Mga wikang Pilipino: Pagkakaiba sa mga binago
Infobox |
|||
Linya 1: | Linya 1: | ||
{{confuse|Mga wika sa Pilipinas}} |
{{confuse|Mga wika sa Pilipinas}} |
||
{{for|sa wikang pambansa ng Pilipinas batay sa Tagalog|Wikang Filipino}} |
{{for|sa wikang pambansa ng Pilipinas batay sa Tagalog|Wikang Filipino}} |
||
{{Infobox language family |
|||
⚫ | |||
|name=Pilipino |
|||
|altname= |
|||
|acceptance=proposed |
|||
|region={{Ubl |
|||
| [[Pilipinas]] |
|||
| Hilagang [[Sulawesi]], Indonesia |
|||
| Silangan [[Sabah]], Malaysia |
|||
| [[Orchid Island]], Taiwan |
|||
}} |
|||
|familycolor=Austronesian |
|||
|fam2=[[Mga wikang Malayo-Polinesyo|Malayo-Polinesyo]] |
|||
|protoname=[[Wikang Proto-Pilipino|Proto-Pilipino]] (disputed) |
|||
|child1=[[Batanic languages|Batanic]] |
|||
|child2=[[Northern Luzon languages|Northern Luzon]] |
|||
|child3=[[Central Luzon languages|Central Luzon]] |
|||
|child4=[[Northern Mindoro languages|North Mangyan]] |
|||
|child5=[[Umiray Dumaget language|Umiray Dumaget]] |
|||
|child6=[[Greater Central Philippine languages|Greater Central Philippine]] |
|||
|child7=[[Ati language (Philippines)|Ati]] |
|||
|child8=[[Calamian languages|Kalamian]] |
|||
|child9=[[South Mindanao languages|South Mindanao]] |
|||
|child10=[[Klata language|Klata]] |
|||
|child11=[[Minahasan languages|Minahasan]] |
|||
|child12=[[Sangiric languages|Sangiric]] |
|||
|iso2=phi |
|||
|iso5=phi |
|||
|glotto=none |
|||
|map=Philippine languages map.svg |
|||
⚫ | |||
}} |
|||
Sa aghamwika o linggwistika, ang '''mga wikang Pilipino''' ([[Wikang Ingles|Ingles]]: ''Philippine languages'', [[Wikang Kastila|Espanyol]]: ''Las lenguas filipinas'') ay isang panukala ni [[Robert Blust]] noong 1991 na nagmumungkahi na ang lahat ng mga wika sa [[Pilipinas]] at hilagang [[Sulawesi]], maliban sa [[Mga wikang Sama-Bajaw|Sama-Bajaw]] at ilang mga wika sa [[Palawan]], ay bumubuo sa subpamilya ng [[mga wikang Austronesyo]]. Baga mang malapit ang Pilipinas sa kalagitnaan ng paglawak ng [[Mga Awstronesyo|Awstronesyo]] mula [[Formosa|Pormosa]], mayroong munting kaibhang pangwika sa higit-kumulang na 150 wikang Pilipino, na nagmumungkahi na napawi ang maagang pagkakaibhan sa paglaganap ng ninuno ng mga modernong wikang Pilipino.<ref>Adelaar & Himmelmann (2005)</ref><ref>More diverse Philippine-type are found in [[:en:Bornean languages|Borneo]].</ref> |
Sa aghamwika o linggwistika, ang '''mga wikang Pilipino''' ([[Wikang Ingles|Ingles]]: ''Philippine languages'', [[Wikang Kastila|Espanyol]]: ''Las lenguas filipinas'') ay isang panukala ni [[Robert Blust]] noong 1991 na nagmumungkahi na ang lahat ng mga wika sa [[Pilipinas]] at hilagang [[Sulawesi]], maliban sa [[Mga wikang Sama-Bajaw|Sama-Bajaw]] at ilang mga wika sa [[Palawan]], ay bumubuo sa subpamilya ng [[mga wikang Austronesyo]]. Baga mang malapit ang Pilipinas sa kalagitnaan ng paglawak ng [[Mga Awstronesyo|Awstronesyo]] mula [[Formosa|Pormosa]], mayroong munting kaibhang pangwika sa higit-kumulang na 150 wikang Pilipino, na nagmumungkahi na napawi ang maagang pagkakaibhan sa paglaganap ng ninuno ng mga modernong wikang Pilipino.<ref>Adelaar & Himmelmann (2005)</ref><ref>More diverse Philippine-type are found in [[:en:Bornean languages|Borneo]].</ref> |
||
Kasalukuyang pagbabago noong 07:29, 22 Disyembre 2020
Pilipino | |
---|---|
Distribusyong heograpiko: |
|
Klasipikasyong lingguwistiko: | Austronesian
|
Proto-wika: | Proto-Pilipino (disputed) |
Mga subdibisyon: | |
ISO 639-2 at 639-5: | phi |
Ang mapa ng mga wika ng Pilipinas, na tinukoy nila Adelaar at Himmelmann (2005) |
Sa aghamwika o linggwistika, ang mga wikang Pilipino (Ingles: Philippine languages, Espanyol: Las lenguas filipinas) ay isang panukala ni Robert Blust noong 1991 na nagmumungkahi na ang lahat ng mga wika sa Pilipinas at hilagang Sulawesi, maliban sa Sama-Bajaw at ilang mga wika sa Palawan, ay bumubuo sa subpamilya ng mga wikang Austronesyo. Baga mang malapit ang Pilipinas sa kalagitnaan ng paglawak ng Awstronesyo mula Pormosa, mayroong munting kaibhang pangwika sa higit-kumulang na 150 wikang Pilipino, na nagmumungkahi na napawi ang maagang pagkakaibhan sa paglaganap ng ninuno ng mga modernong wikang Pilipino.[1][2]
Binubuo ang mga wikang Pilipino bilang pinakamatanda sa pamilyang Awstronesyo na di-Pormosyano, na kung saan umiiral pa rin ang mga tunog na schwa at asonansyang d-r ng proto-Awstronesyo na naglaho sa mga wikang Sunda-Sulawesi.
Pagkakahambing ng mga bokabularyo[baguhin | baguhin ang wikitext]
Tagalog (Filipino) | isa | dalawa | tatlo | apat | tao | bahay | aso | niyog | araw | bago | tayo, kata | ano | apoy |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Proto-Awstronesyo | isa | duSa | telu | Sepat | Cau | Rumaq | asu | niuR | qalejaw | baqeRu | i-kita | n-anu | apuy |
Yami (Tao) | ása | dóa (raroa) | tílo (tatlo) | apat (ápat) | tao | vahay | chito | niyoy | araw | vayo | yaten | ango | apoy |
Ibatan | asa | dadowa | tatdo | apat | tao | vahay | chito | niyoy | araw | va-yo | yaten | ango | apoy |
Ilokano | maysa | dua | tallo | uppat | tao | balay | aso | niog | aldaw | baro | sitayo | ania | apoy |
Ibanag | tadday | dua | tallu | appa' | tolay | balay | kitu | niuk | aggaw | bagu | sittam | anni | afi |
Gaddang | antet | addwa | tallo | appat | tolay | balay | atu | ayog | aw | bawu | ikkanetam | sanenay | afuy |
Pangasinense | sakey | dua, duara | talo, talora | apat, apatira | too | abong | aso | niyog | ageo | balo | sikatayo | anto | pool |
Kapampangan | métung | adwâ | atlû | ápat | táu | balé | ásu | ngúngut | aldô | báyu | íkatamu | nánu | api |
Gitnang Bikol | saro | duwa | tulo | upat | tawo | harong | ayam | niyog | adlaw | ba-go | kita | ano | kalayo |
Bikol Rinconada | əsad | darwā | tolō | əpat | tawō | baləy | ayam | noyog | aldəw | bāgo | kitā | onō | kalayō |
Waray | usa / sayo | duha | tulo | upat | tawo | balay | ayam/ido | lubi | adlaw | bag-o | kita | ano | kalayo |
Romblomanon | isa | duha | tuyo | upat | tawo | bayay | ayam | niyog | adlaw | bag-o | kita | ano | kalayo |
Asi | usa | ruha | tuyo | upat | tawo | bayay | iro | nidog | adlaw | bag-o | kita | ni-o | kayado |
Onhan | isya | darwa | tatlo | ap-at | tawo | balay | ayam | niyog | adlaw | bag-o | kita | ano | kalayo |
Aklanon | isaea | daywa | tatlo | ap-at | tawo | baeay | ayam | niyog | adlaw | bag-o | kita | ano | kaeayo |
Kinaray-a | sara | darwa | tatlo | apat | taho | balay | ayam | niyog | adlaw | bag-o | kita, tatən | ano | kalayo |
Hiligaynon | isa | duha | tatlo | apat | tawo | balay | ido | lubi | adlaw | bag-o | kita, taton | ano | kalayo |
Sugbuanon | usa | duha | tulo | upat | tawo | balay | iro | lubi | adlaw | bag-o | kita | unsa | kalayo |
Maranaw | isa | dowa | t'lo | phat | taw | walay | aso | neyog | gawi'e | bago | tano | tonaa | apoy |
Tboli | sotu | lewu | tlu | fat | tau | gunu | ohu | lefo | kdaw | lomi | tekuy | tedu | ofih |
Tausug | hambuuk | duwa | tu | upat | tau | bay | iru' | niyug | adlaw | ba-gu | kitaniyu | unu | kayu |
Mongondow | inta' | dua | tolu | opat | intau | baloi | ungku' | cekut | singgai | mo-bagu | kita | onda | tulu' |
Gorontalo | tuwewu | duluwo | totolu | wopato | tawu | bele | 'apula | sekat | dulahu | bohu | 'ito | wolo | tulu |
Tombulu (Minahasa) | esa | zua (rua) | telu | epat | tou | walé | asu | po'po' | endo | weru | kai, kita | apa | api |
Sanggunian[baguhin | baguhin ang wikitext]
Ang lathalaing ito ay isang usbong. Makatutulong ka sa Wikipedia sa pagpapalawig nito.