Cavinti
 | Marami pong problema ang artikulong ito. Tulungang mapabuti po ito o di kaya'y talakayin ang mga problemang nakasaad sa pahina ng usapan nito.
|
Cavinti Bayan ng Cavinti | |
|---|---|
 | |
 Mapa ng Laguna na nagpapakita ng lokasyon ng Cavinti. | |
 | |
.svg)  Cavinti Lokasyon sa Pilipinas | |
| Mga koordinado: 14°14′42″N 121°30′25″E / 14.245°N 121.507°E | |
| Bansa |  Pilipinas |
| Rehiyon | Calabarzon (Rehiyong IV-A) |
| Lalawigan | Laguna |
| Distrito | Pang-apat na Distrito ng Laguna |
| Mga barangay | 19 (alamin) |
| Pagkatatag | 12 Nobyembre 1907 |
| Pamahalaan | |
| • Punong-bayan | Milbert Oliveros |
| • Manghalalal | 19,731 botante (2022) |
| Lawak | |
| • Kabuuan | 203.58 km2 (78.60 milya kuwadrado) |
| Populasyon (Senso ng 2020) | |
| • Kabuuan | 23,980 |
| • Kapal | 120/km2 (310/milya kuwadrado) |
| • Kabahayan | 6,300 |
| Ekonomiya | |
| • Kaurian ng kita | ika-3 klase ng kita ng bayan |
| • Antas ng kahirapan | 9.63% (2021)[2] |
| • Kita | (2022) |
| • Aset | (2022) |
| • Pananagutan | (2022) |
| • Paggasta | (2022) |
| Kodigong Pangsulat | 4013 |
| PSGC | 043407000 |
| Kodigong pantawag | 49 |
| Uri ng klima | Tropikal na monsoon na klima |
| Mga wika | wikang Tagalog |
| Websayt | cavinti.gov.ph |
Ang Bayan ng Cavinti ay isang Ika-apat na klaseng bayan sa lalawigan ng Laguna, Pilipinas. Ang bayan ng Cavinti ay nasa paanan ng bulubundukin ng Sierra Madre, ay bahagi ng Ika-apat na distrito ng Laguna. Ayon sa senso ng 2020, ito ay may populasyon na 23,980 sa may 6,300 na kabahayan.
Etimolohiya
[baguhin | baguhin ang wikitext]Galing ang pangalan ng bayan na ito sa mga salitang Tagalog na, "kabit sa binti". Ang mga sinaunang tumira sa lupaing ito, ang mga Aeta, ay nagsasagawa ng mga ritwal sa mga kasal kung saan ang lalaking ikakasal ay hahabulin ang kanyang mapapangasawa sa tabing-ilog. Ang lalaki ay susubuking mahuli ang kanyang mapapangasawa sa pamamagitan ng kanyang binti, at pagnahuli, ang mga saksi ay sisigaw, "kabit sa binti, kabit sa binti", ang pariralang ito ay lumaon naging "kabinti"; na naging pangalan ng bayan.
Kasaysayan
[baguhin | baguhin ang wikitext]bomboclat Ang munisipalidad ng Cavinti ay orihinal na bahagi ng Lumban, Laguna. Noong 1619 lamang nang ang bayan ay nagkamit ng kumpleto at independiyenteng katayuan bilang isang parokya sa bisa ng isang papa na toro na pinaniniwalaang nagmula mismo sa Roma. Sa katunayan, ito ang dahilan kung bakit, muli ayon sa mga alamat, ang dalawang magkakapatid na Puhawan ng Lumban, sa paghahanap ng pagkain noong maagang 1600, ay nakarating sa Cavinti kung saan nakakita sila ng isang imahe na naging El Salvador. Dinala nila ang imahe sa kanilang bahay sa Lumban. Ngunit sa hindi oras, nawala ito upang masumpungan muli ang parehong lugar kung saan ito unang natuklasan. Ngayon sa banal na lugar na iyon nakatayo nang majestically ang daan-daang Simbahang Katoliko bilang parangal sa El Salvador na itinayo ng mga ninuno ng bayan para sa lahat ng mga henerasyon upang tamasahin at mahalin.
Ang mga naunang istruktura ng simbahan ay gawa sa mga light material. Sa loob ng maraming beses kailangan nila itong muling itayo dahil sa pagkasira na nagawa ng mga natural na kalamidad tulad ng mga lindol, bagyo, at sunog.
Ang pangangasiwa ng simbahan ng simbahan ay kabilang din kay Lumban mula nang itatag ito. Kahit na sa oras ng pagtatayo ng unang bato ng simbahan noong 1621. [5]
Ang Panahon ng Espanya
[baguhin | baguhin ang wikitext]Sa panahong ito, ang Cavinti ay isa sa pinakamaliit na nayon ng Lumban, Laguna. Ang populasyon ay napakababa at walang makabuluhang pag-unlad ang naitala mula noong panahong iyon ang pag-unlad ay nakatuon sa Munisipalidad ng Lumban. Ang bayan ng Cavinti ay nagsisilbi sa oras na iyon bilang isang lugar ng pangangaso para sa mga mangangaso. [6]
Ang Panahon ng Amerikano
[baguhin | baguhin ang wikitext]Ang Cavinti ay naging isa sa mga munisipalidad na may mataas na insurhensya dahil sa pagtatayo ng hydropower dam kung saan maraming mga lupa ang nalubog.
Dalawang nakakonektang lawa na gawa ng tao (Lake Lumot at Lake Caliraya) ay itinayo ng mga inhinyero ng Amerika noong 1943 upang mag-supply ng tubig sa Caliraya Hydroelectric Plant. Habang itinatayo ang mga dam, ang mga negosyante na may pag-iingat sa paningin ay lumikha ng dalawang katabing komunidad na inisip na mga pamayanang ekolohikal, kung saan masisiyahan ang isang tao sa kagandahan at kayamanan ng hindi pa nasisirang kalikasan. Ang mga resulta ay gawa ng tao na mga lawa ng bundok na kumpleto sa mga cove at sandbars - Lake Caliraya at Lake Lumot. Ang mga Amerikano ay nagbigay din ng binhi sa lawa kasama ang Largemouth Black Bass na na-import mula sa US, na patuloy na dumarami at nagbibigay ng mga mangingisda ng laro sa buong taon na pananabik sa kaguluhan. Sa katunayan, ang dalawang lawa ay ilan sa mga lugar sa buong bansa kung saan maaaring tangkain ng mga mangingisda ng Pilipinas na mahuli ang sikat na Largemouth Black Bass, isa sa nangungunang gamefish ng freshwater ng Estados Unidos ng Amerika. Sa rehimeng ito, walang karagdagang proyektong pang-ekonomiya at imprastraktura ang naipatupad sa bayan ng Cavinti. [7]
Ang Hapon na Pagsakop
[baguhin | baguhin ang wikitext]Sa buong bansa, ang panahon ng Hapon ay ang mga araw ng karamdaman, takot, at pagkasira. Ang kakulangan sa pagkain, limitadong imprastraktura, limitadong serbisyong medikal at limitadong serbisyong pang-edukasyon ay laganap sa buong bansa. Ang Pilipinas ay pinamamahalaan ng isang 'papet' na pamahalaan habang pinamamahalaan ito ng mabinantalang mga mata ng Hukbong Imperyal ng Hapon.
Sa panahon ng rehimeng ito, laganap ang insurhensya at wala nang karagdagang pang-ekonomiya at imprastrakturang ipinatupad sa bayan ng Cavinti. [8]
Ang Pangatlong Republika
[baguhin | baguhin ang wikitext]Sa panahong ito, ang mga tao sa Munisipalidad ng Cavinti ay nagbigay ng kanilang pag-asa sa bagong anyo ng pamahalaan. Gayunpaman, dahil sa epekto ng giyera, nagkaroon ng malawak na problema sa mga imprastraktura partikular ang mga kalsada, tulay at pagtatayo ng mga paaralan kasabay ng problema sa salot at pagkagutom. Samakatuwid, walang karagdagang pag-unlad para sa bayan ng Cavinti hanggang sa 1960s, nang ang lupa ay nasira sa baybayin ng Lake Caliraya para sa pagbuo ng mga pamayanan ng resort na nagsimula ng isang panahon ng muling pagsilang sa ekonomiya, sa kabila ng paminsan-minsang pagbabanta ng pag-aalsa ng New People's Army. [9] Ngayon, ang bayan ng highland ng Northeheast Laguna ay patuloy na lumalago sa ekonomiya at bilang isang sentro ng turismo para sa mga bisita na nagmumula sa buong bansa at sa ibang bansa.
Heograpiya
[baguhin | baguhin ang wikitext]Ang Cavinti ay matatagpuan sa silangang bahagi ng lalawigan ng Laguna. Ang bayan ay hangganan ng munisipalidad ng Lumban sa hilaga, ng mga munisipalidad ng Sampaloc, Quezon at Mauban, Quezon sa silangan, Pagsanjan sa kanluran, at ng Luisiana sa timog. Mayroon itong 19 na mga barangay.
Klima
[baguhin | baguhin ang wikitext]Tulad ng karamihan sa mga lugar sa lalawigan ng Laguna, ang Klima ng Cavinti ay nailalarawan sa pamamagitan ng dalawang binibigkas na panahon: tuyo mula Marso hanggang Mayo at basa sa natitirang taon.
| hideClimate data for Cavinti, Laguna | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Month | Jan | Feb | Mar | Apr | May | Jun | Jul | Aug | Sep | Oct | Nov | Dec | Year |
| Average high °C (°F) | 25
(77) |
26
(79) |
27
(81) |
30
(86) |
30
(86) |
29
(84) |
28
(82) |
28
(82) |
28
(82) |
27
(81) |
26
(79) |
25
(77) |
27
(81) |
| Average low °C (°F) | 21
(70) |
21
(70) |
21
(70) |
22
(72) |
23
(73) |
23
(73) |
23
(73) |
23
(73) |
23
(73) |
22
(72) |
22
(72) |
22
(72) |
22
(72) |
| Average precipitation mm (inches) | 58
(2.3) |
41
(1.6) |
32
(1.3) |
29
(1.1) |
91
(3.6) |
143
(5.6) |
181
(7.1) |
162
(6.4) |
172
(6.8) |
164
(6.5) |
113
(4.4) |
121
(4.8) |
1,307
(51.5) |
| Average rainy days | 13.4 | 9.3 | 9.1 | 9.8 | 19.1 | 22.9 | 26.6 | 24.9 | 25.0 | 21.4 | 16.5 | 16.5 | 214.5 |
| Source: Meteoblue (modeled/calculated data, not measured locally) | |||||||||||||
Mga barangay
[baguhin | baguhin ang wikitext]Ang bayan ng Cavinti ay nahahati sa 19 na mga barangay.
- Anglas
- Bangco
- Bukal
- Bulajo
- Cansuso
- Duhat
- Inao-Awan
- Kanluran Talaongan
- Labayo
- Layasin
- Layug
- Mahipon
- Paowin
- [[Poblacion]]
- Sisilmin
- Silangan Talaongan
- Sumucab
- Tibatib
- Udia
Poblacion
[baguhin | baguhin ang wikitext]Ito ang sentro ng mga aktibidad sa komersyo at negosyo sa Cavinti. Halos lahat ng mga pangunahing pasilidad ng munisipyo ay matatagpuan sa Poblacion kasama ang Municipal Hall, Town Plaza, ABC Multi-Purpose Hall, ang Public Market, at maraming mga negosyo at negosyo. Ang Simbahang Katoliko (Transfiguration Parish) at Aglipayan Church ay matatagpuan din sa Poblacion.
Demograpiko
[baguhin | baguhin ang wikitext]| Taon | Pop. | ±% p.a. |
|---|---|---|
| 1903 | 4,027 | — |
| 1918 | 5,334 | +1.89% |
| 1939 | 7,254 | +1.47% |
| 1948 | 6,193 | −1.74% |
| 1960 | 8,297 | +2.47% |
| 1970 | 10,462 | +2.34% |
| 1975 | 11,463 | +1.85% |
| 1980 | 13,222 | +2.90% |
| 1990 | 15,131 | +1.36% |
| 1995 | 16,157 | +1.24% |
| 2000 | 19,494 | +4.11% |
| 2007 | 20,469 | +0.68% |
| 2010 | 20,809 | +0.60% |
| 2015 | 21,702 | +0.80% |
| 2020 | 23,980 | +1.98% |
| Sanggunian: PSA[3][4][5][6] | ||
In the 2015 census, the population of Cavinti was 21,702 people, with a density of 110 inhabitants per square kilometre or 280 inhabitants per square mile.
People from Cavinti are being called by nearby towns as "kabintiin".
Wika
[baguhin | baguhin ang wikitext]Ang wikang sinasalita sa bayan ay ang pambansang wika ng bansa: Wikang Filipino (Tagalog). Ang midyum ng pagtuturo sa mga paaralan ay wikang Ingles at Tagalog.
Mga patutunguhan ng turista
[baguhin | baguhin ang wikitext]Cavinti Falls
Bumbungan Eco-park sa gabi. Matatagpuan ito sa barangay Tibatib.
Ang mga likas na tampok tulad ng mga talon, ilog, lawa, kuweba at bundok ay matatagpuan sa Cavinti. Ang Pagsanjan Falls, na lokal na kilala bilang Cavinti Falls, ay matatagpuan sa Cavinti. Ang pag-access sa talon ay sa pamamagitan ng sariling Pueblo El Salvador Cavinti Nature's Park at Picnic Groove ng Cavinti sa barangay Tibatib-Anglas. Maaaring tingnan ng mga bisita ang kalapit na Mount Banahaw kasama ang mga lawa na gawa ng tao ng Caliraya at Lumot. Ang paglalayag, pag-surf sa hangin at kayaking ay iba pang mga aktibidad na pangkaraniwan sa mga lugar ng lawa. Mayroon ding iba pang mga site sa Cavinti, tulad ng Bumbungan Twin Falls, The Cavinti Underground River at Caves Complex, ang Bayakan Falls at Bat Cave.
Listahan ng mga patutunguhan ng turista
[baguhin | baguhin ang wikitext]Cavinti Falls (a.k.a. Pagsanjan Falls) (Barangay Anglas / Tibatib)
Ang Cavinti Underground River at Caves Complex (Barangay Paowin)
Nakulo Falls (Barangay Anglas / Tibatib)
Ang Caliraya Lake ay isang lawa na gawa ng tao na tanyag para sa pang-ibabaw na palakasan ng tubig at pangingisda sa libangan. (Barangay East at West Talaongan) at ibinahagi sa bayan ng Lumban
Ang lawa ng Lumot ay isa pang lawa na gawa ng tao na konektado sa Caliraya Lake ng isang ilalim ng lupa na penstock, na sikat din para sa mga palakasan sa tubig at pangingisda sa palakasan. (Barangay Mahipon, Inao-awan, Bukal, Cansuso, at Paowin)
Bumbungan Eco Park (Barangay Tibatib)
Pueblo El Salvador Cavinti Nature's Park at Picnic Grove (Barangay Anglas / Tibatib)
Japanese Garden (Barangay West Talaongan)
Bayakan Falls (Barangay Tibatib)
Bat Cave (Barangay Tibatib)
Bumbungan Twin Falls (Barangay Sumucab)
Talon ng Caliraya (Barangay West at East Talaongan)
Roman Catholic Church (Transfiguration Parish) (1606)
Aglipay Church
Transportasyon
[baguhin | baguhin ang wikitext]Ang Cavinti ay humigit-kumulang na 100 kilometro (62 mi) mula sa Maynila. Mula sa Metro Manila, dumadaan sa Lalawigan ng Rizal Sa pamamagitan ng Manila East Road. Mula sa Maynila sa pamamagitan ng Calamba, isang bus ang magdadala sa iyo sa Santa Cruz, Laguna. Sa Santa Cruz, ang mga jeepney na pupunta sa Cavinti ay matatagpuan sa terminal ng jeepney. Sa pamamagitan ng Santa Cruz, dadaan ka sa bayan ng Pagsanjan bago ka makarating sa Cavinti. Madali mong malalaman ito kapag nakarating ka sa bayan dahil ang mga kalsada ay napuno ng mga matulis na likot. Ang transportasyon patungo sa mga barangay nito ay hinahatid ng mga traysikel at dyip.
Isa pang mga ruta / mode ng transportasyon upang pumunta sa Cavinti:
Ang Cavinti papuntang Santa Cruz (jeepney - via Pagsanjan) - Main (Cavinti)
Ang Cavinti papuntang Santa Cruz (jeepney - via Lumban) - Pangunahing (Cavinti)
Ang Lucban papuntang Santa Cruz (mini-bus) - Sa pamamagitan ng Cavinti
Lucena papuntang Santa Cruz (mini-bus) - Sa pamamagitan ng Cavinti
Ang Luisiana papuntang Santa Cruz (jeepney) - Sa pamamagitan ng Cavinti
Infanta papuntang Lucena (bus) - sa pamamagitan ng Cavinti
Mga kalsada at tulay:
Mayroong 2 pangunahing mga kalsada sa Cavinti, ang Cailles St. kung saan matatagpuan ang Public Market at maraming mga negosyo at negosyo at ang Magsaysay Drive kung saan matatagpuan din ang maraming mga komersyal, tindahan, at mga negosyo.
Ang 2 pangunahing tulay sa Cavinti ay ang Cavinti Bridge na nagkokonekta sa barangay Duhat at barangay Poblacion, at isa pang pangunahing tulay sa Cavinti ay ang Tibatib Bridge na nagkokonekta sa barangay Tibatib at barangay Poblacion.
Mga sanggunian
[baguhin | baguhin ang wikitext]- ↑
"Province: Laguna". PSGC Interactive. Quezon City, Philippines: Philippine Statistics Authority. Nakuha noong 12 Nobyembre 2016.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "PSA Releases the 2021 City and Municipal Level Poverty Estimates". Pangasiwaan ng Estadistika ng Pilipinas. 2 Abril 2024. Nakuha noong 28 Abril 2024.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑
Census of Population (2015). "Region IV-A (Calabarzon)". Total Population by Province, City, Municipality and Barangay. PSA. Nakuha noong 20 Hunyo 2016.
{{cite ensiklopedya}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑
Census of Population and Housing (2010). "Region IV-A (Calabarzon)". Total Population by Province, City, Municipality and Barangay. NSO. Nakuha noong 29 Hunyo 2016.
{{cite ensiklopedya}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑
Censuses of Population (1903–2007). "Region IV-A (Calabarzon)". Table 1. Population Enumerated in Various Censuses by Province/Highly Urbanized City: 1903 to 2007. NSO.
{{cite ensiklopedya}}: CS1 maint: url-status (link) - ↑
"Province of Laguna". Municipality Population Data. Local Water Utilities Administration Research Division. Nakuha noong Disyembre 17, 2016.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
Mga Kawing Panlabas
[baguhin | baguhin ang wikitext]- [1] Naka-arkibo 2017-09-20 sa Wayback Machine.
- Philippine Standard Geographic Code Naka-arkibo 2012-04-13 sa Wayback Machine.
- 2010 Philippine Census Information Naka-arkibo 2012-06-25 sa Wayback Machine.
 Lalawigan ng Laguna | ||
|---|---|---|
Santa Cruz (kabisera) | ||
| Mga bayan |  | |
| Mga nakapaloob na lungsod | ||
| Mga barangay | Tingnan: Talaan ng mga barangay sa Laguna | |
| Mga distritong pambatas | ||