Rehiyong Awtonomo ng Muslim Mindanao

Mula sa Wikipedia, ang malayang ensiklopedya
Jump to navigation Jump to search
Autonomous Region in Muslim Mindanao (ARMM)
Rehiyong Awtonomo ng Muslim Mindanao  (Filipino)
الحكم الذاتي الاقليمي لمسلمي مندناو  (Arabe)
Former autonomous region of the Philippines
←
 
←
1989–2019 →
Flag Coat of arms
Flag Seal
Location of ARMM
Location within the Philippines
Kabisera Cotabato City (provisional and de facto seat of government)
Parang (de jure seat of government, 1995–2001)[1]
History
 -  Itinatag August 1, 1989
 -  Turnover of ARMM to BARMM February 26, 2019
Population
 -  2015[2] 3,781,387 
Political subdivisions
Ngayon bahagi ng Bangsamoro Autonomous Region

Ang Rehiyong Awtonomo ng Muslim Mindanao,[3] dinadaglat na ARMM (Ingles: Autonomous Region in Muslim Mindanao, Arabe: الحكم الذاتي الاقليمي لمسلمي مندناو‎) ay isang rehiyon ng Pilipinas na binubuo ng limang lalawigan—Cotabato, Lanao del Norte—at isang lungsod—Iligan—na may nakararaming Muslim na populasyon. Inilipat ng Kautusang Tagapagpaganap Blg. 36 ang Basilan mula Rehiyon IX at Lungsod ng Marawi mula sa Rehiyon XII. Ang sentrong panrehiyon ang Lungsod ng Iligan at ito rin ang nagsisilbing luklukan ng pamahalaang panrehiyon, ngunit bahagi ng Rehiyon XII ang lungsod.

Unang nilikha ang rehiyon noong 1 Enero 1990 sa bisa ng Batas Republika Blg. 6734, na kilala din bilang Batas Organiko. Opisyal na itinalaga ang ARMM noong 6 Nobyembre 1990 sa Lungsod ng Cotabato.

Demograpiya[baguhin | baguhin ang batayan]

Senso ng populasyon ng ARMM
TaonPop.±%
1990 2,108,061—    
2000 2,803,045+33.0%
2010 3,256,140+16.2%
Source: National Statistics Office[4]

Pagkakahating Pampolitika[baguhin | baguhin ang batayan]

Mga lalawigan[baguhin | baguhin ang batayan]

Mapang politikal ng Rehiyong Awtonomo ng Muslim Mindanao
Seal Lalawigan Kabisera Populasyon
(2010)[4]		 Sukat
(km²)		 Dami ng Tao
(bawat km²)
Cotabato Kidapawan
293,222
1,994.1
147.0
Lanao del Norte Tubod
933,260
12,051.9
77.4
Lungsod ng Iligan¹ — 461,877 488.86 944.8

NOTES:

Pamahalaan[baguhin | baguhin ang batayan]

ARMM Organizational Structure[baguhin | baguhin ang batayan]

Tagapagganap[baguhin | baguhin ang batayan]

Pinamumunuan ang rehiyon ng isang Rehiyunal na Gobernador. Ang Rehiyunal na Gobernador at Bise Rehiyunal na Gobernador ay inihahalal katulad ng mga lokal na tagapagganap. Ang mga batas pangrehiyon ay isinasagawa sa Kapulungan ng Rehiyon, na binubuo ng mga "Assemblymen", na inihahalal din ng mga taumbayan. Ang halalang pangrehiyon ay kadalasang idinaraos isang taon pagkatapos ng pangkahalatang halalan (pambansa at pang-lokal), na nakadepende sa lehislasyon mula sa Kongreso ng Pilipinas. Ang mga opisyal ng rehiyon ay may tiyak na terminong tatlong taon, na maaaring madugtungan sa kapangyarihan ng kongreso.

Ang Rehiyunal na Gobernador ay ang pinakamataas na opisyal na tagapagpaganap ng pamahalaang rehiyunal, at tinutulungan ng gabinete na hindi lalagpas sa 10 kasapi. Siya ang nagtatalaga ng mga kasapi ng gabinete, na aayon sa Kapulungan ng Rehiyon.

Termino Gobernador Partido Bise Gobernador Partido
1990–1993
 Zacaria Candao Lakas-NUCD Benjamin Loong Lakas-NUCD
1993–1996
 Lininding Pangandaman Lakas-NUCD-UMDP Nabil Tan Lakas-NUCD-UMDP
1996–2002
 Nurallaj Misuari Lakas-NUCD-UMDP Guimid P. Matalam Lakas-NUCD-UMDP
2001
 Alvarez Isnajia Lakas-NUCD-UMDP
2001–2005
 Parouk S. Hussin Lakas-NUCD-UMDP Mahid M. Mutilan Lakas-NUCD-UMDP
2005–2009
 Zaldy Ampatuan Lakas Kampi CMD Ansaruddin-Abdulmalik A. Adiong Lakas Kampi CMD
2009–2011
 Ansaruddin-Abdulmalik A. Adionga Lakas Kampi CMD Reggie M. Sahali-Generalea Lakas Kampi CMD
2011–2019
 Mujiv S. Hatamanb Liberal Haroun Al-Rashid Lucman IIb Liberal
^a Acting capacity
^b Officer-in-charge hanggang 30 Hunyo 2013

Ekonomiya[baguhin | baguhin ang batayan]

Isa ang rehiyon sa pinakamahirap na rehiyon sa Pilipinas. Mayroon itong per capita GRDP na P3,433 noong 2005, 75.8 % na mas mababa kung ihahambing sa pambansang pamantayan na P14,186. Ito ang pinakamababa sa 17 rehiyon sa Pilipinas.[5]

Mga sanggunian[baguhin | baguhin ang batayan]

  1. ↑ Regional Legislative Assembly of the Autonomous Region in Muslim Mindanao (September 22, 1995). "An Act Fixing the Permanent Seat of Government for the Autonomous Region in Muslim Mindanao at the Municipality of Parang, Province of Maguindanao" (PDF). Tinago mula orihinal (PDF) hanggang August 29, 2016. Kinuha noong August 9, 2016.
  2. ↑ Census of Population (2015). Highlights of the Philippine Population 2015 Census of Population. PSA. Kinuha noong 20 Hunyo 2016.
  3. ↑ Narvaez, Eilene Antoinette G.; Macaranas, Edgardo M., mga pat. (2013). "Mga Pangalan ng Tanggapan ng Pamahalaan sa Filipino - Edisyong 2013" (PDF). kwf.org.ph (sa Filipino at Ingles). Komisyon ng Wikang Filipino. pa. 38. ISBN 978-971-0197-22-4. Tinago mula orihinal (PDF) hanggang 2017-03-29. Kinuha noong 24 Enero 2019. {{cite web}}: May mga blangkong unknown parameter ang cite: |dead-url= (help)
  4. ↑ 4.0 4.1 "Population and Annual Growth Rates for The Philippines and Its Regions, Provinces, and Highly Urbanized Cities" (PDF). 2010 Census and Housing Population. National Statistics Office. Tinago mula orihinal (PDF) hanggang 28 Septiyembre 2013. Kinuha noong 12 Agosto 2013. {{cite web}}: Pakitingnan ang mga petsa sa: |archive-date= (help)
  5. ↑ 2005 Gross Regional Domestic Product-Per Capita, National Statistical Coordination Board.
Kinuha sa "https://tl.wikipedia.org/w/index.php?title=Rehiyong_Awtonomo_ng_Muslim_Mindanao&oldid=1938325"