Dokumentaryong Hipotesis
- J: Yahwist (10th–9th century BCE)[1][2]
- E: Elohist (9th century BCE)[1]
- Dtr1: early (7th century BCE) Deuteronomist historian
- Dtr2: later (6th century BCE) Deuteronomist historian
- P*: Priestly (6th–5th century BCE)[3][2]
- D†: Deuteronomist
- R: redactor
- DH: Deuteronomistic history (books of Joshua, Judges, Samuel, Kings)
Ang Dokumentaryong Hipotesis (DH) ang isa sa mga modelo na ginagamit ng mga iskolar ng Bibliya upang ipaliwanag ang pinagmulan at komposisyon ng Torah o Pentateuch na unang limang aklat ng Tanakh ng mga Hudyo. Ito ang AKlat ng Genesis, Aklat ng Exodo, Aklat ng Levitico, Aklat ng mga Bilang at Deuteronomi.[4] Ang bersiyon nito na isinulong ng Alemang iskolar ng Bibliya na si Julius Wellhausen ang modelogn tinanggap ng halos lahat ng iskolar ng Bibliya noong ika-20 siglo.[5] Ito ay nagsasaad na ang Torah ay kalipunan ng apat na orihinal na mga independiyenteng dokumento: mga pinagkunang Jahwist (J), Elohist (E), Deuteronomista (D), and Pinagkunang maka-Saserdote (P). Ang J ay mula c. 950 BCE.[1] Ang E ay mula ika-9 na siglo BCE. Ang D ay noong panahon ni Josiah noong ika-7 o ika 8 siglo BCE. Ang P ay mula panahon ni Ezra noong ika 5 siglo BCE.[3][2] Ang mga pinagkunang ito ay pinagsama sama sa iba't panahon at binago rin ng mga iba't ibang editor at redactor [6] Ito ay nagpapaliwanag sa iba't ibang mga kontradiksiyon, mga doublets, mga anakronismo at mga iba't ibang istilong linggwistiko na kalat sa buong Torah.
Mga sanggunian
[baguhin | baguhin ang wikitext]- ↑ 1.0 1.1 1.2 Viviano 1999, p. 40.
- ↑ 2.0 2.1 2.2 Gmirkin 2006, p. 4.
- ↑ 3.0 3.1 Viviano 1999, p. 41.
- ↑ Patzia & Petrotta 2010, p. 37.
- ↑ Carr 2014, p. 434.
- ↑ Van Seters 2015, p. viii.