Papa (titulo)

Para sa ibang gamit, tingnan ang Papa (paglilinaw).

Ang Papa (Ingles: Pope) ay isang titulong pang-relihiyon na tradisyonal na ibinibigay sa Obispo ng Alexandria (pinagmulan ng titulong "Papa") at Obispo ng Roma.

Kasaysayan[baguhin | baguhin ang wikitext]

Ang papa ay hinango mula sa Griyegong πάππας (pappas) na nangangahulugang "ama". Sa mga simulang siglo ng Kristiyanismo, ang pamagat na ito ay inilapat lalo na sa Silangang Kristiyanismo sa lahat ng mga obispo at iba pang mga nakatatandang klero. Ito ay kalaunang nireserba sa Kanlurang Kristiyanismo sa Obispo ng Roma na isang reserbasyong ginawa lamang opisyal noong ika-11 siglo CE.^[1]^[2]^[3]^[4]^[5] Ang pinakamaagang tala ng paggamit ng pamagat na "Papa" sa kasaysayan ng Kristiyanismo ay sa namatay na Patriarka ng Alexandria na si Papa Heraclas ng Alexandria(232–248).^[6] Si Papa Marcelino (namatay noong 304) ang unang Obispo ng Roma na ipinakita sa mga sanggunian na may pamagat na "Papa" na ginamit sa kanya. Sa Kanlurang Kristiyanismo, si Papa Siricio na nagsilibing papa ng Simbahang Katoliko Romano mula 384 CE - 398 CE ang pinaniniwalaang ang unang papang Katoliko Romano na gumamit ng pamagat na "papa" sa modernong kahulugan sa Simbahang Katoliko Romano. Bago nito, ang kanyang pamagat ay simpleng Obispo ng Roma. Pinaniniwalaan rin ng ilan na si Papa Siricio ang unang gumamit ng pamagat na Pontifex Maximus. Gayunpaman, ayon sa ibang mga eksperto, ang pamagat na "Papa" ay mula sa simulang ika-3 siglo CE ay isang honoripikong designasyon na ginagamit para sa anumang obispo ng Kanlurang Kristiyanismo.^[7] Sa Silangang Kristiyanismo, ang pamagat na "Papa" ay ginamit lamang para sa Obispo ng Alexandria.^[7] Mula sa ika-6 siglo CE, ang kanseriyang imperyal ng Constantinople ay nagreserba ng designasyong ito para sa Obispo ng Roma.^[7] Mula sa simulang ika-6 siglo, ito ay nagsimulang ilimita sa Kanlurang Kristiyanismo sa Obispo ng Roma na isang kasanayan na matatag na inilagay sa ika-11 siglo nang ideklara ni Papa Gregorio VII ang pamagat na ito para sa Obispo ng Roma.

Mga Papa ng iba't ibang mga denominasyon[baguhin | baguhin ang wikitext]

Papa ng Simbahang Katoliko Romano, ang pinuno ng Simbahang Katoliko Romano at soberanya ng Estado ng Siyudad ng Batikano
Papa ng Alexandria at Patriarka ng Lahat ng Aprika, ang Primado ng hindi-Chalcedonian na Koptikong Ortodoksong Simbahan ng Alexandria
Papa at Patriarka ng Alexandria at ang Lahat ng Aprika, ang pinuno ng Chalcedonian na Griyegong Ortodoksong Simbahang ng Alexandria

Mga kasalukuyang papa ng iba't ibang denominasyon[baguhin | baguhin ang wikitext]

Papa Francisco, kasalukuyang Papa ng Simbahang Katoliko Romano
Papa Theodoros II ng Alexandria, ang kasalukuyang Papa ng Koptikong Ortodoksong Simbahan ng Alexandria
Papa at Patriarkang Theodore II ng Alexandria, ang kasalukuyang Papa ng Griyegong Ortodokso
Gregory XVIII, ang kasalukuyang Papa ng Palmarian Catholic

Antipapa[baguhin | baguhin ang wikitext]

Ang antipapa ay isang indibidwal na sa pagsalungat sa isang pangkalahatang nakikitang lehitimong inihalal na Papa ng Simbahang Katoliko Romano ay gumawa ng isang mahalagang nakikipagtunggaling pag-aangkin na maging Papa ng Simbahang Katoliko Romano^[8] na Obispo ng Roma at pinuno ng Simbahang Katoliko Romano. Paminsan minsan sa pagitan ng ika-3 siglo CE at gitnang ika-15 siglo CE, ang mga antipapa ay sinuportahan ng isang katamtamang malaking paksiyon ng mga kardinal at mga sekular na hari at mga kaharian. Ang mga indibidwal na nag-aangking ang papa ngunit may kakaunting mga tagasunod gaya ng modernong mga antipapang sedebakantismo ay hindi inuuri bilang mga historikal na antipapa.

Tingnan din[baguhin | baguhin ang wikitext]

Patriarka

Mga sanggunian[baguhin | baguhin ang wikitext]

↑ Walter A. Elwell, Evangelical Dictionary of Theology (Baker Academic 2001 ISBN 978-0-8010-2075-9), p. 888
↑ Thomas H. Greer, Gavin Lewis, A Brief History of the Western World (Cengage Learning 2004 ISBN 978-0-534-64236-5), p. 172
↑ Enrico Mazza, The Eucharistic Prayers of the Roman Rite (Liturgical Press 2004 ISBN 978-0-8146-6078-2), p. 63
↑ John W. O'Malley, A History of the Popes (Government Institutes 2009 ISBN 978-1-58051-227-5), p. xv
↑ Klaus Schatz, Papal Primacy (Liturgical Press 1996 ISBN 978-0-8146-5522-1), pp. 28-29
↑ Eusebius, Historia Ecclesiastica Book VII, chapter 7.7
↑ ^7.0 ^7.1 ^7.2 Oxford Dictionary of the Christian Church (Oxford University Press 2005 ISBN 978-0-19-280290-3), article Pope
↑ "One who opposes the legitimately elected bishop of Rome, endeavours to secure the papal throne, and to some degree succeeds materially in the attempt" (Encyclopaedia Britannica: Antipope

[1] Walter A. Elwell, Evangelical Dictionary of Theology (Baker Academic 2001 ISBN 978-0-8010-2075-9), p. 888

[2] Thomas H. Greer, Gavin Lewis, A Brief History of the Western World (Cengage Learning 2004 ISBN 978-0-534-64236-5), p. 172

[3] Enrico Mazza, The Eucharistic Prayers of the Roman Rite (Liturgical Press 2004 ISBN 978-0-8146-6078-2), p. 63

[4] John W. O'Malley, A History of the Popes (Government Institutes 2009 ISBN 978-1-58051-227-5), p. xv

[5] Klaus Schatz, Papal Primacy (Liturgical Press 1996 ISBN 978-0-8146-5522-1), pp. 28-29

[6] Eusebius, Historia Ecclesiastica Book VII, chapter 7.7

[ODCC:Pope-7] 7.0 ^7.1 ^7.2 Oxford Dictionary of the Christian Church (Oxford University Press 2005 ISBN 978-0-19-280290-3), article Pope

[8] "One who opposes the legitimately elected bishop of Rome, endeavours to secure the papal throne, and to some degree succeeds materially in the attempt" (Encyclopaedia Britannica: Antipope

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

t u b Mga Papa ng Simbahang Koptikong Ortodokso
ika-1 hanggang ika-4 na siglo CE	Marcos I Anianus Avilius Kedron Primus Justus Eumenes Markianos Celadion Agrippinus Julian Demetrius I Heraclas Dionysius Maximus Theonas Peter I Achillas Alexander I Athanasius I Peter II Timothy I Theophilus I
ika-5 hanggang ika-9 na siglo CE	Cyril I Dioscorus I Timothy II Peter III Athanasius II John I John II Dioscorus II Timothy III Theodosius I Peter IV Damian Anastasius Andronicus Benjamin I Agatho John III Isaac Simeon I Alexander II Cosmas I Theodoros I Michael I Mina I John IV Mark II Jacob Simeon II Joseph I Michael II Cosmas II Shenouda I Michael III
ika-10 hanggang ika-14 na siglo CE	Gabriel I Cosmas III Macarius I Theophilus II Mina II Abraham Philotheos Zacharias Shenouda II Christodolos Cyril II Michael IV Macarius II Gabriel II Michael V John V Mark III John VI Cyril III Athanasius III John VII Gabriel III John VII Theodosius III John VIII John IX Benjamin II Peter V Mark IV John X Gabriel IV Matthew I
ika-15 hanggang ika-18 na siglo CE	Gabriel V John XI Matthew II Gabriel VI Michael VI John XII John XIII Gabriel VII John XIV Gabriel VIII Mark V John XV Matthew III Mark VI Matthew IV John XVI Peter VI John XVII Mark VII John XVIII Mark VIII
ika-19 siglo hanggang sa kasalukuyan	Peter VII Cyril IV Demetrius II Cyril V John XIX Macarius III Joseph II Cyril VI Shenouda III Theodoros II

t u b Mga Patriarka ng Alehandriya
Mga Patriarka bago ang Sismang Chalcedonianismo (43 CE –451 CE)	Marcos I (tagapagtatag) Anianus Avilius (AKA Melius) Kedron Primus Justo Eumenes Markianos (Considered Mark II by Greek side of later schism) Celadion Agrippinus Julian Demetrius Heraclas Dionysius Maximus Theonas Peter I Achillas Alexander I Athanasius I Peter II Timothy I Theophilus I Cyril I Dioscorus I
Coptic Orthodox Popes & Patriarchs (451–present)	Timothy II Peter III Athanasius II John I John II Dioscorus II Timothy III Theodosius I Peter IV Damian Anastasius Andronicus Benjamin I Agatho John III Isaac Simeon I Alexander II Cosmas I Theodoros I (AKA Theodosius II) Michael I Mina I John IV Mark II Jacob (AKA James) Simeon II Joseph I Michael II Cosmas II Shenouda I Michael III Gabriel I Cosmas III Macarius I Theophilus II (AKA Theophanes) Mina II Abraham Philotheos Zacharias Shenouda II Christodolos Cyril II Michael IV Macarius II Gabriel II Michael V John V Mark III John VI Cyril III Athanasius III John VII Gabriel III John VII Theodosius III John VIII John IX Benjamin II Peter V Mark IV John X Gabriel IV Matthew I Gabriel V John XI Matthew II Gabriel VI Michael VI John XII John XIII Gabriel VII John XIV Gabriel VIII Mark V John XV Matthew III Mark VI Matthew IV John XVI Peter VI John XVII Mark VII John XVIII Mark VIII Peter VII Cyril IV Demetrius II Cyril V John XIX Macarius III Joseph II Cyril VI Shenouda III Theodoros II (Current)
Greek Orthodox Patriarchs (451–present)	Proterius Timothy II Timothy III John I Peter III Athanasius II John II John III Dioscorus II Timothy IV Theodosius I Paul Zoilus Apollinarius John IV Eulogius Theodore I John V George I Cyrus Peter IV Peter V Peter VI Cosmas I Politianus Eustatius Christopher I Sophronius I Michael I Michael II Christodoulos Eutychius Sophronius II Isaac Job Elias I Arsenius Theophilus II George II Leontius Alexander II John VI Cyril II Sabbas Sophronius III Elias II Eleutherius Mark III Nicholas I Gregory I Nicholas II Athanasius III Gregory II Gregory III Niphon Mark IV Nicholas III Gregory IV Nicholas IV Athanasius IV Mark V Philotheus Mark VI Gregory V Joachim I Silvester Meletius Pegas Cyril III Gerasimus I Metrophanes Nicephorus Joannicius Paisius Parthenius I Gerasimus II Samuel Cosmas II Cosmas III Matthew Cyprian Gerasimus III Parthenius II Theophilus III Hierotheus I Artemius Hierotheus II Callinicus Jacob Nicanor Sophronius IV Photius Meletius II Nicholas V Christopher II Nicholas VI Parthenius III Peter VII Theodore II (Current)
Category Commons

t u b Mga papa ng Simbahang Katolika
ika-1 hanggang ika-4 na siglo CE	Pedro Linus Anacleto Clemente I Evaristo Alejandro I Sixto I Telesforo Higinio Pío I Aniceto Soterp Eleuterio Víctor I Ceferino Calixto I Urbano I Ponciano Antero Fabián Cornelio Lucio I Esteban I Sixto II Dionisio Félix I Eutiquiano Cayo Marcelino Marcelo I Eusebio Melquíades Silvestre I Marcos Julio I Liberio Dámaso I Siricio Anastasio I
ika-5 hanggang ika-8 na siglo CE	Inocencio I Zósimo Bonifacio I Celestino I Sixto III Leo I Hilario Simplicio Félix III Gelasio I Anastasio II Símaco Hormisdas Juan I Félix IV Bonifacio II Juan II Agapito I Silverius Vigilius Pelagio I Juan III Benedicto I Pelagio II Gregorio I Sabinian Bonifacio III Bonifacio IV Adeodato I Bonifacio V Honorio I Severino Juan IV Teodoro I Martín I Eugenio I Vitaliano Adeodato II Donus Agatón Leo II Benedicto II Juan V Conón Sergio I Juan VI Juan VII Sisino Constantino Gregorio II Gregorio III Zacarias Esteban II Pablo I Esteban III Adriano I Leo III
ika-9 hanggang ika-12 na siglo CE	Esteban IV Pascual I Eugenio II Valentino Gregorio IV Sergio II Leo IV Benedicto III Nicolás I Adriano II Juan VIII Marino I Adriano III Esteban V Formoso Bonifacio VI Esteban VI Romano Teodoro II Juan IX Benedicto IV Leo V Sergio III Anastasio III Lando Juan X Leo VI Esteban VII Juan XI Leo VII Esteban VIII Marino II Agapito II Juan XII Benedicto V Leo VIII Juan XIII Benedicto VI Benedicto VII Juan XIV Juan XV Gregorio V Silvestre II Juan XVII Juan XVIII Sergio IV Benedicto VIII Juan XIX Benedicto IX Silvestre III Gregorio VI Clemente II Dámaso II Leo IX Víctor II Esteban IX Nicolás II Alejandro II Gregorio VII Víctor III Urbano II Pascual II Gelasio II Calixto II Honorio II Inocencio II Celestino II Lucio II Eugenio III Anastasio IV Adriano IV Alejandro III Lucio III Urbano III Gregorio VIII Clemente III Celestino III Inocencio III
ika-13 hanggang ika-16 na siglo CE	Honorio III Gregorio IX Celestino IV Inocencio IV Alejandro IV Urbano IV Clemente IV Gregorio X Inocencio V Adriano V Juan XXI Nicolás III Martín IV Honorio IV Nicolás IV Celestino V Bonifacio VIII Benedicto XI Clemente V Juan XXII Benedicto XII Clemente VI Inocencio VI Urbano V Gregorio XI Urbano VI Bonifacio IX Inocencio VII Gregorio XII Martín V Eugenio IV Nicolás V Calixto III Pío II Pablo II Sixto IV Inocencio VIII Alejandro VI Pío III Julio II Leo X Adriano VI Clemente VII Pablo III Julio III Marcelo II Pablo IV Pío IV Pío V Gregorio XIII Sixto V Urbano VII Gregorio XIV Inocencio IX Clemente VIII
ika-17 siglo hanggang sa kasalukuyan	Leo XI Pablo V Gregorio XV Urbano VIII Inocencio X Alejandro VII Clemente IX Clemente X Inocencio XI Alejandro VIII Inocencio XII Clemente XI Inocencio XIII Benedicto XIII Clemente XII Benedicto XIV Clemente XIII Clemente XIV Pío VI Pío VII Leo XII Pío VIII Gregorio XVI Pío IX Leo XIII Pío X Benedicto XV Pío XI Pío XII Juan XXIII Pablo VI Juan Pablo I Juan Pablo II Benedicto XVI Francisco
Book Category Papa Portal Catholicism Portal List of Papas Tombs