U (kana): Pagkakaiba sa mga binago
m Bot: Migrating 23 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q40472 (translate me) |
Tagasalinero (usapan | ambag) Inihalintulad sa bersyong Ingles. |
||
Linya 13: | Linya 13: | ||
}} |
}} |
||
Ang '''う''' sa [[hiragana]] o '''ウ''' sa [[katakana]] ([[Hepburn romanization| |
Ang '''う''' sa [[hiragana]] o '''ウ''' sa [[katakana]] ([[Hepburn romanization|naromanisado]] bilang ''u'') ay isa sa mga Hapones na [[kana]] na parehong nagpapakita ng isang [[Mora (linguistics)|mora]]. Sa modernong alpabetiko ng mga Hapones, makikita ito sa ikatlong posisyon sa modernong sistemang [[Gojūon]] (五十音) ng [[collation|pinagsamang]] kana. Sa [[Iroha]], makikita naman ito sa ika-24 na posisyon, sa pagitan ng [[む]] at [[ゐ]]. Sa talaan ng Gojūon (na nakaayos ng kolum, mula sa kanan papuntang kaliwa), makikita ang う sa unang kolum (あ行, "Kulum A") at ikatlong row (う段, "row U"). Parehang nagpapakita ito ng tunog na [[Close_back_rounded_vowel#Close_back_compressed_vowel|{{IPA|[u͍]}}]]. Sa [[Ainu language#Writing|Wikang Ainu]], ang maliit na ゥ ay nagpapakita ng [[diptonggo]] at isinusulat na ''w'' sa kanilang alpabetong nakabase sa Latin. |
||
{|class="wikitable" |
{|class="wikitable" |
||
Linya 89: | Linya 89: | ||
|} |
|} |
||
|} |
|} |
||
==Pinagmulan== |
==Pinagmulan== |
||
Parehong nagmula ang う at ウ sa [[man'yōgana]] ng isang [[kanji]] na [[wiktionary:宇|宇]] (na binabaybay bilang ''u''). |
Parehong nagmula ang う at ウ sa [[man'yōgana]] ng isang [[kanji]] na [[wiktionary:宇|宇]] (na binabaybay bilang ''u'' at may kahulugang [[puwang]]). |
||
== Mga baryante == |
|||
⚫ | |||
Ginagamit ang mga pinaliit na bersyon ng mga kana (ぅ, ゥ) para lumikha ng mga bagong mora na wala sa [[Japanese language|wikang Hapones]], tulad ng トゥ (tu). Medyo bago ang kombensyong ito, at hindi ito ginagamit ng mga mas lumang [[hiniram na salita]]. Halimbawa, sa parilalang ''[[cartouche]]'' ni ''[[Tutankhamun]]'', ginagamit ng makabagong hiram ''cartouche'' ang bagong pamamaraang ponetiko, ngunit ginagamit ng mas lumang hiram ''Tutankhamun'' ang [[Tsu (kana)|ツ]] (tsu) bilang pagtatantya:<div style="text-align:center">'''ツ'''タンカーメン の カル'''トゥ'''ーシュ |
|||
[[Image:U (kana).png|200px|center]] |
|||
'''''Tsu'''tankāmen no karu'''tū'''shu'' |
|||
[[Image:U (kana).PNG|200px|center]] |
|||
</div>Ginagamit din ang う sa kanyang buong-laking anyo, para pahabain ang mga tunog na "o". Halimbawa, sinusulat ang salitang 構想 sa hiragana bilang こうそう (kousou), na ''kōsō'' ang pagbigkas. Sa ilang mga salita, ginagamit ang kanang [[O (kana)|お]] (o) sa halip dahil sa mga morpolohikal at makasaysayang dahilan. |
|||
Maaarang dagdagan ang kanang ウ ng [[dakuten]] para maging ヴ (vu), isang tunog na banyaga sa [[Japanese language|wikang Hapones]] at tradisyonal na tinatantya ng ブ (bu). |
|||
⚫ | |||
⚫ | |||
{| |
|||
|[[Talaksan:Hiragana_う_stroke_order_animation.gif|alt=Stroke order in writing う|thumb|Pagkakasunud-sunod ng paghagod sa pagsulat ng う]] |
|||
|[[Talaksan:Katakana_ウ_stroke_order_animation.gif|alt=Stroke order in writing ウ|thumb|Pagkakasunud-sunod ng paghagod sa pagsulat ngウ]] |
|||
|} |
|||
[[Talaksan:う-bw.png|right|200x200px|Stroke order in writing う]] |
|||
Sinusulat ang hiragana na う sa dalawang [[Stroke (Chinese character)|paghagod]]: |
|||
# Sa itaas ng kana, isang maikling hilising kurba: tumutuloy pahilis at pababa mula sa kaliwa, tapos bumabaligtad ng direksyon at nagtatapos sa ibabang kaliwa. |
|||
# Isang malapad na pakurbahang paghagod: nagsisimula sa kaliwa, bahagyang tumataas, tapos lumiliko pabalik at nagwawakas sa kaliwa. |
|||
[[Talaksan:ウ-bw.png|right|200x200px|Stroke order in writing ウ]] |
|||
Sinusulat ang katakana na ウ sa tatlong paghagod: |
|||
# Sa itaas ng kana, isang maikling patayo ng paghagod na sinusulat mula itaas pababa. |
|||
# Isang magkatulad na paghagod, ngunit mas mababa at nakaposisyon sa kaliwa. |
|||
# Isang malapad at anggular na paghagod: nagsisimula bilang pahalang na linyang sinusulat mula kaliwa pakanan, tapos bumabaligtad ng direksyon at tumutuloy pababa mula kanan pakaliwa bilang hubog na hilisin. Dapat konektado ang pahalang na linya sa mga ibang paghagod. Maliban sa maikling hilisin, magkahawig ang kana sa [[Fu (kana)|フ]]. |
|||
⚫ | |||
{{Wiktionary|う|ぅ|ウ|ゥ}} |
{{Wiktionary|う|ぅ|ウ|ゥ}} |
||
Linya 104: | Linya 124: | ||
: |
: |
||
{{Braille Cell|14}} |
{{Braille Cell|14}} |
||
* [[Japanese semaphore|Hapones na semaporo]] |
|||
[[Talaksan:Japanese_Semaphore_Basic_Stroke_6.svg|50x50px]] [[Talaksan:Japanese_Semaphore_Basic_Stroke_9.svg|50x50px]] |
|||
* [[Japanese phonetic alphabet|Ponetikong Alpabet]]: 「上野のウ」 ("''u'' ng ''[[Ueno]]''") |
* [[Japanese phonetic alphabet|Ponetikong Alpabet]]: 「上野のウ」 ("''u'' ng ''[[Ueno]]''") |
||
* [[Japanese Morse code|Kodigong Morse]]: ・・- |
* [[Japanese Morse code|Kodigong Morse]]: ・・- |
Pagbabago noong 17:30, 20 Mayo 2019
Hiragana |
Katakana | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Transliterasyon | u | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
may dakuten | vu | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Hiragana Man'yōgana: | 宇 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Katakana Man'yōgana | 宇 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Pagbaybay sa kana | 上野のウ (Ueno no "u") | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Kodigong Morse | ・・- | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Braille | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Unicode | U+3046, U+30A6 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Ang う sa hiragana o ウ sa katakana (naromanisado bilang u) ay isa sa mga Hapones na kana na parehong nagpapakita ng isang mora. Sa modernong alpabetiko ng mga Hapones, makikita ito sa ikatlong posisyon sa modernong sistemang Gojūon (五十音) ng pinagsamang kana. Sa Iroha, makikita naman ito sa ika-24 na posisyon, sa pagitan ng む at ゐ. Sa talaan ng Gojūon (na nakaayos ng kolum, mula sa kanan papuntang kaliwa), makikita ang う sa unang kolum (あ行, "Kulum A") at ikatlong row (う段, "row U"). Parehang nagpapakita ito ng tunog na [u͍]. Sa Wikang Ainu, ang maliit na ゥ ay nagpapakita ng diptonggo at isinusulat na w sa kanilang alpabetong nakabase sa Latin.
Anyo | Rōmaji | Hiragana | Katakana |
---|---|---|---|
Normal na a/i/u/e/o (あ行 a-gyō) |
u | う | ウ |
uu ū |
うう, うぅ うー |
ウウ, ウゥ ウー |
Iba pang karagdagang anyo | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
|
Pinagmulan
Parehong nagmula ang う at ウ sa man'yōgana ng isang kanji na 宇 (na binabaybay bilang u at may kahulugang puwang).
Mga baryante
Ginagamit ang mga pinaliit na bersyon ng mga kana (ぅ, ゥ) para lumikha ng mga bagong mora na wala sa wikang Hapones, tulad ng トゥ (tu). Medyo bago ang kombensyong ito, at hindi ito ginagamit ng mga mas lumang hiniram na salita. Halimbawa, sa parilalang cartouche ni Tutankhamun, ginagamit ng makabagong hiram cartouche ang bagong pamamaraang ponetiko, ngunit ginagamit ng mas lumang hiram Tutankhamun ang ツ (tsu) bilang pagtatantya:
Tsutankāmen no karutūshu
Ginagamit din ang う sa kanyang buong-laking anyo, para pahabain ang mga tunog na "o". Halimbawa, sinusulat ang salitang 構想 sa hiragana bilang こうそう (kousou), na kōsō ang pagbigkas. Sa ilang mga salita, ginagamit ang kanang お (o) sa halip dahil sa mga morpolohikal at makasaysayang dahilan.
Maaarang dagdagan ang kanang ウ ng dakuten para maging ヴ (vu), isang tunog na banyaga sa wikang Hapones at tradisyonal na tinatantya ng ブ (bu).
Ayos ng pagkakasulat
Sinusulat ang hiragana na う sa dalawang paghagod:
- Sa itaas ng kana, isang maikling hilising kurba: tumutuloy pahilis at pababa mula sa kaliwa, tapos bumabaligtad ng direksyon at nagtatapos sa ibabang kaliwa.
- Isang malapad na pakurbahang paghagod: nagsisimula sa kaliwa, bahagyang tumataas, tapos lumiliko pabalik at nagwawakas sa kaliwa.
Sinusulat ang katakana na ウ sa tatlong paghagod:
- Sa itaas ng kana, isang maikling patayo ng paghagod na sinusulat mula itaas pababa.
- Isang magkatulad na paghagod, ngunit mas mababa at nakaposisyon sa kaliwa.
- Isang malapad at anggular na paghagod: nagsisimula bilang pahalang na linyang sinusulat mula kaliwa pakanan, tapos bumabaligtad ng direksyon at tumutuloy pababa mula kanan pakaliwa bilang hubog na hilisin. Dapat konektado ang pahalang na linya sa mga ibang paghagod. Maliban sa maikling hilisin, magkahawig ang kana sa フ.
Iba pang komunikatibong representasyon
- Ponetikong Alpabet: 「上野のウ」 ("u ng Ueno")
- Kodigong Morse: ・・-