginto na tinatawag na piloncitos . Ang orihinal perang pilak ay ang rupee o rupiah (kilala bilang salapi), na dinala ng kalakalan sa India at Indonesia. Ang salapi ay nagpatuloy sa ilalim ng panuntunan ng Espanya bilang isang teston na nagkakahalaga ng apat na reales o kalahati ng isang piso ng Espanya.

Panahon ng archaic (c .900 AD-1521)

[baguhin | baguhin ang wikitext]
Isang koleksyon ng Piloncitos sa Manila Mint Museum.

Ang Piloncitos ay ginamit sa Kaharian ng Tondo, Namayan at Karahanan ng Butuan sa kasalukuyang panahon ng Pilipinas . Ang Piloncitos ay maliliit na ukit na butil na mga piraso ng ginto na nahukay sa Pilipinas. Ito ay unang kinikilala na mga barya sa Pilipinas na ginamit sa pagitan ng ika-9 at ika-12 siglo. Ginagamit ang mga ito kapag marami at hindi maginhawaha ang kalakalan na ginagawa sa barter.

Napakaliit ng Piloncitos — ang ilan ay singlaki ng isang butil ng mais — at tumitimbang mula sa 0.09 hanggang 2.65 gramo ng pinong ginto. Ang malalaking Piloncitos ay tumimbang ng halos 1 mace, o 1/10 ng isang tael . Ang Piloncitos ay nahukay sa Mandaluyong, Bataan, ang mga tabing ilog ng Ilog Pasig, Batangas, Marinduque, Samar, Leyte at ilang mga lugar sa Mindanao . Natagpuan ang mga ito sa malalaking bilang sa mga lugar arkeolohikal ng Indonesia na naging dahilan ng katanungan ng pinagmulan nito. Ay Piloncitos ginawa sa Pilipinas o imported? Ang ginto na iyon ay namina at ginamit dito ay pinatunayan ng maraming mga saksi sa Espanya, tulad ng isa noong 1586 na nagsabi:

"Ang mga tao ng isla ng (Luzon) ay mga Hindu at napaka bihasa nila sa kanilang paghawak ng ginto. Tinitimbang nila ito ng buong kasanayan at kaselanan na kailanman makikita. Ang unang bagay na itinuturo nila sa kanilang mga anak ay ang kaalaman ng ginto at ang mga paraan kung paano ito timbangin, sapagkat wala nang iba pang pera sa kanila."[4]

Ang gintong pera: (itaas na bahagi) ang Piloncitos at ang singsing ng barter (ibabang bahagi).

Ipinagpapalit din ng mga unang Pilipino ang mga singsing ng barter, na tulad ng gintong singsing na ingot . Ang mga singsing ng barter na ito kung ihahambing ay malaki kaysa sa laki ng donut at gawa sa halos purong ginto.[5]

Panahon ng Espanyol (1521-1898)

[baguhin | baguhin ang wikitext]
Ang pilak na kolonyal na piso na inangkat mula sa Spanish Latin America 1726-1770.
Spanish gold onza o 8 escudong barya na inangkat mula sa Spanish Latin America at nagkakahalaga ng 16 pilak na piso.
Naglabas ng pilak na 50-sentimo na barya noong 1864 hanggang 1890

Ang pisong pilak ng Espanya na nagkakahalaga ng walong reales ay unang ipinakilala ng ekspedisyon ni Magellan noong 1521 at dinala ng malaking galleon ng Maynila pagkatapos ng pagsakop sa Pilipinas noong 1565. Ang lokal na salapi ay nagpatuloy sa ilalim ng pamamahala ng Espanya bilang isang kalahating piso na barya. Bilang karagdagan, ang mga gintong onzas o walong escudo na barya ay ipinakilala din sa magkaparehong timbang sa dolyar ng Espanya ngunit nagkakahalaga ng 16 na pilak.

Mga perang pilak at mga columnarios

[baguhin | baguhin ang wikitext]

Ang pinakaunang mga barya ng pilak na dinala ng mga galleon mula sa Mexico at iba pang mga kolonya ng Espanya ay nasa anyo ng mga pinutol na mga pilak o macuquinas. Ang mga barya na ito ay karaniwang may ukit ng isang krus sa isang tabi at ang Spanish royal coat-of-arm sa kabila. Tinawag ng mga lokal ang mga barya na "hilis- kalamay " na mga barya dahil sa pagkakahawig nito sa mga manipis na kakanin. Ang mga ito ay pinalitan noong 1726 ng mga hinulma sa makina na mga barya na tinatawag na Columnarios o dos mundos na naglalaman ng 27.07 gramo ng 0.917 pinong pilak (binago sa 0.903 noong 1771).

Ang mga dolyar na ito ay kumalat na malawak hindi lamang sa Pilipinas kundi sa buong mundo noong ika-18 at ika-19 na siglo dahil sa kagandahan ng disenyo, pagkakapare-pareho ng timbang at katapatan, kinilala ng mga mangangalakal sa buong mundo, at maroong tulis-tulis na gilid upang hindi dumulas o mawala sa kapit ang mahalagang metal. Mula sa parehong piso ng Espanya o dolyar nagmula ang iba't ibang mga piso ng Latin America, ang dolyar ng US at Hong Kong, pati na rin ang Chinese yuan at ang Japanese yen.

Kapirasong salapi at Cuartos

[baguhin | baguhin ang wikitext]

Ang mga pilak na barya ay nahulma sa mga denominasyon ng 8 real ($ 1) at 4, 2, 1 at 1/2 na tunay. Ang mga gintong barya naman ay sa mga denominasyon ng 8 escudos ($ 16) at 4, 2, 1 at 1/2 escudos. Ang maliit na pagbabago ay ginawa din sa pamamagitan ng pagputol ng isang buong $ 1 na barya, na kadalasang sa walong kalang bawat isa at nagkakahalaga ng isang real.

Ang paggawa ng tanso na barya na tinatawag na cuartos o barrillas ay ginamit din sa Pilipinas sa pamamagitan ng utos ng gobyerno ng Espanya. Mula rito nagmula ang mga salitang Pilipino na "kwarta" (kasingkahulugan ng pera sa pangkalahatan) at "barya" (maliit na piraso o bahagi). Noong 1837 ay naglabas ng isang kautusan na ang 20 cuartos ay mabibilang bilang isang real (samakatuwid, 160 cuartos sa isang piso).

Ang paghinto ng paggamit noong ika-19 na siglo ng opisyal na hinulmang tanso na cuartos ay pinaliit sa bahagi ng mga pekeng barya ng dalawang-cuarto (nagkakahalaga ng 80 hanggang isang piso) na ginawa ng mga minero ng tanso ng Igorot sa Cordilleras at tinanggap sa sirkulasyon ng iba pang bansa.

Selyo ng Pera ng Pilipinas

[baguhin | baguhin ang wikitext]

Noong unang bahagi ng ika-19 na siglo, ang karamihan sa mga kolonya ng Espanya sa Gitna at Timog Amerika ay nanghimagsik at idineklara ang kalayaan mula sa Espanya. Naglabas sila ng mga barya ng pilak na nagdadala ng mga rebolusyonaryong salawikain at simbolo na umabot sa Pilipinas. Ang mga opisyal ng gobyerno ng Espanya sa mga isla ay natatakot na ang mapang-akit na mga marka ay mag-udyok sa mga Pilipino na magrebelde. Sa gayon ay tinanggal nila ang mga inskripsyon sa pamamagitan ng kontra selyo ng mga barya sa salitang F7 o YII.

Ang isang sistema ng pera na nagmula sa mga barya na mula sa Espanya, China at mga kalapit na bansa ay puno ng iba't ibang kahirapan. Ang pera ay dumating sa iba't ibang mga barya, at pirasong pera bilang karagdagan sa real at sa umiiral din na cuarto. Ang mga barya ng Piso na may disenyo ng Espanyol o Mexico ay madaling mai-angkat at mai-luwas sa ibang bansa, paminsan-minsan ay nawawalan ng laman ang gobyerno at pribadong kaha. Halos naging mahirap ang pera sa Maynila, at kapag sagana ito ay ipinadadala ito sa mga lalawigan. Ang isang kautusan noong 1857 na nangangailangan ng pag-bibilang sa mga piso at sentimos (nagkakahalaga ng 1 / 100th ng isang piso) ay may kaunting tulong sa sitwasyon kahit na mayroong cuartos na tanso na nagkakahalaga ng 160 sa isang piso.

Ginto ng Pilipinas / Pamantayang Dalawang metal na Pilak sa ika-19 na siglo

[baguhin | baguhin ang wikitext]

Ang gintong onza ng Espanya (o 8- escudo na barya) ay pareho ng timbang sa dolyar ng Espanya ngunit opisyal na nagkakahalaga ng 16 pilak na piso, kaya't inilagay ang piso sa isang pamantayang dalawang metal na halong ginto / pilak na 16 na tumbas. Ang pagkakaiba-iba nito kasama ang halaga ng ginto sa internasyonal na kalakalan na itinampok sa patuloy na pananalapi ng ika-19 na siglo.

Ang California gold rush noong 1848-1855 ay nangangahulugan na ang gintong onza, na opisyal na nagkakahalaga ng 16 na piso, ay nakuha lamang ng 15 peso sa buong mundo, at sa katunayan ay nagtamo ng 33% na bawas kapag binayad sa mga negosyanteng Tsino na palaging nagbibilang ng mga piso na pilak. Habang ang pamahalaang Espanya ay patuloy na tumatanggap ng mga gintong onzas na 16 na piso, sa bandang huli ay dumating ang oras na ang mga pilak ay naging bihira at tanging gintong 16-piso na barya ang nananatiling nakakalat.

Upang malutas ang pinsala na ito sa sitwasyon sa pananalapi, nagpalabas ng isang kautusan si Queen Isabella II noong 1857 na nag-uutos sa pagtatatag ng Casa de Moneda de Manila sa Pilipinas upang gumawa ng baryang ginto na 1, 2 at 4 na piso na barya ayon sa mga pamantayang Kastila (ang 4-peso barya na 6.766 gramo ng 0.875 ginto). Ang mga unang gintong barya ay naihulma noong 1861. Sa parehong taon ang isang kautusan ang nag-utos ng paggawa ng 50, 20 at 10 sentimo na mga barya ng pilak mula sa mga barya ng Latin Amerika ayon din sa mga pamantayang Espanyol (na may 100 sentimos na naglalaman ng 25.98 gramo ng 0.900 pilak). Ang presyo ng pilak ay nagsimulang bumaba at ang unang mga barya ng pilak ay nahulma noong 1864.

Ang kasaganaan ng ginto sa Pilipinas ay natapos sa pag-gamit ng batayan ng ginto sa karamihan ng Europa pagkatapos ng 1871 at ang kasunod na pag-akyat sa pandaigdigang tumbas ng ginto / pilak sa itaas ng 16. Lalo pa itong pinalubha ng isang 1876 na kautusan na nagpapatibay sa Mexican peso bilang ligal na salapi sa Pilipinas at ipinapalit sa gintong onza ng 16 piso. Ang pag-akyat halaga ng gintong onza sa ibang bansa na higit sa 16 na piso ay nagdulot ng pag-angkat ng dolyar ng Mexico kapalit ng mga gintong barya na naging kapakipakinabang na paikikipagsapalaran. Habang tinangka ng Gobernador Heneral noong 1877 upang matiyak ang pag-labas ng ginto sa pamamagitan ng paglilimita sa katayuan ng salapi ng Mexico, simula 1884 ang gintong barya ay ganap na nawala.

Kaya't natapos noong ika-19 na siglo kasama ang piso ng Pilipinas na opisyal pa rin na dalawang metal ang pamantayan (ginto/pilak) na katumbas ng alinman sa pilak na piso ng Mexico (may timbang na 27.07 gramo 0.903, o 0.786 onsang tro XAU) o 1 / 16th ang gintong onza (may timbang na 1.6915 gramo 0.875, o 0.0476 troy onsa XAU). Ang gintong piso, gayunpaman, ay nadagdagan ang halaga sa tinatayang dalawang pilak na piso. Bukod dito, ang kapinuhan ng mga pilak na barya ng Pilipinas ay nabawasan mula sa 0.900 hanggang 0.835 at pinalala ang kalidad ng lokal na pera, at ang pagpapakilala ng mga pilak na pera na Alfonsino noong 1897 ay kaunti lamang na napabuti ang halaga ng palitan ng piso. Ang nasabing mga barya sa Mexico at Espanyol-Pilipino ay nanatiling ginagamit hanggang sa sila ay na-walang halaga matapos ang pagpapakilala ng bagong piso na US-Pilipino noong 1903.

Mga perang papel ng Piso Fuerte

[baguhin | baguhin ang wikitext]

Ang unang perang papel na naikalat sa Pilipinas ay ang piso fuerte ng Pilipinas na inilabas noong 1851 ng unang bangko ng bansa, ang El Banco Español Filipino de Isabel II. Sa pagiging dalawang metal (ginto/pilak) ay naipapalit sa alinman sa pilak na piso o onzas na ginto, ang dami nito na 1,800,000 piso ay maliit kumpara sa halos 40,000,000 pilak na nasa sirkulasyon sa pagtatapos ng ika-19 na siglo.

Mga barya sa Sulu

[baguhin | baguhin ang wikitext]

Ang Sultanate ng Sulu sa katimugang mga isla ay aktibong aktibo sa pakikipagpalitan sa mga negosyante ng Arabe, Han Chinese, Bornean, Moluccan, at Briton. Ang mga Sultan ay naglabas ng mga barya ng kanilang sarili na simula ng ika-5 siglo. Ang mga barya ni Sultan Azimud Din na umiiral ngayon ay base sa metal na tin, pilak at haluang metal na may mga nskripsiyon ng Arabe at may petsang 1148 AH na naaayon sa taong 1735 sa panahon ng Kristiyanismo.

Unang Republika ng Pilipinas (panahon ng Rebolusyonaryo 1898-1901)

[baguhin | baguhin ang wikitext]
Ang isang tala ng Piso ng Unang Republika ng Pilipinas .

Sa paglalahad ng kalayaan matapos ang Deklarasyon ng Kalayaan ng Pilipinas noong 12 Hunyo 1898, ang República Filipina (Philippine Republic) sa ilalim ni Heneral Emilio Aguinaldo ay naglabas ng sariling mga barya at pera sa papel na sinusuportahan ng likas na yaman ng bansa. Ang mga barya ang unang gumamit ng pangalang centavo para sa bahagi ng piso. Ang isla ng Panay ay naglabas din ng rebolusyonaryong barya. Matapos mabihag si Aguinaldo ng mga puwersang Amerikano sa Palanan, Isabela noong 23 Marso 1901, tumigil na paggamit ng rebolusyonaryong piso.

Panahon ng kolonyal ng Amerikano (1901-1945)

[baguhin | baguhin ang wikitext]
Ang Pamamahala ng US 50 sentimos na pilak na hinulma sa San Francisco noong 1918.

Matapos kontrolin ng Estados Unidos ang Pilipinas, ipinasa ng Kongreso ng Estados Unidos ang batas na Philippine Coinage Act of 1903, itinatag ang yunit ng pera upang maging isang teoretikal na gintong peso (hindi barya) na binubuo ng 12.9 butil na ginto na 0.900 multa (0.0241875 XAU). katumbas ng ₱ 2,640 hanggang 22 Disyembre 2010.[6] Ang yunit na ito ay katumbas ng eksaktong kalahati ng halaga ng isang dolyar ng US.[7] Ang halaga nito sa ginto ay pinananatili hanggang ang gintong nilalaman ng dolyar ng US ay nabawasan noong 1934. Ang halaga nito na to 2 dolyar ng US ay pinanatili hanggang kalayaan noong 1946.

Ang batas na inilaan para sa paggastos at pagpapalabas ng pisong pilak ng Pilipinas na sing-bigat at pino ng piso ng Mexico, na dapat na halaga ng 50 sentimos na ginto at natutubos ng ginto sa kaban ng pananalapi, at kung saan ay inilaan na maging kaisa-isang umiikot na batayan sa mga tao. Nagbigay din ang batas para sa mga sangay at menor na barya at para sa pagpapalabas ng mga sertipiko ng pilak sa mga denominasyon na hindi kukulangin sa 2 o higit sa 10 piso (ang pinakamataas na denominasyon ay itinaas sa 500 piso noong 1906).

Naglaan din para sa paglikha ng ginto -isang pamantayang pondo upang mapanatili ang pagkakapare-pareho ng mga barya kaya pinahintulutan na mailabas at pinahintulutan ang ipamahalaan na mag-labas ng pansamantalang sertipiko ng utang na loob na may interes na hindi hihigit sa 4 porsyento bawat taon, mababayaran ng hindi hihigit sa isang taon mula sa petsa ng paglabas, sa halagang hindi dapat sa kailanman na lumampas sa 10 milyong dolyar o 20 milyong piso.

Panahon ng Komonwelt (1935-1946)

[baguhin | baguhin ang wikitext]
1944 Pilipinas limang Centavo barya

Nang ang Pilipinas ay naging isang Komonwelt ng Estados Unidos noong 1935, ang coat of arm ng Philippine Commonwealth ay pinagtibay at pinalitan ang mga bisig ng mga Teritoryo ng Estados Unidos sa likod ng mga barya habang ang harapan ay nanatiling hindi nagbabago. Ang selyo na ito ay binubuo ng isang mas maliit na agila na may mga pakpak na nakaturo pataas, na nakasulud sa isang kalasag na may mga matulis na sulok, sa itaas ay isang scroll na may mababasang "Commonwealth of the Philippines". Ito ay isang mas matrabahong disenyo, at itinuturing na hindi kaakit-akit.

Ang "Mickey Mouse money" (Fiat peso)

[baguhin | baguhin ang wikitext]
Ang piso na inisyu ng pamahalaang Hapones na tinawag bilang "The Mickey Mouse money

Sa panahon ng World War II sa Pilipinas, ang nakakasakop na gobyernong Hapon ay naglabas ng fiat currency na inilabas ng gobyerno sa maraming mga denominasyon; ito ay kilala bilang Japanese government-issued Philippine fiat peso. Ang Pangalawang Republika ng Pilipinas sa ilalim ni José P. Laurel ay nagbawal sa pag-tataglay ng pera ng gerilya, at inagdeklara ng isang monopolyo sa pagpapalabas ng pera, upang ang sinumang matagpuan na may hawak na pera ng gerilya ay maaaring madakip. Ang ilang mga Pilipino ay tinawag ang fiat peso na " Mickey Mouse money". Maraming Pilipinong nakaligtas sa giyera  na nagkukwento na nagpupunta sa palengke na may mga maleta o " bayóng " na umaapaw sa mga perang Hapon. Ayon sa isang saksi, ang 75 pesos na "Mickey Mouse", o halos 35 US dolyar sa oras na iyon, ay maaaring bumili ng isang itlog ng pato.[8] Noong 1944, ang isang kahon ng posporo ay nagkakahalaga ng higit sa 100 piso na Mickey Mouse .[9]

"Pera ng gerilya" (Mga ginamit na salapi sa panahon ng kagipitan)

[baguhin | baguhin ang wikitext]
5 centavo ginamit sa panahon ng kagipitan, Apayo

Ang mga ginamit na salapi sa panahon ng kagipitan ay ang pera na nakalimbag ng Pamahalaang Komonwelt ng Pilipinas na ipinatapon noong Ikalawang Digmaang Pandaigdig . Ang mga "gerilya pesos" na ito ay nakalimbag sa mga lokal na yunit ng gobyerno at mga bangko gamit ang mga karaniwang tinta at materyales. Dahil sa mas mababang kalidad ng mga salapi na ito, madali silang nasira. Ang Japanese-sponsor na Ikalawang Republika ng Pilipinas sa ilalim ni Pangulong José P. Laurel ay nagbawal ng pagmamay-ari ng pera ng gerilya at nagdeklara ng isang monopolyo sa pag-lalabas ng pera at ang sinumang natagpuan na nagtataglay ng mga pera ng gerilya ay maaaring arestuhin o ipapatay.

Mga modernong pera (1946-kasalukuyan)

[baguhin | baguhin ang wikitext]

Seryeng Ingles

[baguhin | baguhin ang wikitext]
Ang dalawang piso na tala ng seryeng Ingles .

Ang English Series ay mga salapi ng Pilipinas na ginamit mula 1951 hanggang 1971. Ito ay ang tanging serye ng salapi na piso ng Pilipinas na gumamit ng Ingles bilang wika.

Seryeng Pilipino

[baguhin | baguhin ang wikitext]

Ang mga salaping seryeng Pilipino ay ang pangalang ginamit sa salapi ng Pilipinas na inilabas ng Central Bank of the Philippines mula 1969 hanggang 1973, sa panahon ng termino ni Pangulong Ferdinand Marcos . Ito ay sinundan ng serye ng Ang Bagong Lipunan na mga perang papel, kung saan ito ay magkahalintulad ng disenyo. Ang pinakamababang denominasyon ng serye ay 1- piso at ang pinakamataas ay 100- piso . Ang seryeng ito ay kumakatawan sa isang radikal na pagbabago mula sa seryeng Ingles . Ang mga panukalang batas ay sumailalim sa Filipinization at pagbabago ng disenyo. Matapos ang deklarasyon ng Proklamasyon № 1081 noong 23 Setyembre 1972, pinawalang bisa ng Central Bank ang mga umiiral na mga salapi (kapwa ang seryeng Ingles at Pilipino ) noong 1 Marso 1974, alinsunod sa Presidential Decree No. 378.[10] Ang lahat ng mga hindi nailabas na salapi ay ipinadala pabalik sa planta ng De La Rue sa London para sa pag-imprenta sa lugar ng watermark ng mga salitang "ANG BAGONG LIPUNAN" at isang hugis-itlog na disenyo ang naisagawa.

Seryeng Ang Bagong Lipunan

[baguhin | baguhin ang wikitext]

Ang seryeng Ang Bagong Lipunan ay ang pangalan na ginamit para sa mga salapi ng Pilipinas na inilabas ng Central Bank of the Philippines mula 1973 hanggang 1985. Ito ay sinundan ng serye ng mga bagong disenyong pera. Ang pinakamababang denominasyon ng serye ay 2- piso at ang pinakamataas ay 100- piso . Matapos ang pagdeklara ng Proklamasyon № 1081 ni Pangulong Ferdinand Marcos noong 23 Setyembre 1972, ang Bangko Sentral ay ipinawalang bisa ang mga umiiral na pera noong 1974, alinsunod sa Presidential Decree 378. Ang lahat ng hindi nailabas na seryeng Pilipino (maliban sa piso ) ay ipinadala pabalik sa planta ng De La Rue sa London para sa pag-imprenta sa lugar ng watermark ngmga salitang "ANG BAGONG LIPUNAN" at isang hugis-itlog na disenyo ang naisagawa. Ang isang piso ay pinalitan ng dalawang piso na nagtataglay ng tulad ng napawalang bisang seryeng "Pilipino" na isang piso. Noong 7 Setyembre 1978, pinasinayaan ang Security Printing Plant sa Quezon City upang makagawa ng mga pera. At maliit na pagbabago sa Selyo ng BSP.

Mga Bagong Serye ng Disenyo

[baguhin | baguhin ang wikitext]
Ang 20 piso na serye ng Bagong Disenyo / BSP (NDS / BSP) .

Ang Bagong Serye ng Disenyo (NDS) ay ang pangalan na ginamit sa mga salapi ng Pilipinas na inilabas mula 1985 hanggang 1993; pinalitan ang pangalan nito sa serye ng BSP nang maitatag ang Bangko Sentral ng Pilipinas noong 1993. Ito ay nasundan ng mga salapi ng Bagong Henerasyon na inilabas noong 16 Disyembre 2010. Ang mga salapi ng NDS / BSP ay hindi na nakalimbag at hindi na magagamit pagkatapos ng 31 Disyembre 2015.

Ang mga pera ng NDS / BSP ay mawawalang bisa at papalitan ng mga tala ng NGC sa loob ng 2016; ang lahat ay aalisin mula sa sirkulasyon at orihinal na talaan ay 1 Enero 2017..[11] Ang pagwawalang bisa ay pinalawak pa hanggang 1 Abril 2017 matapos naaprubahan ng Bangko Sentral ng Pilipinas ang pagpapalawig dahil sa hiling ng publiko.[12]

Bagong Pera ng Henerasyon (kasalukuyan)

[baguhin | baguhin ang wikitext]

Noong 2009, inihayag ng Bangko Sentral ng Pilipinas (BSP) na naglunsad ito ng isang napakalaking pagbabago ng disenyo para sa kasalukuyang mga salapi at barya upang lalo pang mapahusay ang seguridad at mapatibay. Ang mga miyembro ng numismatic committee kasama ang BSP Deputy Governor na si Diwa Guinigundo at Ambeth Ocampo, Chairman ng National Historical Institute. Ang bagong disenyo ng salapi ay nagtatampok ng mga sikat na Pilipino at mga kilalang lugar na may natural na ganda ng Pilipinas. Ang mga pambansang simbolo ng Pilipinas ay ilalarawan sa mga barya. Sinimulan ng BSP na ilabas ang paunang talaksan ng mga bagong salapi noong Disyembre 2010.

  1. "Bangko Sentral ng Pilipinas: History of Philippine Money". Inarkibo mula sa orihinal noong 2019-11-22. Nakuha noong 2019-11-18.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  2. "Report of the Philippine commission to the President, January 31, 1900, page 142-149, Part IX: The Currency".
  3. "The Silver Way explains how the Old Mexican Dollar changed the World".
  4. http://opinion.inquirer.net/10991/%E2%80%98piloncitos%E2%80%99-and-the-%E2%80%98philippine-golden-age%E2%80%99
  5. "Archive copy". Inarkibo mula sa orihinal noong 2012-12-15. Nakuha noong 2019-11-17.{{cite web}}: CS1 maint: archived copy as title (link) CS1 maint: date auto-translated (link)
  6. 0.0241875 XAU = 2,640 PHP Naka-arkibo 2011-06-11 sa Wayback Machine., xe.com.
  7. Edwin Walter Kemmerer (2008). "V. The Fundamental Laws of the Philippine Currency reform". Modern Currency Reforms; A History and Discussion of Recent Currency Reforms in India, Porto Rico, Philippine Islands, Straits Settlements and Mexico. Macmillan. ISBN 978-1-4086-8800-7. {{cite book}}: Unknown parameter |chapterurl= ignored (|chapter-url= suggested) (tulong)CS1 maint: date auto-translated (link)
  8. Barbara A. Noe (Agosto 7, 2005). "A Return to Wartime Philippines". Los Angeles Times. Inarkibo mula sa orihinal noong Pebrero 17, 2009. Nakuha noong 2006-11-16.{{cite news}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  9. Agoncillo, Teodoro A. & Guerrero, Milagros C., History of the Filipino People, 1986, R.P. Garcia Publishing Company, Quezon City, Philippines
  10. Presidential Decree 378, Chan Robles Virtual Law Library
  11. "Still hanging on to your old peso bills? Read this". ABS-CBNnews.com. 29 Disyembre 2014. Nakuha noong 29 Nobyembre 2015.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  12. BSP Extends the Period for the Exchange or Replacement of New Design Series Banknotes at Par with the New Generation Currency Banknotes Naka-arkibo 2019-11-02 sa Wayback Machine., Bangko Sentral ng Pilipinas press release, December 28, 2016


Bibliograpiya

[baguhin | baguhin ang wikitext]

Mga panlabas na kawing

[baguhin | baguhin ang wikitext]