Luisiana

Luisiana

Bayan ng Luisiana
Luisiana; Bayan ng Luisiana
Bayan
	Mapa ng Laguna na nagpapakita ng lokasyon ng Luisiana.
	Luisiana Lokasyon sa Pilipinas
	Mga koordinado: 14°11′06″N 121°30′39″E / 14.185°N 121.5109°E
Bansa	Pilipinas
Rehiyon	Calabarzon (Rehiyong IV-A)
Lalawigan	Laguna
Distrito	Pang-apat na Distrito ng Laguna
Mga barangay	23 (alamin)
Pagkatatag	3 Abril 1854
Pamahalaan
• Manghalalal	15,081 botante (2022)
Lawak
• Kabuuan	73.31 km2 (28.31 milya kuwadrado)
Populasyon (Senso ng 2020)
• Kabuuan	20,859
• Kapal	280/km2 (740/milya kuwadrado)
• Kabahayan	5,102
Ekonomiya
• Kaurian ng kita	ika-4 na klase ng kita ng bayan
• Antas ng kahirapan	6.96% (2021)
• Kita	₱101,672,885.24 (2020)
• Aset	₱309,411,625.65 (2020)
• Pananagutan	₱124,714,841.31 (2020)
• Paggasta	₱98,442,573.68 (2020)
Kodigong Pangsulat	4032
PSGC	043412000
Kodigong pantawag	49
Uri ng klima	Tropikal na monsoon na klima
Mga wika	wikang Tagalog

Ang Bayan ng Luisiana ay isang ika-5 na klaseng bayan sa lalawigan ng Laguna, Pilipinas. Ayon sa senso ng 2020, ito ay may populasyon na 20,859 sa may 5,102 na kabahayan.

Kasaysayan

Noong ika-17 siglo, mayroong isang lugar ng lupa sa Laguna na kilala bilang Terreno de Nasonog (Lupaín ng Nasonog sa Tagalog). Noong 1678, si Terreno de Nasúnog ay nahahati sa tatlong bahagi: Nasúnog de Lucban, Nasonog de Cavinti, at Nasúnog de Majayjay.

Ang Nasonog de Majayjay ay kalaunan ay naging bayan ng Luisiana. Noong 3 Abril 1854 lamang na ang kalayaan sa simbahan ay ibinigay sa Gobernador Heneral (ang Marqués de Novaliches) sa Nasonog na may kaukulang pag-apruba mula sa Arsobispo ng Maynila, na si Don Marcos Bartolomé ay ang kauna-unahang pansamantalang kura paroko. Dahil sa tungkulin ni Don Luis Bernárdo, na noon ay itinuring bilang Ama ng Luisiana, at asawa niyang si Doña Ana, ang bayan ay pinangalanang 'Luis y Ana', kalaunan ay binago sa 'Luisiana'.

Noong 1948, ang Visita de Luisiana ay nagkamit ng kalayaan sa sibil mula sa Majayjay.

Noong 1903, pinagsama ang mga bayan ng Cavinti at Luisiana, si Pedro Villanueva ng Cavinti ay nahalal na alkalde at sa panahon ng kanyang termino na itinatag ang Aglipay Church noong Abril, 1904. Pinondohan ng pamilya Romana ang pagtatayo ng isang pares ng mga simbahang Protestante. Gayunman, noong 12 Nobyembre 1907 sa pamumuno ni Don Blas Oración, sa pamamagitan ng Komisyon Sibil, ang Cavinti at Luisiana ay naging malayang bayan.

Heograpiya

109 na kilometrong (68 mi) ang layo mula sa Maynila at 22 kilometro (14 mi) ang layo mula sa kabisera ng lalawigan, Santa Crúz, ang bayan ng Luisiana ay hangganan sa hilaga ng Pagsánjan at Cavinti, sa kanluran ng Magdalena at Majayjay, sa timog nina Lucban, Quezon, at Sampaloc sa silangan.

Ang Luisiana ay sumakop sa 8,096.33 hectares (20,006.5 ektarya) sa isang talampas na 1,400 talampakan (430 m) sa tuktok ng mga bundok ng Sierra Madre.

Mga Barangay

Ang bayan ng Luisiana ay nahahati sa 23 mga barangay.

De La Paz
Barangay Zone I (Pob.)
Barangay Zone II (Pob.)
Barangay Zone III (Pob.)
Barangay Zone IV (Pob.)
Barangay Zone V (Pob.)
Barangay Zone VI (Pob.)
Barangay Zone VII (Pob.)
Barangay Zone VIII (Pob.)
San Antonio
San Buenaventura
San Diego

San Isidro
San Jose
San Juan
San Luis
San Pablo
San Pedro
San Rafael
San Roque
San Salvador
Santo Domingo
Santo Tomas

Klima

Ang klima ay malamig, mahalumigmig, at tropical. Ang average na taunang temperatura ay sa paligid ng 26 °C (78.8 °F).

Climate data for Luisiana, Laguna
Month	Jan	Feb	Mar	Apr	May	Jun	Jul	Aug	Sep	Oct	Nov	Dec	Year
Average high °C (°F)	24 (75)	25 (77)	26 (79)	29 (84)	29 (84)	28 (82)	27 (81)	27 (81)	27 (81)	26 (79)	25 (77)	24 (75)	26 (80)
Average low °C (°F)	20 (68)	20 (68)	20 (68)	21 (70)	22 (72)	22 (72)	22 (72)	22 (72)	22 (72)	21 (70)	21 (70)	20 (68)	21 (70)
Average precipitation mm (inches)	58 (2.3)	41 (1.6)	32 (1.3)	29 (1.1)	91 (3.6)	143 (5.6)	181 (7.1)	162 (6.4)	172 (6.8)	164 (6.5)	113 (4.4)	121 (4.8)	1,307 (51.5)
Average rainy days	13.4	9.3	9.1	9.8	19.1	22.9	26.6	24.9	25.0	21.4	16.5	16.5	214.5
Source: Meteoblue

Demograpiko

Senso ng populasyon ng
Luisiana
Taon	Pop.	±% p.a.
1903	4,174	—
1918	5,224	+1.51%
1939	6,963	+1.38%
1948	6,883	−0.13%
1960	8,746	+2.02%
1970	11,494	+2.77%
1975	12,346	+1.44%
1980	12,199	−0.24%
1990	14,241	+1.56%
1995	16,269	+2.53%
2000	17,109	+1.09%
2007	19,255	+1.64%
2010	20,148	+1.66%
2015	19,720	−0.41%
2020	20,859	+1.11%
Sanggunian: PSA^[3]^[4]^[5]^[6]

Sa senso noong 2015, ang populasyon ng Luisiana, Laguna, ay 19,720 katao, [3] na may density na 270 na mga naninirahan kada square square o 700 mga naninirahan sa bawat square mile.

Economy

Ang Luisiana ay karaniwang isang bayan ng agrikultura. Sa población, kakaunti lamang ang mga komersyal na establisimiyento na nagsisilbi sa pangunahing serbisyo ng mga tao. Karamihan sa kanila ay pumupunta pa rin sa Santa Crúz upang mag-shopping o mag-marketing at magamit ang ibang mga serbisyo na hindi magagamit sa kanilang bayan.

Ang mga mapagkukunan ng kita ng mga mamamayan ng Luisiana ay pangunahing nakatuon sa agrikultura tulad ng kopra, pandan, palay, kawayan at bunliw, na may ilaw na industriya na base at ekonomiya ng sektor ng serbisyo. Ang pagsasaka ng baboy at manok ay isang karagdagang kita.

transportasyon

Pagpunta sa Luisiana sa pamamagitan ng pribadong transportasyon mula sa Maynila, dadaan ka sa South Superhighway at papasok sa lalawigan sa pamamagitan ng Calamba Exit. Ang isa pang paraan ay sa pamamagitan ng Manila East Road (Route 601, Route 602, Route 603 at Route 605) - Pagsánjan na ruta o magmumula sa Quezon, ang Lucbán, Tayabas City, Lucena City at Pagbilao, Quezon Route Kahit na mula sa Bicol Region.

Mapupuntahan din ang Luisiana sa pamamagitan ng pampublikong transportasyon na kumukuha ng parehong mga ruta tulad ng nabanggit sa itaas. Gayunpaman, alinmang ruta ang iyong dadalhin, ang isang paglalakbay sa Luisiana ay mahaba pa rin dahil isa ito sa mga panloob na bayan sa Laguna.

Mula sa Maynila sa pamamagitan ng Calambâ, isang bus ang magdadala sa iyo sa Santa Cruz, Laguna. Sa Santa Cruz, ang mga jeepney na pupunta sa Luisiana ay matatagpuan sa terminal ng dyip. Tanungin lamang ang isang drayber ng traysikel na ihatid ka sa terminal ng mga dyip na papunta sa Luisiana. Sa pamamagitan ng Santa Crúz, dadaan ka sa bayan ng Pagsanján bago makarating sa Luisiana. Madali mong malalaman ito kapag nakarating ka sa bayan dahil ang mga kalsada ay napuno ng mga matulis na likot. Ito ang isa sa mga dahilan kung bakit tinawag ang Luisiana bilang 'maliit na Baguio ng Laguna.'

Mga site at kaganapan

Isang kandidato sa Miss Luisiana beauty pageant na nakasuot ng pandan costume

Sa gitna ng bayan, ang ilan sa mga site ay ang Simbahang Romano Katoliko, ang bantayog ni Don Luis Bernárdo (tagapagtatag ng bayan) at isang bantayog ni Dr. José Protacio Rizal.

Ngunit ang isang nakawiwiling site sa bayan ay ang "mga aso ng bantay" sa hagdan sa harap ng munisipal na gusali. Sa halip na mga leon na karaniwang mga site o disenyo sa hagdan ng iba pang mga gusali, ang munisipal na gusali ng Luisiana ay may dalawang aso, na parang Dalmatians, isa sa bawat panig ng gusali. Gayunpaman, walang sinuman ang maaaring sabihin kung bakit sila naroroon o kung ano ang kwento sa likod ng pagkakaroon ng mga aso sa gusali. Ang ilan sa kanila ay naniniwala na ang mga aso ay maaaring naging bahagi ng kasaysayan ng bayan na hindi pa matutuklasan.

Bukod sa mga atraksyon na gawa ng tao, ang Luisiana ay tahanan din sa mga likas na atraksyon tulad ng talon (tulad ng Hulugan, [9] Bumbóngan, Malaog, Maapon, Limbun-limbón, Aliw, [10] Lagaslás at Botocán-Tiklingan) at mga kuweba (tulad ng bilang mga yungib ng Simbahang Bato at Butás Kabag). Bagaman ang karamihan sa mga atraksyon na ito ay hindi pa ganap na nabuo sa komersyo, bukas sila para makita ng publiko sa kanilang natural na estado.

Ang kapistahan ng bayan ay ipinagdiriwang sa Oktubre 9 para sa kapistahan ng Our Lady of the Holy Rosary. Ang isa pang pagdiriwang sa bayan ay gaganapin tuwing 3 Abril, na bilang paggunita sa pagtatatag ng bayan bilang isang hiwalay na nilalang mula sa Majáyjay. Ipinagdiriwang din ng Luisiana ang Pandán Festival sa buwan na ito at pati na rin ang taunang Miss Luisiana beauty pageant upang pumili ng kinatawan para sa Miss Laguna beauty pageant. Ang Luisiana ay mayroong 2 Miss Laguna na korona sa ngayon, noong 1998 at noong 2002.

Edukasyon

Pangalawang

Liceo de Luisiana

San Buenaventura Integrated National High School (main-BarangaySan Buenaventura)

San Buenaventura Integrated National High School (annex-Town of Luisiana)

Luis Bernardo Memorial High School Inc.

Pangunahing

Luisiana Central Elementary School

Bonifacio Elementary School

San Antonio Elementary School

San Isidro Elementary School

San Buenaventura Elementary School

Santo Domingo Elementary School

Paaralang Elementarya ng San Salvador

De La Paz-San Pablo Elementary School

San Rafael-San Roque Elementary School

Luisiana Adventist Elementary School

Saint Dominic Savio School (Sarado)

Mga sanggunian

↑ "Province: Laguna". PSGC Interactive. Quezon City, Philippines: Philippine Statistics Authority. Nakuha noong 12 Nobyembre 2016.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
↑ "PSA Releases the 2021 City and Municipal Level Poverty Estimates". Pangasiwaan ng Estadistika ng Pilipinas. 2 Abril 2024. Nakuha noong 28 Abril 2024.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
↑ Census of Population (2015). "Region IV-A (Calabarzon)". Total Population by Province, City, Municipality and Barangay. PSA. Nakuha noong 20 Hunyo 2016.{{cite ensiklopedya}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
↑ Census of Population and Housing (2010). "Region IV-A (Calabarzon)". Total Population by Province, City, Municipality and Barangay. NSO. Nakuha noong 29 Hunyo 2016.{{cite ensiklopedya}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
↑ Censuses of Population (1903–2007). "Region IV-A (Calabarzon)". Table 1. Population Enumerated in Various Censuses by Province/Highly Urbanized City: 1903 to 2007. NSO.{{cite ensiklopedya}}: CS1 maint: url-status (link)
↑ "Province of Laguna". Municipality Population Data. Local Water Utilities Administration Research Division. Nakuha noong Disyembre 17, 2016.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)

Mga Kawing Panlabas

Philippine Standard Geographic Code Naka-arkibo 2012-04-13 sa Wayback Machine.
2010 Philippine Census Information Naka-arkibo 2012-06-25 sa Wayback Machine.

[nscb-area-1] "Province: Laguna". PSGC Interactive. Quezon City, Philippines: Philippine Statistics Authority. Nakuha noong 12 Nobyembre 2016.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)

[2] "PSA Releases the 2021 City and Municipal Level Poverty Estimates". Pangasiwaan ng Estadistika ng Pilipinas. 2 Abril 2024. Nakuha noong 28 Abril 2024.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)

[PSA15–04-3] Census of Population (2015). "Region IV-A (Calabarzon)". Total Population by Province, City, Municipality and Barangay. PSA. Nakuha noong 20 Hunyo 2016.{{cite ensiklopedya}}: CS1 maint: date auto-translated (link)

[NSO10–04-4] Census of Population and Housing (2010). "Region IV-A (Calabarzon)". Total Population by Province, City, Municipality and Barangay. NSO. Nakuha noong 29 Hunyo 2016.{{cite ensiklopedya}}: CS1 maint: date auto-translated (link)

[NSO07-04-5] Censuses of Population (1903–2007). "Region IV-A (Calabarzon)". Table 1. Population Enumerated in Various Censuses by Province/Highly Urbanized City: 1903 to 2007. NSO.{{cite ensiklopedya}}: CS1 maint: url-status (link)

[LWUA-PopulationData-6] "Province of Laguna". Municipality Population Data. Local Water Utilities Administration Research Division. Nakuha noong Disyembre 17, 2016.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

t u b Lalawigan ng Laguna
Santa Cruz (kabisera)
Mga bayan	Alaminos Bay Calauan Cavinti Famy Kalayaan Liliw Los Baños Luisiana Lumban Mabitac Magdalena Majayjay Nagcarlan Paete Pagsanjan Pakil Pangil Pila Rizal Santa Cruz Santa Maria Siniloan Victoria
Mga nakapaloob na lungsod	Biñan Cabuyao Calamba San Pablo San Pedro Santa Rosa
Mga barangay	Tingnan: Talaan ng mga barangay sa Laguna
Mga distritong pambatas	Unang Distrito (Kanluran) Ikalawang Distrito (Central) Ikatlong Distrito (Timog Silangan) Ikaapat na Distrito (Hilaga Silangan)